Lao động tự do chưa tiếp cận với bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 143/2024/NĐ-CP về bảo hiểm tai nạn lao động theo hình thức tự nguyện, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2025.

Đối tượng áp dụng của Nghị định này là người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động từ đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Khi tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện, người lao động được thụ hưởng các chế độ: giám định mức suy giảm khả năng lao động; trợ cấp tai nạn lao động khi bị suy giảm khả năng lao động từ 5% trở lên do tai nạn lao động xảy ra trong thời gian tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện (trừ một số trường hợp).

Bên cạnh đó, khi người lao động chết do tai nạn lao động, chết trong thời gian điều trị lần đầu do tai nạn lao động; chết trong thời gian điều trị thương tật do tai nạn lao động mà chưa được giám định mức suy giảm khả năng lao động thì thân nhân của họ được hưởng trợ cấp một lần bằng 31,5 lần tháng lương tối thiểu vùng IV.

Về phương thức đóng và mức đóng của người lao động tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện, người lao động tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện đăng ký với cơ quan BHXH theo một trong 2 phương thức đóng sau đây: đóng 6 tháng/lần, hoặc đóng 12 tháng/lần. Mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện như sau: mức đóng 6 tháng bằng 6% tháng lương tối thiểu vùng IV; mức đóng 12 tháng bằng 12% tháng lương tối thiểu vùng IV. Người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng.

Đối với chính sách mới này, nhiều lao động cho rằng đây là chính sách tốt giúp bù đắp phần nào thu nhập cho lao động tự do làm các công việc nặng nhọc, độc hại, nhiều rủi ro (nhưng không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm tai nạn lao động bắt buộc) khi không may xảy ra tai nạn.

Tuy nhiên, nhiều người khó tiếp cận vì ngại tốn kém. Ông Trần Văn Lĩnh (ngụ quận 6) cho biết ông làm thợ hồ đã gần 20 năm nay, nhóm của ông chủ yếu nhận thầu các công trình dân dụng nhỏ nên không ai có hợp đồng lao động, các thành viên chỉ mua BHYT hộ gia đình và bảo hiểm tai nạn 24/7 với hạn mức chi trả thấp. Vì vậy khi đọc thông tin về chính sách bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện trên các phương tiện truyền thông, nhận thấy đây là chính sách tốt, ông đã chia sẻ cho anh em trong nhóm song đa số mọi người đều ngần ngại tham gia bởi sẽ tốn thêm chi phí. "Thực tế là từ thời điểm dịch đến nay, công việc của chúng tôi khó khăn hơn trước, thu nhập bấp bênh, chỉ đủ xoay xở trang trải trong gia đình nên dù mức đóng không quá cao, chúng tôi cũng khó dành ra một khoản để tham gia thêm các loại hình bảo hiểm"- ông nói.

Bên cạnh đó, cũng có không ít người lao động tự do còn chưa biết đến các chính sách của việc tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện. Anh Nguyễn Hồng Phúc (ngụ quận 8) đang là tài xế xe công nghệ cho biết công việc lái xe có nhiều rủi ro, bản thân anh cũng 2 lần va quẹt khi lưu thông trên đường song do không tham gia bảo hiểm nên anh cũng không được hỗ trợ gì trong thời gian phải tạm nghỉ việc điều trị. Hiện nay một số hãng xe công nghệ đã mua bảo hiểm cho các tài xế lâu năm nhưng không phải là tất cả, vì vậy anh ủng hộ chính sách bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện. Anh nói: "Hầu hết thời gian đều lưu thông trên đường nên tôi vẫn chưa được tiếp cận tường tận về chính sách này, tôi sẽ dành thời gian tìm hiểu thêm để tham gia trong thời gian sắp tới"