Vì sao tòa án trả hồ sơ đại án thất thoát 8.800 tỉ đồng ở Ngân hàng Đông Á?

Sau nhiều ngày xét xử và nghị án, chiều 13-7, TAND TP HCM tuyên bố trả hồ sơ vụ án Trần Phương Bình (nguyên Tổng giám đốc, Phó Chủ tịch HĐQT, Chủ tịch Hội đồng tín dụng Ngân hàng Thương mại CP Đông Á - DAB) cùng đồng phạm gây thất thoát 8.800 tỉ đồng.

Các bị cáo hầu tòa

Về lý do trả hồ sơ, tòa án đề nghị cơ quan công tố tách toàn bộ sai phạm liên quan đến khoản vay hàng ngàn tỉ đồng của nhóm khách hàng Hiệp Phú Gia để điều tra, làm rõ thêm. HĐXX cho rằng cơ quan công tố cần làm rõ nhiều vấn đề liên quan đến khoản thiệt hại 3.140 tỉ đồng mà DAB chịu thiệt hại từ những hồ sơ vay vốn do nhóm khách hàng trên (do Nguyễn Thiện Nhân thao túng) cùng Trần Phương Bình "phù phép". 

Bị can Nguyễn Thiện Nhân giữ vai trò quan trọng trong việc thực hiện hàng loạt sai phạm nhưng đối tượng này đang bỏ trốn. Việc cơ quan điều tra chỉ tách hành vi của Nhân để điều tra sau, có ảnh hưởng tới quyền lợi của Trần Phương Bình và những bị cáo liên quan. Vì vậy, HĐXX đề nghị VKSND Tối cao tách toàn bộ hành vi của bị cáo Trần Phương Bình liên quan tới Nguyễn Thiện Nhân cùng nhóm khách hàng Hiệp Phú Gia để tiếp tục điều tra, làm rõ.

Theo hồ sơ, ông Nguyễn Thiện Nhân (Chủ tịch HĐQT Công ty CP Vốn Thái Thịnh) thành lập, điều hành nhiều công ty con (Vĩnh Đức Sài Gòn, Tài Lộc…). Năm 2007, ông Nhân nhờ người quen đứng tên vay rất nhiều khoản vay tại DAB với mục đích đầu tư các dự án do Công ty CP Vốn Thái Thịnh và công ty con làm chủ đầu tư, xây dựng. Trong đó, một số khoản vay có tài sản thế chấp không đủ cơ sở pháp lý do tài sản đã thế chấp tại ngân hàng khác. Dù vậy, ông Bình vẫn duyệt hồ sơ vay. Tính đến ngày 24-12-2018, ông Nhân còn nợ DAB 916 tỉ đồng.

Ông Nhân có dấu hiệu phạm tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản", hiện đã bỏ trốn khỏi nơi cư trú. Trước khi phiên tòa này diễn ra, Bộ Công an đã tách hành vi của Nhân ra khỏi vụ án và tiếp tục điều tra.

Trước đó, đại diện VKS đề nghị tòa án phạt bị cáo Trần Phương Bình mức án chung thân về tội "Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản", 20 năm tù về tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng"; tổng hợp hình phạt tù chung thân.

Phạm tội với vai trò đồng phạm, 11 bị cáo còn lại bị đề nghị từ 2-20 năm tù, cùng về tội danh trên. 

Đại diện VKSND TP cáo buộc giai đoạn 2007-2013, Trần Phương Bình chỉ đạo những bị cáo khác cũng như những người liên quan thực hiện hành vi phạm tội trong hoạt động cho vay, khiến DAB thiệt hại hơn 8.800 tỉ đồng. Cụ thể, ông Bình chỉ đạo cấp dưới cho các nhóm khách hàng, gồm: Hiệp Phú Gia, Đồng Tiến, M&C vay tiền trái quy định, gây thiệt hại lần lượt gần 3.140 tỉ đồng, 393 tỉ đồng, 3.950 tỉ đồng. Nhằm che giấu tình trạng nợ xấu, ông Bình chỉ đạo lãnh đạo, nhân viên ngân hàng cơ cấu những khoản vay vàng đến hạn thành dư nợ tiền mặt. Sau đó, ngân hàng thông qua thủ tục cho cá nhân, tổ chức vay vàng vay khoản tiền mới mà không có tài sản bảo đảm. Tất cả hợp đồng tái cơ cấu như vậy đều quá hạn tất toán. 

Hậu quả, khách hàng không đủ khả năng tài chính trả nợ, gây thiệt hại hơn 1.269 tỉ đồng. Không chỉ vậy, ông Trần Phương Bình còn chỉ đạo thuộc cấp xuất quỹ chi sai nguyên tắc 75 tỉ đồng để trả nợ các khoản vay và sử dụng cá nhân. Đại diện cơ quan công tố khẳng định hành vi phạm tội của ông Bình và 11 bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng, khiến DAB tổn thất nặng nề.