Ngành xe điện Trung Quốc cạnh tranh khốc liệt

Trong suốt 10 ngày của Triển lãm Ô tô quốc tế Bắc Kinh (khai mạc từ ngày 25-4), các nhà sản xuất đã trưng bày 278 phương tiện sử dụng năng lượng mới (NEV) - một con số kỷ lục - và đã tìm cách vượt mặt nhau bằng cả quà tặng miễn phí lẫn thiết kế cải tiến.

Theo báo The Straits Times, cuộc triển lãm ô tô lớn nhất Trung Quốc nói trên như bức tranh thu nhỏ của lĩnh vực NEV ở nước này, vốn đang chứng kiến các công ty chạy đua giảm giá, nuốt lỗ và nâng cấp công nghệ để tranh giành thị phần. 

NEV là thuật ngữ được sử dụng ở Trung Quốc để mô tả các phương tiện không chạy bằng nhiên liệu hóa thạch, bao gồm xe điện, xe lai và nhiều loại khác.

Doanh số bán xe NEV ở Trung Quốc lần đầu tiên vượt xe truyền thống trong nửa đầu tháng 4 năm nay. Cuối tháng đó, chính phủ tung ra các khoản trợ cấp mới tối đa 10.000 nhân dân tệ để khuyến khích người tiêu dùng thay thế ô tô cũ bằng NEV. 

Dù vậy, các nhà phân tích cho biết sẽ chỉ một phần nhỏ trong số gần 200 nhà sản xuất NEV ở Trung Quốc có thể trụ vững trong thời gian sắp tới. Ông Zhang Hong, Tổng thư ký mảng xe điện của Hiệp hội Các đại lý xe Trung Quốc, chỉ ra cạnh tranh đặc biệt dữ dội trong phân khúc tầm trung và giá rẻ (dưới 200.000 nhân dân tệ/xe).

Tham gia cạnh tranh còn có hơn 10 thương hiệu thế giới, trong đó có những tên tuổi đầu ngành như BYD và Tesla. Trong năm 2024, các hãng này tung ra nhiều chương trình giảm giá hay giới thiệu phiên bản rẻ hơn của các mẫu xe hiện có. 

Cuộc chiến về giá mặc dù ảnh hưởng đến lợi nhuận của các nhà sản xuất NEV nhưng theo nhiều người lại có lợi cho người tiêu dùng và cả sự phát triển của ngành về lâu dài.

Dù nhiều thách thức, thị trường NEV của Trung Quốc - nơi chiếm gần 60% số lượng đăng ký xe điện mới trên thế giới vào năm 2023 - vẫn là thỏi nam châm thu hút các nhà sản xuất xe điện. 

Xuất khẩu NEV của Trung Quốc đã tăng mạnh theo từng năm để trở thành một trong "ba trụ cột xuất khẩu mới", cùng với pin mặt trời và pin lithium-ion. Khoảng 1,2 triệu xe NEV đã được nước này xuất khẩu năm 2023, tăng 77,6% so với năm trước, theo số liệu của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc.

Sự lớn mạnh của ngành NEV Trung Quốc khiến nhiều nước lo ngại. Vào năm 2023, Liên minh châu Âu (EU) đã điều tra chống trợ cấp đối với xe điện của Trung Quốc, điều có thể dẫn đến áp thuế bổ sung. Mỹ - nơi áp thuế 27,5% đối với ô tô Trung Quốc - vào tháng 2 đã bắt đầu điều tra xem các phương tiện của Trung Quốc, bao gồm NEV, có gây rủi ro cho an ninh quốc gia hay không. 

Châu Âu và Mỹ lần lượt là thị trường NEV lớn thứ hai và thứ ba thế giới sau Trung Quốc. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), 3 thị trường này chiếm gần 95% tổng lượng NEV bán ra toàn cầu.