Thủ tướng: Đấu giá đất công khai để thu lợi cho nhà nước

Sáng nay 20-4, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách liên quan đến lĩnh vực đầu tư xây dựng được tổ chức. Các Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trịnh Đình Dũng tham gia chủ trì hội nghị.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - Ảnh: Quang Hiếu

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh chủ đề của hội nghị là tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách liên quan đến đầu tư xây dựng nhằm bảo đảm tiến độ, chất lượng xây dựng.

Thủ tướng cho rằng hệ thống pháp luật về xây dựng rất lớn với 12 luật, hơn 100 nghị định, hàng trăm thông tư hướng dẫn, "nhiều đến mức độ không thể nhớ hết". Cùng với sự chồng chéo trong quản lý và các văn bản pháp lý liên quan được coi là rào cản lớn nhất trong công tác đầu tư xây dựng.

Về thủ tục hành chính, Thủ tướng yêu cầu bộ nào, ngành nào, cấp tỉnh có vướng mắc gì để nâng cao hiệu quả giải quyết, một cửa liên thông, hậu kiểm những vấn đề gì… để tháo gỡ, bởi thủ tục giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản còn nhiều khâu ách tắc trong khi đã bước sang quý II của năm 2018.

Thủ tướng nói thẳng vấn đề đấu thầu, đất đai, giải phóng mặt bằng, phối hợp giữa chủ đầu tư với chính quyền địa phương còn bất cập. Chậm do nhiều nguyên nhân trong đó có việc chọn nhà thầu không có đủ năng lực, kinh nghiệm vì lý do này, lý do khác. Rồi nhất là giải phóng mặt bằng, thủ tục đất đai. 

"Vẫn còn tình trạng cơ quan chức năng "ngâm" hồ sơ đầu tư xây dựng kéo dài, sợ trách nhiệm, làm ảnh hưởng đến tiến độ, những thủ tục tiếp theo. Cần mạnh dạn chỉ ra cơ quan nào, đơn vị nào, những thông tư, nghị định nào làm ảnh hưởng đến tiến độ các công trình trọng điểm quốc gia để tháo gỡ" - Thủ tướng đặt vấn đề.

Bộ Xây dựng cho biết đến thời điểm này, các hoạt động đầu tư xây dựng chịu sự điều chỉnh của khoảng 12 luật khác nhau và rất nhiều nghị định, nghị quyết của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, thông tư hướng dẫn của các bộ, ngành và hơn 20.000 tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức kinh tế kỹ thuật từ khâu xác định chủ trương đầu tư, nhu cầu vốn đầu tư, chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư xây dựng và kết thúc đầu tư xây dựng đưa dự án vào vận hành khai thác.

Theo Bộ Xây dựng – cơ quan được giao chủ trì tổ chức hội nghị, những khó khăn, vướng mắc hiện có ở tất cả các giai đoạn của quá trình đầu tư xây dựng, từ chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án, đến kết thúc dự án đưa vào sử dụng.

Theo thống kê, năm 2016, có tới 12.255 dự án vi phạm thời gian quyết toán (chiếm trên 14% dự án hoàn thành), trong đó hơn 5.400 dự án vi phạm thời gian quyết toán trên 2 năm, tăng hơn 1.100 dự án (27%) so với năm 2015.

Nguyên nhân là do nhiều dự án thiếu các cơ sở pháp lý, thành phần hồ sơ chất lượng chưa đầy đủ; chủ đầu tư, ban quản lý dự án thiếu kinh nghiệm, năng lực hạn chế; quá trình thanh toán, quyết toán hợp đồng xây dựng chưa tuân thủ chặt chẽ các thoả thuận trong hợp đồng, pháp luật về hợp đồng xây dựng.

Bên cạnh đó, việc sử dụng đất đai, mua bán, cấp giấy chứng nhận một số loại hình bất động sản mới như căn hộ du lịch (condotel), căn hộ văn phòng (officetel), shop house, biệt thự du lịch còn gặp khó khăn.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh phải tập trung tháo gỡ thể chế pháp luật, nhất là những thủ tục rườm rà, những thái độ vô cảm, vô trách nhiệm của một số cơ quan, cá nhân. Đồng thời chống phiền hà, sách nhiễu cho người dân, doanh nghiệp, ngăn chặn cho được tình trạng tham nhũng, bôi trơn, chi phí không chính thức còn nặng nề, diễn ra ở nhiều khâu. "Không để tình trạng "có 300 lạng việc này mới xong". Ai ngâm lâu hồ sơ thì phải xử lý"- Thủ tướng khẳng định.

Tuy nhiên, Thủ tướng chỉ ra tình trạng chọn nhà thầu tùy tiện, tăng cường quản lý đầu tư công để chống thất thoát, tham nhũng. "Đất đai mà tự giao nhà đầu tư làm thì thất thoát lớn, vì vậy không được bán chỉ định. Tài sản đất đai phải đấu giá công khai để thu lợi cho nhà nước. Chúng ta bị thất thoát trong vấn đề này rất lớn, cần phải chấn chỉnh. Dẹp ngày tình trạng quân xanh, quân đỏ"- Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cũng chấn chỉnh tình trạng ôm đồm, không phân cấp triệt để, tình trạng thiếu quy hoạch chi tiết dẫn tới "xin-cho" trong các dự án đầu tư xây dựng cần khắc phục.