Ngã rẽ an ninh của châu Âu

Hội nghị An ninh Munich (MSC) lần thứ 61 - năm 2025 khai mạc tại thành phố cùng tên của Đức hôm 14-2 (giờ địa phương), với sự tham gia của hơn 800 đại biểu từ 110 quốc gia. 

Phó Tổng thống Mỹ JD Vance, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump về xung đột Ukraine - Nga Keith Kellogg cũng hiện diện.

MSC diễn ra chỉ vài ngày sau khi ông Trump tuyên bố rằng Nga và Ukraine đồng ý bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình và ông đã chỉ thị các quan chức Mỹ bắt đầu đàm phán ngay lập tức. 

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tuyên bố việc quay trở lại đường biên giới trước năm 2014 và tư cách thành viên NATO của Ukraine là những mục tiêu "không thực tế". Điều này khiến châu Âu cảnh báo về nguy cơ có một thỏa thuận "sau lưng" Ukraine. 

Tuy nhiên, Tổng thống Trump trấn an rằng Ukraine sẽ có chỗ trong bất kỳ cuộc đàm phán nào. Đáp lại, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố Ukraine sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận song phương nào do Moscow và Washington đạt được, quyết định số phận của nước này mà không có mặt họ. Ông Zelensky đồng thời kêu gọi châu Âu tham gia vào các cuộc đàm phán.

Ngay ngày khai mạc MSC, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Đức Annalena Baerbock nhấn mạnh sẽ không có hòa bình nào đạt được mà thiếu sự đồng thuận của người dân Ukraine và người châu Âu. 

Bà cho rằng hòa bình chỉ có thể song hành với những bảo đảm an ninh cứng rắn và lâu dài cho Ukraine, một NATO vững mạnh và tiến triển trong các cuộc đàm phán gia nhập Liên minh châu Âu (EU) của Ukraine.

Trong cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng cảnh báo nguy cơ xảy ra một thỏa thuận hòa bình "mang tính đầu hàng" khi Nga được nhượng bộ quá nhiều. 

Ông Macron khẳng định chỉ có Tổng thống Zelensky mới có quyền thay mặt đất nước mình đàm phán với Nga, đồng thời cho rằng "nền hòa bình đầu hàng" là "tin xấu cho tất cả", bao gồm Mỹ.

Theo đài BBC, đang có sự khác biệt lớn về quan điểm giữa Washington và châu Âu về vấn đề Ukraine. 

Một bên mong muốn kết thúc xung đột càng sớm càng tốt, từ đó dẫn đến khả năng nhượng bộ Moscow nhiều hơn. Bên còn lại cho rằng kinh tế Nga đang đối diện với những vấn đề nghiêm trọng do xung đột kéo dài, do đó cách tốt nhất là tiếp tục gây áp lực với Nga nhằm đạt được các điều khoản có lợi hơn cho Ukraine.

Kênh CNBC dẫn lời các nhà phân tích chỉ ra châu Âu còn đối mặt với thực tế là phải đảm nhận nhiều trách nhiệm hơn đối với vấn đề quốc phòng của Ukraine và cuối cùng là an ninh của chính mình. 

Nội dung của các cuộc đàm phán liên quan, cũng như các điều kiện và thỏa hiệp mà Moscow, Kiev và Washington đưa ra có thể là những vấn đề mà các đại biểu MSC sẽ thảo luận.

 Ngoài ra, trong NATO cũng được cho là đang có những vết nứt đáng ngại. Đáng chú ý nhất là tuyên bố muốn mua lại Greenland của ông Trump vào tháng trước, dẫn đến những căng thẳng giữa Mỹ và Đan Mạch.