Tự ý lấn biển, bán nền

Đường vào xóm Mũi chạy dọc bờ biển với những căn nhà tạm bợ. Cách vài chục mét, chúng tôi lại thấy những con hẻm ngang dẫn ra những khu nhà sát biển. Phía cuối con đường là dãy nhà tôn được xây dựng trên nền đá kè nhô ra biển.

Vô tư lấn biển

Hầu hết những căn nhà ở đây không có hầm vệ sinh, nước thải sinh hoạt xả trực tiếp ra biển. Rác sinh hoạt của người dân nơi đây cũng được vứt xuống biển, gây ô nhiễm môi trường.

Cạnh dãy nhà là 2 khu đất trống rộng được đổ xà bần với chiều rộng khoảng 20 m, dài hàng chục mét, diện tích lấn ra biển ước khoảng hàng trăm mét. Phần lấn biển được đổ bi giếng, xếp lớp, phía trên đổ đất đá. Tiếp theo 2 khu đất này là một khu đất còn rộng lớn hơn dài vài trăm mét, được bao bọc bởi rào B40 và cổng sắt. Phía trong lộ rõ những nền đất lấn biển, nhiều lô đã xây dựng nhà cửa, bên cạnh là những cọc nhỏ dùng để phân lô.

Khu đất được dựng kè bằng bi đúc giếng, phía trong đổ bê-tông

Trong vai người mua đất, chúng tôi được một phụ nữ tên M. (ngụ xã Phước Đồng) nói rằng có người quen ở xóm Mũi cần bán đất. Bà M. quảng cáo đất ở đây sát biển, thoáng mát, giá lại rẻ.

Theo bà M., khu đất này của bà Nh. đã được bán cho nhiều người, một số người đã xây nhà để ở. Còn khu đất mới đổ đang chờ chủ phân lô bán tiếp. "Đất ở đây của những hộ dân sống lâu năm, được chính quyền xác nhận. Giá mỗi lô 60-100 m2 từ 80-150 triệu đồng tùy địa điểm, còn nhà xây sẵn nhiều người đang muốn bán lại với giá từ 150-200 triệu đồng/căn" - bà M. giới thiệu rồi dẫn chúng tôi đến lô đất bà Nh. Theo bà Nh., nguồn gốc đất này có được là do lấp bãi rác, đổ xà bần lấn biển mà thành. Đất chỉ mua bán tay, có thể lùi thời gian mua bán về khoảng năm 2003 để nếu nhà nước có thu hồi thì cũng được đền bù. "Trước đây đất còn mắc nữa bây giờ đã hạ nhiệt, giá vậy là rẻ lắm rồi. Chính quyền ít vào kiểm tra, mình cứ xây tạm cái nhà tôn ở cũng được rồi. Đợi nhà nước thu hồi cũng còn lâu lắm" - bà Nh. nói.

Chính quyền bó tay?

Ngày 30-5, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Bùi Cao Pháp - Phó Chủ tịch UBND xã Phước Đồng, thừa nhận tình trạng người dân đổ đất đá lấn chiếm biển, xây nhà trái phép ở xóm Mũi, thôn Thành Đạt diễn ra nhiều năm nay nhưng chưa được xử lý dứt điểm.

Theo ông Bùi Cao Pháp, toàn bộ xóm Mũi nằm trong quy hoạch xây dựng khu biệt thự sinh thái Hòn Rớ. Năm 2016, UBND xã đã xử lý tháo dỡ 5 hộ dân xây nhà trái phép, một hộ do có đơn xin xây nhà tạm vì sóng đánh nên xã chưa cưỡng chế. Còn với trường hợp đất đổ lấn biển vẫn chưa xử lý được. "Những hộ dân dùng bi giếng đúc bê-tông, kè đá lại nên không thể dùng phương tiện thô sơ để tháo dỡ mà phải dùng máy múc. Tuy nhiên, do đường vào chật nên chúng tôi không đưa máy móc vào được. Với lại, họ làm vậy cũng chắn sóng gió. Chúng tôi đã thông báo không cho các hộ dân xây dựng nhà trái phép ở đây" - ông Pháp lý giải.

Tuy vậy, khi chúng tôi đưa những hình ảnh mới nhất về việc đổ đất lấn biển, ông Pháp thừa nhận là có việc đổ thêm xà bần so với những lần kiểm tra trước đây. "Chúng tôi sẽ cho người kiểm tra lại hiện trạng nhà, đất ở đây. Thực tế, các hộ ở đây lấn biển lén lút và chủ yếu làm vào ban đêm nên chúng tôi rất khó xử lý. Còn việc người dân chuyển nhượng thông qua giấy viết tay nên xã không thể biết được" - ông Pháp phân trần.

Theo Phòng Tài nguyên và Môi trường TP Nha Trang, toàn bộ khu vực xóm Mũi được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch xây dựng khu biệt thự sinh thái Hòn Rớ. Năm 2008, UBND TP Nha Trang và xã Phước Đồng đã kiểm kê nơi đây, hơn 300 hộ sinh sống phải giải tỏa, tái định cư ở khu tái định cư Phước Hạ (xã Phước Đồng). Tuy vậy, theo UBND xã Phước Đồng, số hộ dân hiện tại ở đây đã có trên 460 hộ. Năm 2012, dự án có đền bù cho trên 30 hộ dân rồi dừng không triển khai nữa.

Phản ánh việc nhiều người giới thiệu bán đất ở đây, ông Pháp cho rằng rõ ràng việc người dân lấn biển là có mục đích vì đất ở đây nằm trong quy hoạch, sau này dự án triển khai có thể để đòi đền bù, tái định cư. "Trước đây khi thu hồi đất để xây khu tái định cư ở Hòn Rớ 2 (xã Phước Đồng), nhiều hộ dân có đơn thư yêu cầu bồi thường các lô đất lấn ra phía sông nhưng UBND xã đã thống kê, rà soát nguồn gốc, đo đạc cụ thể nên có lấn cũng không được đền bù. Tuy vậy, nếu không quản lý được sẽ phức tạp về sau này. Có lẽ chúng tôi phải cắm biển cảnh báo để tránh tình trạng mua bán đất đang diễn ra" - ông Pháp thông tin thêm.