Ưu điểm vượt trội của cát sạch

Cát sạch dành cho xây dựng công trình đã thể hiện ưu điểm vượt trội so với cát bẩn, cát không qua sàng rửa. Công trình bền đẹp, tuổi thọ trên 100 năm đều có sự đóng góp từ việc dùng nguồn cát sạch.

Góp phần bảo vệ môi trường

Ngày 18-8-2020, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 1266 phê duyệt chiến lược phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam thời kỳ 2021-2030, định hướng đến năm 2050. Theo đó, các tỉnh, thành phải hạn chế tối đa ảnh hưởng tới môi trường trong quá trình khai thác, chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng (VLXD) và sản xuất VLXD.

Nguồn cát sạch qua sàng rửa của Công ty Phan Thành

Phát huy, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, phát triển ngành công nghiệp VLXD; tiếp cận và ứng dụng nhanh nhất những thành tựu khoa học, công nghệ; phát triển ngành VLXD hiệu quả, bền vững đáp ứng cơ bản nhu cầu trong nước, từng bước tăng cường xuất khẩu; khuyến khích đầu tư nghiên cứu, chuyển giao công nghệ sản xuất các dây chuyền chế biến cát nghiền, cát biển, cát vùng nước mặn, cát nước lợ, cát mịn thành cát đủ tiêu chuẩn sử dụng cho bê tông và vữa.

"Không sử dụng cát sông đạt tiêu chuẩn kỹ thuật dùng cho bê tông làm vật liệu san lấp; không xuất khẩu cát xây dựng khai thác từ tự nhiên; đẩy mạnh việc sản xuất sử dụng cát nước lợ, cát mịn, cát biển đi kèm với các giải pháp kỹ thuật; sử dụng công nghệ khai thác tiên tiến kết hợp với tuyển rửa loại bỏ tạp chất để nâng cao chất lượng cát; phế thải sinh ra trong quá trình xử lý cát phải được thu gom, lưu chứa đúng kỹ thuật hoặc tái sử dụng; cơ sở khai thác, chế biến cát phải đáp ứng những tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về bảo vệ môi trường; phải tiến hành cải tạo phục hồi môi trường theo quy định của pháp luật trong khai thác, chế biến cát…", Quyết định 1266 nêu rõ.

Sử dụng cát sạch góp phần bảo vệ môi trường, hạn chế sạt lở bờ sông, bờ biển

Bộ Xây dựng ngày 17-9-2020 cũng đã ban hành văn bản số 4516 thông báo Quyết định 1266 của Thủ tướng Chính phủ và đề nghị UBND các tỉnh, thành trực thuộc trung ương nhanh chóng triển khai thực hiện Quyết định 1266.

Theo đó, yêu cầu UBND các tỉnh, thành trực thuộc trung ương sớm có kế hoạch, phương án, đề án, chiến lược phát triển VLXD trên địa bàn phù hợp với chiến lược phát triển VLXD dựng Việt Nam thời kỳ 2021-2030, định hướng đến năm 2050 đúng theo tinh thần của Quyết định 1266; đồng thời chỉ đạo việc quản lý và thực hiện những thủ tục pháp lý về đầu tư các dự án sản xuất VLXD theo quy định của pháp luật…

Tăng tuổi thọ công trình

Bộ Xây dựng đã đề nghị để Chính Phủ ban hành Quyết định 1266, trong đó Phụ lục X về cát của quyết định nêu rõ: "Đối với cát tự nhiên: Sử dụng công nghệ khai thác tiên tiến kết hợp với tuyển rửa loại bỏ tạp chất để nâng cao chất lượng cát,…"

Nguồn cát tự nhiên gồm cát đồi núi, cát sông suối, cát cửa sông cửa biển, cát biển, cát mịn bẩn,… chưa qua tuyển rửa nên trong cát còn nhiều bụi bùn sét tạp chất hữu cơ, muối Ion Cl-,… là những chất bẩn có hại cho bê tông và vữa nên thường dùng cho san lấp rất lãng phí.

Các chỉ số về lợi ích khi sử dụng cát sạch

Hiện nay, trong nước đã có doanh nghiệp nghiên cứu chế tạo ứng dụng thành công công nghệ tuyển rửa cát đồi núi, cát sông suối, cát biển, cát bẩn cho ra cát sạch dùng cho bê tông và vữa đạt tiêu chuẩn TCVN 7570:2006, khi ứng dụng công nghệ sẽ tận thu các nguồn cát đặc biệt góp phần sử dụng hợp lý tài nguyên cát và khắc phục tình trạng khan hiếm cát.

Trao đổi với báo chí, kiến trúc sư Trần Thanh Tòng - Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn thiết kế kiến trúc quy hoạch Trấn Giang (TP Cần Thơ) - cho biết hơn 10 năm qua, công ty luôn sử dụng cát sạch theo công nghệ Phan Thành cho tất cả công trình xây dựng. Công trình sử dụng cát sạch có tăng chi phí một chút so với cát bẩn, cát không sàng rửa song đổi lại công trình sử dụng cát sạch sẽ rất bền, đẹp, tuổi thọ cao gấp nhiều lần nếu so với việc sử dụng cát bẩn, cát không sàng rửa.

Phụ lục X liên quan đến lĩnh vực cát của Quyết định 1266

Theo ông Võ Tấn Dũng - người sáng chế công nghệ tuyển rửa cát của Công ty Phan Thành Cần Thơ - thực tế khi cát sông Tiền, sông Hậu qua nhà máy tuyển rửa sạch thì chi phí tiền cát trong xây dựng thấp hơn so với chi phí khi dùng cát không qua tuyển rửa khoảng 115.000 đ/ m3 cát (chi phí gia công tuyển rửa cát và bốc dỡ cát xuống sà lan tốn tối đa: 50.000 đ/ m3; trong khi đó chi phí sàng qua lưới thủ công nhưng không sạch: 60.000 đ/ m3, 10% tạp chất gồm cát và vận chuyển bốc xếp tới công trình tối thiểu: 25.000 đ/ m3, tốn trên 10% xi măng quy đổi khoảng: 80.000 đồng khi dùng 1 khối cát cho bê tông và vữa).

Ngoài ra, sử dụng cát sạch góp phần đảm bảo chất lượng nên không phải tốn chi phí sơn nhiều lần, giảm phí bảo dưỡng công trình,… đặc biệt tuổi thọ cả trăm năm so với việc dùng cát không qua tuyển rửa vài chục năm phải xây dựng lại gây thiệt hại vài chục % tổng giá trị công trình.

Do đó, Thủ Tướng Chính Phủ ban hành Quyết định 1266 là thiết thực, riêng nguồn tài nguyên cát được khuyến khích thay đổi công nghệ khai thác tiên tiến kết hợp tuyển rửa sạch góp phần sử dụng hợp lý tài nguyên cát và đảm bảo chất lượng công trình của toàn dân bền vững.