Vụ VN Pharma: Cần xem xét vấn đề gì ở cấp phúc thẩm?

Sau khi dời lịch xét xử, dự kiến ngày mai (19-10), TAND Cấp cao tại TP HCM sẽ mở phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án "Buôn lậu" và "Làm giả con dấu, tài liệu cơ quan tổ chức" xảy ra tại Công ty Cổ phần VN Pharma do bị cáo Nguyễn Minh Hùng (nguyên chủ tịch HĐQT và Tổng giám đốc công ty VN Pharma) đóng vai trò chủ mưu. 

Trước đó, TAND TPHCM đã tuyên phạt các bị cáo Nguyễn Minh Hùng, Võ Mạnh Cường (Giám đốc Công ty TNHH Thương mại hàng hải quốc tế H&C) cùng 12 năm tù về tội "Buôn lậu". Các bị cáo khác bị tuyên phạt từ 2 năm tù cho hưởng án treo đến 5 năm tù về các tội "Buôn lậu", "Làm giả con dấu, tài liệu cơ quan tổ chức".

Bỏ lọt người, lọt tội

Sau bản án sơ thẩm, bị cáo Nguyễn Minh Hùng, Võ Mạnh Cường và 4 bị cáo khác đã kháng cáo kêu oan, xin giảm nhẹ hình phạt. Ngày 22-9, VKSND Cấp cao tại TP HCM cũng có kháng nghị phúc thẩm theo hướng hủy toàn bộ án sơ thẩm để xét xử lại.

Nguyễn Minh Hùng và các đồng phạm tại phiên tòa sơ thẩm.

Theo kháng nghị, án sơ thẩm tuyên các bị cáo 2 tội danh "Buôn lậu", "Làm giả con dấu, tài liệu cơ quan tổ chức" là chưa đầy đủ, chưa phản ánh đúng bản chất của vụ án; có dấu hiệu bỏ lọt người phạm tội, lọt hành vi phạm tội.

Cụ thể, Hùng và Cường có sự bàn bạc, lên kế hoạch tổ chức hồ sơ cho đến khâu tiêu thụ thuốc H-Capita nhập khẩu mang nhãn mác Công ty Helix Canada. Cường cung cấp một số giấy tờ giả để làm hồ sơ nhập khẩu lô thuốc H-Capita từ Canada, riêng Hùng chỉ đạo cấp dưới làm giả hàng loạt giấy tờ, hồ sơ thuốc giả. 

Theo VKS Cấp cao tại TP HCM, cả hai biết rõ việc làm giả và sử dụng các giấy tờ giả để nộp Cục Quản lý dược xin nhập khẩu các lô thuốc, hành vi này có dấu hiệu của tội "Làm giả con dấu, tài liệu cơ quan tổ chức". Do đó, việc không điều tra, xét xử Võ Mạnh Cường, Nguyễn Minh Hùng và 4 thuộc cấp: Nguyễn Trí Nhật, Phan Cẩm Loan, Ngô Anh Quốc và Lê Thị Vũ Phương về tội danh này là bỏ lọt tội phạm.

Tương tự, việc cấp sơ thẩm chỉ xét xử các bị cáo Bùi Ngọc Duy, Phạm Anh Kiệt và Phạm Văn Thông về tội "Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức" cũng là bỏ lọt tội phạm. Bởi nhóm này biết toàn bộ hồ sơ kỹ thuật thuốc, hồ sơ xin nhập khẩu thuốc là giả và biết được mục đích của Nguyễn Minh Hùng là qua mặt Cục Quản lý dược để nhập khẩu lô thuốc H-Capita. Như vậy 3 bị cáo này đóng vai trò đồng phạm với Nguyễn Minh Hùng, Võ Mạnh Cường về hành vi "Buôn lậu".

VKSND cấp cao tại TP HCM cũng nêu vấn đề về việc ông Nguyễn Xuân Thiện - Phó Tổng Giám đốc VN Pharma có dấu hiệu che giấu tội phạm vì biết rõ xuất xứ lô thuốc cũng như thủ đoạn gian lận của Tổng Giám đốc Nguyễn Minh Hùng nhưng lại để mặc cho Hùng thực hiện.

Trách nhiệm của Cục Quản lý dược?

Trong quyết định kháng nghị, VKSND Cấp cao tại TP HCM cũng cho rằng cần phải điều tra, làm rõ vai trò trách nhiệm của Cục Quản lý dược trong vụ án này.

Tại phiên xét xử sơ thẩm, TAND TP HCM cũng đã đề nghị làm rõ trách nhiệm của Cục quản lý Dược gồm: Ông Nguyễn Tấn Đạt (Phó cục trưởng Cục quản lý Dược), ông Phạm Công Chiến (Trưởng Phòng Quản lý kinh doanh Dược, Trưởng Phòng Pháp chế), bà Lê Thúy Hương (chuyên viên) là những người có trách nhiệm thẩm định tính pháp lý của hồ sơ nhập khẩu lô thuốc H -Capita.

Những cán bộ này đã duyệt hồ sơ và đề xuất cho Cục trưởng Cục quản lý Dược - ông Trương Quốc Cường. Ông này đã ký duyệt, cấp phép cho VN Pharma nhập khẩu dù không thống nhất tên thuốc, hạn sử dụng và nhiều thông tin khác.

Chính việc làm tắc trách của những cán bộ thuộc Cục Quản lý dược đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhóm Hùng, Cường thực hiện hành vi phạm tội. Bởi vậy cần phải làm rõ hành vi thiếu trách nhiệm của tổ thẩm định và lãnh đạo Cục Quản lý dược để xử lý theo pháp luật. 

Hai bị cáo Nguyễn Minh Hùng (áo trắng) và Võ Mạnh Cường kháng cáo kêu oan, xin giảm nhẹ hình phạt.

Mặt khác, VKS Cấp cao tại TP HCM cho rằng kết quả giám định của Bộ Y tế có mâu thuẫn và không phù hợp với quy định của pháp luật, thực tế khách quan của vụ án. Giám định thể hiện rằng thuốc H-Capita "không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người" nhưng cũng chính kết luận này cho rằng đây là thuốc kém chất lượng chứ không phải là thuốc giả.

Bên cạnh đó, tại phiên tòa sơ thẩm, TAND TP HCM từng kiến nghị cơ quan có thẩm quyền làm rõ trách nhiệm của một số cá nhân liên quan về việc công ty VN Pharma nâng khống giá thuốc để hợp thức hóa khoản chi tiền hoa hồng bán thuốc cho bác sĩ. Đối với lô thuốc H-Capita, số tiền chi hoa hồng được xác định là hơn 7,5 tỉ đồng.