Tòa xử ông Đinh La Thăng và đồng phạm: Thẩm vấn bị cáo Vũ Đức Thuận

Gần 14 giờ cùng ngày, phiên tòa tại TAND TP Hà Nội xét xử ông Đinh La Thăng, nguyên chủ tịch Hội đồng Quản trị/Hội đồng Thành viên (HĐQT/HĐTV) Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) và Trịnh Xuân Thanh, nguyên chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC), cùng 20 đồng phạm trong vụ án Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng (điều 165 Bộ luật Hình sự 1999) và Tham ô tài sản (điều 278 Bộ luật Hình sự 1999) xảy ra tại Tổng Công ty PVC tiếp tục làm việc sau giờ nghỉ trưa.

Một bị cáo cầm ô từ phòng chờ tới phòng xử án

Trước đó, lực lượng an ninh dẫn giải các bị cáo từ phòng chờ vào phòng xử án. Bị cáo Trịnh Xuân Thanh ra khỏi phòng chờ với gương mặt khá tươi tỉnh. Ông Thanh còn trò chuyện với cán bộ dẫn giải từ phòng chờ vào phòng xử án.

Bị cáo Trịnh Xuân Thanh ra khỏi phòng chờ với gương mặt khá tươi tỉnh

Ông Thanh trò chuyện cùng cảnh sát dẫn giải mình

Từ một phòng khác, một bị cáo khác được lực lượng an ninh dùng ô che kín mặt nhằm tránh ống kính của các phóng viên, được đưa tới phòng xử án.

Đọc cáo trạng đến phần công bố phần lý lịch bị cáo trong vụ án, đại diện VKS đã đính chính bổ sung cáo trạng về chức danh đại biểu Quốc hội của ông Đinh La Thăng. Ngoài ra, VKS cũng công bố chức danh này đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội đình chỉ.

Sau khi VKS công bố xong cáo trạng, HĐXX đã bước vào phần xét hỏi. HĐXX cho 2 bị cáo Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh tách riêng khỏi phòng xét xử.

Ông Đinh La Thăng (đứng) và Trịnh Xuân Thanh (ngồi đầu, bên trái) tại tòa sáng 8-1 - Ảnh: TTXVN

Trước đó, sáng 8-1, trước khi VKS công bố cáo trạng, luật sư Nguyễn Văn Chiến (một trong sáu luật sư bảo vệ bị cáo Nguyễn Quốc Khánh - cựu phó tổng giám đốc PVN) nêu quan điểm cho rằng đây là vụ án lớn, phức tạp có nhiều lời khai đối lập. Ông đề nghị tòa cách ly các bị cáo và nhân chứng có lời khai đối lập khi xét hỏi. "Vụ án điều tra nhanh, còn nhiều tài liệu chứng cứ phát sinh chưa được nghiên cứu nên chúng tôi đề nghị được tạo điều kiện tiếp cận bị cáo trong những lúc HĐXX không làm việc"- luật sư Chiến nói.

Bị HĐXX thẩm vấn đầu tiên, bị cáo Vũ Đức Thuận, nguyên tổng giám đốc PVC, thừa nhận hợp đồng EPC số 33 tại dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 chưa đủ điều kiện như chưa có hồ sơ đề xuất, chưa có tổng dự toán... không đúng với trình tự thủ tục tổng thầu nhưng vẫn ký vì đã xin ý kiến cấp trên. "Bị cáo ký vì muốn tạo công ăn việc làm cho người lao động thuộc PVC, thời gian đó PVC khó khăn về tài chính. Việc ký hợp đồng sẽ có tiền để trả nợ ngân hàng và sử dụng vào một số mục đích khác"- bị cáo Thuận khai.

Bị cáo Vũ Đức Thuận - Ảnh: Nguyễn Hưởng (ảnh chụp qua màn hình)

Theo bị cáo Thuận, từ năm 2010, PVC khó khăn vì nhận lại một số dự án, đơn vị của PVN khi tái cấu trúc và các dự án, các đơn vị đó đang rất khó khăn về vốn, không hiệu quả nên làm cho tình hình tài chính của công ty khó khăn hơn, mất cân đối gần 1.000 tỉ. "Do đó cứ ký để có tiền rồi sẽ hoàn thiện điều kiện sau"- bị cáo Thuận nói.

Về mặt năng lực chuyên môn, kinh nghiệm sản xuất xây dựng công trình thì tại thời điểm đó PVC chưa đủ kinh nghiệm. Sau khi có hợp đồng, Trịnh Xuân Thanh và Vũ Đức Thuận yêu cầu nhưng PVPower không tạm ứng theo đề nghị của PVC với tư cách là tổng thầu nên hợp đồng chuyển đổi chủ thể về trực tiếp cho PVN.

"PVC khó khăn tài chính, áp lực trả nợ ngân hàng cũng như góp vốn vào các đơn vị, chuyển tiền vào công trình, dự án khác nên mỗi lần tiền chuyển về PVC thì chi cho các mục đích này. Chỉ trực tiếp sử dụng khoảng 200 tỉ đồng chuyển cho các đơn vị thi công Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2"- bị cáo Vũ Đức Thuận khai và cho biết việc góp vốn vào đơn vị khác đều thông qua HĐQT và Trịnh Xuân Thanh có chỉ đạo trực tiếp.

Khi HĐXX hỏi "Đến nay bị cáo nhận thức gì về hành vi của mình?", bị cáo Thuận trả lời: "Bị cáo đã nhận thức được rõ hành vi chi tiền vào mục đích khác là sai".

Trước đó, theo cáo buộc của VKS, bị cáo Vũ Đức Thuận đã ký hợp đồng EPC số 33 tại dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 để PVC được nhận tạm ứng hơn 6,6 triệu USD và 1.300 tỉ đồng trái quy định. Bị cáo Thuận cũng là người tham gia việc quyết định sử dụng hơn 1.111 tỉ đồng trong số này để tạm ứng sai mục đích, gây thiệt hại cho Nhà nước trên 119 tỉ đồng.

Ngoài ra, bị cáo Vũ Đức Thuận còn cùng Trịnh Xuân Thanh chỉ đạo Nguyễn Anh Minh và Lương Văn Hòa lập khống hồ sơ, rút 13 tỉ đồng từ Ban điều hành dự án Vũng Áng - Quảng Trạch để chia nhau sử dụng cá nhân. Ông Thuận được chia 800 triệu đồng...

Như bị cáo Trịnh Xuân Thanh, bị cáo Thuận bị truy tố về 2 tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và Tham ô tài sản theo khoản 3 Điều 165 và khoản 4 Điều 278 Bộ luật Hình sự năm 1999. Quá trình điều tra, bị cáo được cơ quan điều tra đánh giá thành khẩn khai báo, từng có nhiều thành tích trong quá trình công tác.

Cứ có tiền thì tiêu mà không biết tiền từ đâu?

Sau bị cáo Thuận, được HĐXX thẩm vấn bị cáo Nguyễn Ngọc Quý - nguyên Phó Chủ tịch HĐQT PVN, cho biết việc tham gia có ý kiến là căn cứ vào chủ trương của Tập đoàn chỉ định thầu cho PVC cũng như các ban chuyên môn, tờ trình của tổng giám đốc, ý kiến của HĐQT. Tuy nhiên, trong các cuộc họp của HĐQT về hợp đồng 33 thì bị cáo không được tham gia.

"Không được biết, không được thảo luận tại sao bị cáo lại đồng ý?"- chủ toạ đặt câu hỏi. Bị cáo Quý khai rằng căn cứ tờ trình của tổng giám đốc, ý kiến các ban chuyên môn, ý kiến HĐQT và hồ sơ nên bị cáo đồng ý.

Liên quan đến việc ứng và sử dụng tiền tạm ứng (nhiều đợt trong nhiều giai đoạn), Nguyễn Ngọc Quý cho biết mình không rõ nguồn tiền. "Lẽ đời thường ta tiêu tiền thì phải biết tiền ở đâu. Phải chăng cứ có tiền thì tiêu chứ không cần biết tiền ở đâu? Bị cáo đều tham gia và có ký vào phiếu đồng ý" - chủ toạ tiếp tục chất vấn. Bị cáo Quý khai rằng sau này mới nhận thức việc sử dụng số tiền tạm ứng như vậy là sai.

Khai trước tòa, bị cáo Phạm Tiến Đạt, nguyên Kế toán trưởng của PVC, cho biết PVC thời điểm này bị mất cân bằng tài chính nghiêm trọng, các nguồn nợ không biết trông vào đâu. Vì không còn cách nào khác nên khi có nguồn tiền tạm ứng về. "PVC gần như chi hết vào trả nợ ngân hàng. Còn các khoản đầu tư tài chính, không có nguồn vốn góp mà các anh chỉ đạo thì bị cáo vẫn phải thực hiện"- bị cáo Đạt khai.

HĐXX tiếp tục chất vấn thì Phạm Tiến Đạt cũng thừa nhận việc chi tiền tạm ứng vào mục đích khác là sai.