Phải nghĩ khác, làm khác

Như vậy, trong ngắn hạn, cần giải quyết khâu điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất để có thể triển khai giải phóng mặt bằng, giao đất.

Về dài hạn, công tác xây dựng quy hoạch nói chung - trong đó có quy hoạch về sử dụng đất, quy hoạch về giao thông - cũng phải được cải tiến, để khi sử dụng đất làm dự án giao thông thì quy hoạch đã đồng bộ, đi trước.

Với các mỏ vật liệu, cần tạo sự chủ động cho chủ đầu tư, nhà thầu trong việc đề xuất cơ chế, quy hoạch thì mới mong giải quyết được bài toán về thiếu vật liệu cơ bản. Đại diện Bộ Giao thông Vận tải đã nêu tình hình khó khăn trong triển khai dự án đầu tư công hiện nay liên quan nguồn vật liệu. Các dự án như tuyến cao tốc TP HCM - Đồng Nai, TP HCM - Tây Ninh... cần làm sao để có đủ vật liệu xây dựng là điều quan trọng nhất.

Cần sự chủ động nhất định trong việc đưa vào quy hoạch các mỏ đất, cát; qua đó mới giải quyết được bài toán nguồn vật liệu cho dự án đầu tư công. Nếu chờ đợi điều chỉnh quy hoạch, không có sự rút gọn, sự vào cuộc của các chủ đầu tư và nhà thầu sẽ khó giải quyết được nút thắt. Quan trọng nhất, theo tôi, là phải tin nhau. Lòng tin phải được coi là một giải pháp.

Liên quan các dự án có tính chất vùng, liên vùng, việc triển khai Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM có ý nghĩa quan trọng. Các địa phương như Hà Nội kỳ vọng có thể học tập được kinh nghiệm, bài học triển khai chính sách thí điểm của TP HCM cũng như những hiệu quả cụ thể. Với cơ chế phân cấp, phân quyền triệt để cho TP HCM như ở Nghị quyết 98/2023, vấn đề được quan tâm nhất là việc cho phép dùng ngân sách của địa phương này để hỗ trợ các địa phương khác.

Từ khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) đến nay, thu ngân sách của Việt Nam đã tăng gấp 3 lần, thể hiện tính bền vững của nguồn thu. Tuy nhiên, do tỉ trọng các loại thuế so với GDP giảm nên tổng thu cũng giảm. Do đó, cần khai thác nguồn lực tư nhân bằng các dự án kết hợp, ví dụ dự án đầu tư công kết hợp văn hóa, du lịch, kinh tế số.

Nguồn lực tư nhân hiện rất lớn, cần khai thác tối đa và chủ trương này cần được xây dựng thành cơ chế. Phải nghĩ khác, làm khác để phù hợp với tình hình mới, trong bối cảnh kinh tế tuần hoàn, kinh tế số nhằm có thể giải quyết được những vướng mắc của đầu tư công. n

Thái Phương ghi