Tham nhũng ở hầu hết các lĩnh vực

Ngày 6-7, tại TP HCM, VKSND Tối cao đã tổ chức “Hội nghị toàn quốc về công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng” với sự tham dự của các ông Phan Đình Trạc, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Nội chính Trung ương; Nguyễn Hòa Bình, Viện trưởng VKSND Tối cao; Tống Anh Hào, Phó Chánh án TAND Tối cao và Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an.

Nể nang nên cố tình làm trái

Theo VKSND Tối cao, tình hình tội phạm về tham nhũng vẫn diễn biến phức tạp, xảy ra ở hầu hết các lĩnh vực, các cấp, các ngành. Từ ngày 1-12-2014 đến ngày 31-5-2015, toàn ngành đã kiểm sát, khởi tố 99 vụ/248 bị can về tội tham nhũng. Trong đó, rất nhiều vụ án với số tiền bị chiếm đoạt lớn, tập trung vào nhóm các tội tham ô tài sản, nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Từ những kết quả đạt được, ông Phan Đình Trạc đánh giá: “Thời gian qua, ngành kiểm sát đã có nhiều nỗ lực, cố gắng phối hợp với công an và TAND các cấp, tạo được  sự khởi sắc mới trong công tác đấu tranh, phòng chống tham nhũng”.

Vụ án Huỳnh Thị Huyền Như và đồng phạm bị tòa án kiến nghị một số vấn đề

Tuy nhiên, ông Trạc cũng phân tích những hạn chế và điểm cần khắc phục nhằm đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ án tham nhũng. “Chất lượng kiểm sát, giải quyết tin báo tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố chưa cao, kể cả tiến độ và chất lượng, khi chỉ mới 63,2% vụ việc được kết thúc” - ông Trạc dẫn chứng.

Ngoài ra, tiến độ xử lý án tham nhũng còn chậm, trả hồ sơ điều tra bổ sung nhiều lần; hủy án điều tra xét xử lại, rất nhiều vụ án khởi tố từ năm 2012 đến nay vẫn chưa thể kết thúc. “Mặc dù chúng ta làm tốt nhưng dân vẫn nghi ngờ và đặt dấu hỏi lớn cho các cơ quan tiến hành tố tụng về việc giải quyết những vụ án quan trọng, rất nhiều nơi cử tri đề nghị công khai những vụ án trọng điểm để nhân dân theo dõi, giám sát” - ông Trạc nói.

Chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến việc án tham nhũng giải quyết còn nhiều bất cập, ông Trạc hy vọng trong thời gian tới, các ngành, các cấp sẽ khắc phục nhằm giải quyết được nhiều vụ án, tránh oan sai, sót người lọt tội. Theo ông Trạc, khó nhất và vướng mắc nhiều nhất dẫn đến kéo dài vụ án là quan điểm giữa các ban - ngành thường không thống nhất khi đánh giá chứng cứ, xác định tội danh; pháp luật chưa đủ rõ nên nhận thức cũng khác nhau; giám định tư pháp kéo dài, kết quả giám định chung chung nên không đủ căn cứ xét xử… Ngoài ra, khi giải quyết các vụ án tham nhũng còn có phần nể nang dẫn đến cố tình làm trái, góp phần kéo dài thời gian xử lý; chưa chú ý thông báo, kiến nghị và theo dõi kết quả xử lý hành chính, xử lý kỷ luật đối với những trường hợp không khởi tố, không truy tố hoặc miễn hình phạt.  “Vấn đề này cũng làm cho dư luận bức xúc” - ông Trạc nhấn mạnh.

Tòa án cần tham gia giai đoạn điều tra

Trong thời gian qua, nhiều vụ án được Bộ Công an thụ lý và VKSND Tối cao ủy quyền cho VKSND và TAND địa phương tham gia xét xử đã gặp nhiều khó khăn khiến thời gian giải quyết kéo dài, đây cũng là vấn đề được đông đảo lãnh đạo VKSND các tỉnh, thành quan tâm.

Nêu ra những khó khăn này, ông Phan Đình Trạc cho rằng nên để tòa án tham gia vào các vụ án ở cả 3 giai đoạn tố tụng: điều tra, truy tố và xét xử vì trong thời gian qua, số vụ án ủy quyền kéo dài, tòa trả hồ sơ yêu cầu điều tra lại nhiều lần, án bị chỉnh sửa.  “Khi án được ủy quyền, nhiều vụ tòa trả hồ sơ, hủy án điều tra lại rất mất thời gian. Tôi đồng ý với quan điểm nên mời tòa án tham gia giai đoạn điều tra rồi xét xử luôn” - ông Trạc nói. Theo ông Trạc, đây là tinh thần rất mới mẻ mang tính đột phá, tác động đến bản chất cơ chế tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án hình sự.