Hàng loạt vi phạm tại Petrolimex

Ngày 5-9, Thanh tra Chính phủ (TTCP) công bố kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) và một số đơn vị thành viên.

Vi phạm về điều chỉnh giá xăng dầu

Kết luận TTCP chỉ rõ: Năm 2011, Petrolimex chỉ đạo các công ty xăng dầu thành viên kinh doanh có lãi trích lập quỹ bình ổn, sau đó 11 công ty đã trích lập số tiền 221,3 tỉ đồng không đúng đối tượng theo quy định.

Trong công tác quản lý hao hụt xăng dầu từ năm 2010 đến tháng 6-2013, Petrolimex còn hạch toán vào chi phí xăng dầu hao hụt vượt định mức, không đúng quy định của Quy chế kinh doanh xăng dầu, làm giảm hiệu quả kinh doanh gần 7 tỉ đồng.

Công tác quản lý, điều hành giá bán xăng dầu nội bộ của Petrolimex đối với các công ty xăng dầu thành viên chưa tuân thủ nguyên tắc, phương pháp xác định giá quy định trong Quy chế kinh doanh xăng dầu và chưa phù hợp với giá bán do liên bộ Tài chính - Công Thương công bố, thể hiện ý chí chủ quan trong việc quyết định giá, dễ phát sinh tiêu cực. Petrolimex chưa quản lý chặt chẽ xăng dầu tiêu thụ trước các thời điểm điều chỉnh giá, sản lượng xăng xuất bán trước thời điểm tăng giá tại một số công ty xăng dầu thành viên tăng bất thường từ 2,3 - 6,7 lần so với sản lượng bán bình quân. “Đây là dấu hiệu sơ hở trong quản lý, dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng nhưng tập đoàn chưa có biện pháp quản lý, khắc phục” - TTCP đánh giá.

Đáng chú ý, TTCP đã “điểm huyệt” hàng loạt khuyết điểm, vi phạm trong việc quản lý, điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nước của Petrolimex và liên Bộ Tài chính - Công Thương. Cụ thể, quá trình thực hiện Nghị định 84/2009/NĐ-CP ngày 15-9-2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu, trong thời gian từ tháng 1-2010 đến tháng 6-2013, khi xây dựng giá cơ sở để quyết định giá bán lẻ xăng dầu, Petrolimex và liên Bộ Tài chính - Công Thương đã đưa chi phí vận tải và chi phí bảo hiểm vào giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu theo mức cố định, thiếu cơ sở, cao hơn chi phí thực tế của Petrolimex.

Trụ sở Tập đoàn Xăng dầu Việt NamẢnh: PHẠM TÚ

Theo TTCP, trong các yếu tố cấu thành giá bán, giá xăng dầu thế giới là yếu tố chiếm tỉ trọng lớn và thường xuyên biến động làm ảnh hưởng trực tiếp đến giá bán xăng dầu trong nước. Song quý I/2010, các thương nhân đầu mối trực tiếp thực hiện điều chỉnh giá bán lẻ, liên Bộ Tài chính - Công Thương không xác định và công bố giá xăng dầu thế giới để các thương nhân đầu mối sử dụng trong việc tính toán, xác định giá cơ sở xăng dầu. Petrolimex cũng chưa chấp hành nghiêm việc điều chỉnh giá bán xăng dầu theo quy định tại điều 27 Nghị định 84/2009/NĐ-CP.

Ngoài ra, Petrolimex quyết định mức tăng giá bán lẻ xăng dầu vùng 2 cao hơn giá bán lẻ do liên Bộ Tài chính - Công Thương điều hành trong giai đoạn hoạt động kinh doanh xăng dầu thực hiện theo quy định của Nghị định 84/2009/NĐ-CP.

Ồ ạt đầu tư ngoài ngành

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra Petrolimex đã đầu tư tài chính ngoài ngành nghề kinh doanh chính (ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản) với tổng số tiền hơn 2.255 tỉ đồng, trong đó nhiều khoản đầu tư với giá trị lớn không đúng quy định như: tăng vốn đầu tư vào PG Bank 400 tỉ đồng (chiếm 40% vốn điều lệ của đơn vị nhận góp vốn) và Công ty CP Bảo hiểm Petrolimex hơn 171 tỉ đồng (chiếm 51% vốn điều lệ của đơn vị nhận vốn góp) mà không có sự chấp thuận của Bộ Công Thương và Thủ tướng Chính phủ.

Công ty này cũng tăng vốn đầu tư 51 tỉ đồng vào Công ty CP Bất động sản Petrolimex mà không có sự chấp thuận của Bộ Công Thương; sử dụng vốn kinh doanh 231,9 tỉ đồng để đầu tư vào lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản, không đúng với nghị quyết của HĐQT. Ủy thác cho các đơn vị thành viên vay dài hạn để đầu tư xây dựng các công trình, dự án 414,6 tỉ đồng từ vốn chiếm dụng trong thanh toán, chưa bố trí được nguồn vốn cho đầu tư xây dựng. Chưa thực hiện nghiêm việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành theo chủ trương của Chính phủ và quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Đánh giá của TTCP cho rằng một số khoản đầu tư của Petrolimex hiệu quả thấp. Cụ thể, khoản đầu tư 178,5 tỉ đồng vào Công ty CP Nhiên liệu bay Petrolimex và Công ty CP Bất động sản Petrolimex kém hiệu quả...