NGUYỄN Á "cùng nhau trao yêu thương, hy vọng"

Buổi khai mạc triển lãm và ra mắt sách ảnh "Vươn lên thôn Làng Nủ" của tác giả Nguyễn Á diễn ra sáng 1-3 tại Đường sách Nguyễn Văn Bình, quận 1, TP HCM. Ngoài nhiếp ảnh gia Nguyễn Á, đoàn gồm 6 người dân Làng Nủ cũng đã tham gia giao lưu tại sự kiện này.

.Phóng viên: Anh đã đến Làng Nủ thời điểm nào? Khi đó anh đã có ý định thực hiện sách ảnh hay chưa?

- Nhiếp ảnh gia NGUYỄN Á: Tôi đến Làng Nủ trễ 3 ngày sau khi biết thông tin về thiệt hại do mưa lũ gây ra ở đây. Bởi lúc đó, tôi cũng đang đeo bám tình hình sau bão ở Quảng Ninh và cả vụ sập cầu Phong Châu tại Phú Thọ.

Lần đầu đến Làng Nủ, tôi bị chặn ở thị trấn Phố Ràng - cách đó khoảng 25 km. Tôi cố gắng thuyết phục và cuối cùng vào được. Ban đầu, tôi không nghĩ sẽ làm sách ảnh bởi bi kịch quá nhiều. Tôi quan niệm làm sách là phải tích cực; cái gì quá mức bi thương, đau lòng thì không làm. Thế nhưng, khi tôi đến Làng Nủ vài lần sau thì có gì đó khiến bản thân vương vấn, cảm nhận sự hồi sinh ở vùng đất này.

Ngày 12-12-2024, Báo Tuổi Trẻ tổ chức Ngày của phở tại Làng Nủ. Khi thấy người dân thưởng thức phở rất ngon miệng, tôi đã có ý "viết lại" câu chuyện ở Làng Nủ để làm sách.

Ngày 22-12-2024 là dấu mốc khiến tôi quyết định sẽ làm sách ảnh. Ngày này, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng đoàn đại biểu lên thăm Làng Nủ và tôi có được những bức ảnh khiến bản thân "đã và sướng".

Dịp Tết Ất Tỵ, 2025, tôi lại đến Làng Nủ, ở lại nhà người dân 3 ngày. Tôi đã có được những khoảnh khắc về sự hồi sinh của người dân Làng Nủ thông qua mùa xuân đầu tiên sau thảm họa để đưa vào sách ảnh.

.Trong hành trình thực hiện "Vươn lên thôn Làng Nủ", anh gặp phải những khó khăn gì?

- Làng Nủ đã níu chân tôi suốt gần 5 tháng. Tôi đã đi rồi về và lại đi tổng cộng 11 lần. Đường đến Làng Nủ không phải dễ đi, đặc biệt là đoạn từ trung tâm huyện Bảo Hà vào đó rất khó khăn do những ngày đầu tháng 9, tháng 10 mưa gió thất thường, đường sá trơn trượt, nhiều đoạn sạt lở.

Tôi tự nhủ phải cố gắng hết sức với tâm niệm làm sao có thể lưu giữ thật nhiều hình ảnh về những gì đang diễn ra ở nơi đây, để kể với mọi người về một Làng Nủ đã từng bước vượt qua nghịch cảnh trong sự yêu thương của hàng vạn trái tim từ mọi miền Tổ quốc. Với những hình ảnh về mùa xuân đầu tiên của Làng Nủ sau đau thương, mất mát, tôi nghĩ đó là cái kết chín muồi cho hành trình của mình. Tôi phải đưa những hình ảnh đó để mọi người thấy cái gì rồi cũng phải đi qua, chúng ta vẫn phải bước tiếp.

.Anh đã chọn lọc các bức ảnh như thế nào để đưa vào "Vươn lên thôn Làng Nủ"?

- Tôi đã chụp rất nhiều bức ảnh nhưng cuối cùng chọn ra gần 300 bức. Tất cả đều là những bức ảnh ấn tượng, có câu chuyện, thông điệp, ngày tháng cụ thể. Sách ảnh gồm 5 phần: Những ngày đau thương không lường trước; Hy vọng mong manh và tình quân dân trong cơn bão lũ; Những sẻ chia ấm áp tình người; Sau cơn mưa trời lại sáng; Mùa xuân đầu tiên.

Mỗi phần của trang sách sẽ đưa người xem đi từ những bi kịch, những điều không mong đợi đã bất ngờ xảy ra, cho đến những gói quà, tình thương yêu từ người dân khắp cả nước. Từ tình yêu thương đó, mọi thứ dần hồi sinh. Người dân Làng Nủ vẫn đi tiếp, vẫn sống trách nhiệm, nỗ lực trước các mất mát.

.Hẳn anh rất hài lòng về sách ảnh "Vươn lên thôn Làng Nủ"?

- Tôi hài lòng trọn vẹn. Mỗi lần đến Làng Nủ, tôi ở lại nhà người dân có khi 3 ngày, 5 ngày. Nhờ ăn chung, ở chung, tôi mới có được những khoảnh khắc đắt giá. Nhiếp ảnh là phải chờ đợi, phải trải qua khó khăn mới có được khoảnh khắc mình hài lòng.

Sách ảnh lần này có 80% ảnh nghệ thuật và 20% ảnh báo chí. Các góc độ flycam, góc độ cận, đặc tả khó của nhiếp ảnh đã được thực hiện. Tất cả những gì tôi kỳ vọng vào quyển sách đều đạt được. Những ngày qua, nhiều đồng nghiệp bày tỏ bất ngờ về những góc chọn của tôi. Các bức ảnh trong sách đều có chất báo chí, thật, không hư cấu, song hành được cả yếu tố nghệ thuật lẫn hơi thở cuộc sống.

.Anh mong mỏi gì về tác phẩm lần này?

- Tôi mong rằng các đồng nghiệp, những người yêu thương mình mua sách ủng hộ. Toàn bộ tiền bán sách tôi sẽ chia tặng 175 hộ dân Làng Nủ, có ít chia ít, nhiều chia nhiều. Tôi cũng tặng mỗi hộ dân 1 sách ảnh. 42 bức ảnh khổ lớn để triển lãm sẽ được trao lại cho Làng Nủ.

Khi ở cùng người dân Làng Nủ, tôi thấy họ vừa thiếu vừa dư. Họ thiếu những người thân đã ra đi do thiên tai nhưng dư tình yêu thương, sự quan tâm của người dân mọi tỉnh, thành. Hiện người dân Làng Nủ đã bắt đầu làm nông nghiệp, trồng lúa, sắn...

"Vươn lên thôn Làng Nủ" là cuốn sách thứ 21 của tôi. Cùng với 3 cuộc triển lãm tại TP HCM, Hà Nội và Làng Nủ, đây là cơ hội để tôi gửi đến mọi người thông điệp: "Hãy cùng nhau trao yêu thương và hy vọng. Mọi khó khăn sẽ dễ dàng vượt qua, cùng chung tay để cuộc sống thêm tốt đẹp".

.Anh có thể tiết lộ về những tác phẩm sắp tới của mình?

- Tôi sẽ ra mắt thêm 2 quyển sách ảnh trong năm 2025. Trong đó, ngày 19-5, tôi sẽ ra mắt sách ảnh về TP HCM 50 năm. Ngày 2-9, tôi sẽ ra tiếp sách ảnh về Việt Nam...