Nỗ lực ngăn Iran - Israel thêm căng thẳng

Cộng đồng quốc tế đang thúc giục các nước ở Trung Đông kiềm chế giữa lúc nỗi lo gia tăng về kịch bản Iran tấn công trả đũa Israel.

Tehran đã lên tiếng cảnh báo sẽ đáp trả vụ không kích nhằm vào khu phức hợp Đại sứ quán Iran tại thủ đô Damascus - Syria, khiến 7 cố vấn quân sự thiệt mạng hôm 1-4. Vụ việc khiến khu vực Trung Đông thêm căng thẳng giữa lúc khủng hoảng tại Dải Gaza chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. 

Theo Reuters, Israel cho đến giờ không lên tiếng nhận trách nhiệm vụ tấn công. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei hôm 10-4 nhấn mạnh Israel "phải bị trừng phạt và sẽ bị trừng phạt" khi cho rằng hành động trên không khác gì tấn công vào lãnh thổ Iran.

Lo ngại tình hình Trung Đông thêm căng thẳng, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm 11-4 kêu gọi tất cả các bên tiếp tục kiềm chế để ngăn khu vực rơi vào bất ổn hoàn toàn. Trước mắt, Bộ Ngoại giao Nga đã khuyến cáo công dân nước này không nên đến Trung Đông, đặc biệt là Israel, Lebanon và các vùng lãnh thổ Palestine.

Cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock thúc giục Tehran "kiềm chế tối đa" để tránh tình hình leo thang hơn nữa trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Iran Hossein Amir-Abdollahian. 

Bộ trưởng Ngoại giao Anh David Cameron cũng cho biết ông đã nói rõ với Bộ trưởng Amir-Abdollahian rằng Iran không nên "kéo Trung Đông vào một cuộc xung đột lớn hơn", đồng thời lo ngại nguy cơ tính toán sai lầm khiến bạo lực gia tăng.

Theo tờ Tehran Times, trong các cuộc điện đàm trên, Bộ trưởng Amir-Abdollahian nhấn mạnh chính sách đối ngoại của Iran dựa trên quan điểm "tránh gây căng thẳng" nhưng "quyền tự vệ hợp pháp là cần thiết". 

Trong vài ngày qua, Bộ trưởng Amir-Abdollahian còn tham vấn người đồng cấp của Ả Rập Saudi, Qatar, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ. 

Theo truyền thông Iran, nội dung các cuộc điện đàm này không tập trung vào biện pháp ứng phó khả dĩ của Iran nhằm vào Israel. Thay vào đó, ông Amir-Abdollahian thúc giục các nước làm nhiều hơn để gây sức ép buộc Israel đồng ý ngừng bắn ở Dải Gaza.

Là đồng minh hàng đầu của Israel, Mỹ cũng đẩy mạnh nỗ lực ngoại giao để ngăn căng thẳng lan rộng ở Trung Đông. 

Trong cuộc điện đàm với Bộ trưởng Ngoại giao các nước Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc và Ả Rập Saudi hôm 11-4, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhấn mạnh căng thẳng gia tăng ở khu vực này không có lợi cho bất kỳ ai. Ông Blinken cũng cho rằng các nước nên thúc giục Iran "không leo thang (căng thẳng)", theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller.

Bên cạnh đó, Mỹ cũng tăng cường chuẩn bị cho kịch bản không mong muốn nói trên. Trong động thái mới nhất, các nhà ngoại giao Mỹ tại Israel đã bị hạn chế đi lại do nỗi lo an ninh, theo thông báo của Đại sứ quán Mỹ hôm 11-4. 

Cùng ngày, Tướng Michael E. Kurilla, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ, đã đến Israel. Tại TP Tel Aviv, theo truyền thông Israel, ông Kurilla đã thảo luận với Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) Herzi Halevi về cách phối hợp ứng phó trước một cuộc tấn công tiềm tàng của Iran, tình hình cuộc xung đột và hoạt động cứu trợ nhân đạo ở Dải Gaza.

 Ông Kurilla cũng đến thăm trụ sở của Lực lượng Không quân Israel để nắm thông tin về hệ thống phòng thủ và tấn công đa tầng của nước này.