Chó Phú Quốc: Quý, hiếm

ên cạnh biển xanh, nắng vàng, cát trắng thì chó Phú Quốc được xem như đặc sản có một không hai của hòn đảo nằm ở Tây Nam của Tổ quốc. Giống chó này quý đến mức, theo ông Lê Hoàng Tâm, Giám đốc điều hành Công ty TNHH Vương Trung Sơn - nơi vừa lập trang web về chó Phú Quốc (www.chophuquoc.com), Hiệp hội Bảo tồn chó quý thế giới vừa mới công bố, cả thế giới chỉ có 3 loại chó xoáy lưng, đó là chó xoáy lưng Thái Lan, châu Phi và Phú Quốc (Kiên Giang - Việt Nam). Chó Phú Quốc có tên trong từ điển Larousse và luôn được xuất hiện trên các trang web về chó quý của thế giới. Thế nhưng, hiện nay du khách đến Phú Quốc muốn tìm mua một con chó Phú Quốc thuần chủng không phải dễ.

Chó Phú Quốc nổi tiếng tinh khôn. Theo các chuyên gia nuôi dạy chó ở TPHCM, chó Phú Quốc thông minh gấp 4 lần chó berger. Với các đặc điểm nổi trội: săn thú giỏi, giữ nhà tốt, gần gũi thân thiện với chủ và không chùn bước trước các đối thủ, kể cả đối thủ to lớn hơn mình. Sắc vóc cũng rất dễ nhận biết, hiện màu sắc của chó cũng rất đa dạng, nhưng theo những người cao niên, am tường tại đảo, chó Phú Quốc thuần chủng chỉ có 4 màu gốc: nhất đốm, nhì đen, tam vàng, tứ vện. Chó trưởng thành cũng chỉ 20 - 25 kg. Đầu nhỏ, mõm dài vừa phải, lỗ tai đứng và mỏng. Thân hình gọn và chắc, bụng thon, ngực nở (thòng). Bốn chân thẳng, bàn chân giống hình con sò, giữa các ngón chân có màng vịt; nhờ vậy chó Phú Quốc chạy nhanh như sóc, bơi giỏi như rái. Đuôi cong vuốt như cần câu. Lông sát, ngắn, xoáy trên lưng là một đặc điểm quan trọng để đánh giá chó Phú Quốc; những vòng xoáy rất đa dạng, thường chạy một đường thẳng trên lưng; lúc chạy theo con mồi hoặc gặp đối thủ thì những vòng xoáy này dựng đứng lên trông rất dũng mãnh.

Sở dĩ nói kiếm được một con chó Phú Quốc thuần chủng là rất khó, bởi lâu nay dân ở Phú Quốc nuôi tự phát, nuôi để đi săn, nên đã bị pha tạp nhiều. Cơ sở để phân biệt có phải chó Phú Quốc hay không, ngay cả những người có nhiều kinh nghiệm ở đảo, cũng chỉ nhận biết bằng cảm quan, chứ không có cơ sở khoa học. Gần đây, trước yêu cầu bảo tồn giống, thị trường mua bán chó phát triển và phục vụ du khách đến Phú Quốc ngày càng đông, ở đảo đã hình thành 4 trại chó Phú Quốc.

Ở phía Bắc đảo có 2 trại. Trung tâm Bảo tồn gien chó Phú Quốc được Sở NN-PTNT Kiên Giang thành lập năm 2004. Hiện đã tuyển chọn, nuôi dưỡng 40 con, với mục đích như tên gọi của trung tâm. Kế đó, ở xã Cửa Dương có trại Thanh Nga, hiện đã tuyển chọn nuôi 300 con để kinh doanh.

Ở thị trấn Dương Đông, có trại của anh Huyên (đường Trần Hưng Đạo), chuyên mua - bán chó Phú Quốc. Có mặt thường xuyên ở trại vài chục con, lớn có, nhỏ có; chó Phú Quốc có, chó lai tạp có. Anh thu mua của dân ở đảo 300.000 đồng/con 3 tháng tuổi. Mỗi tháng trại của anh Huyên cung cấp cho khách hàng ở TPHCM 20 - 25 con, với giá giao tại nhà 1 triệu đồng/con 3 tháng tuổi (3,5 - 5 kg), mua tại trại 800.000 đồng/con. Chó lai thì rẻ hơn.

Cũng trên đường Trần Hưng Đạo, cạnh trại chó anh Huyên, là Art Gallery Cội Nguồn của doanh nhân trẻ Huỳnh Phước Huệ. Cội Nguồn chuyên kinh doanh ngọc trai, hàng mỹ nghệ Phú Quốc. Huỳnh Phước Huệ mới 33 tuổi, sau khi tốt nghiệp đại học ở TPHCM, anh trở về Phú Quốc. Xuất phát từ lòng yêu quê đảo, muốn kinh doanh sản phẩm của đảo, trước hết phải sưu tầm, bảo tồn vốn quý của đảo là sản phẩm của biển và rừng. Sưu tầm, bảo tồn chó Phú Quốc cũng nằm trong suy nghĩ ấy của anh. Hơn 3 năm nay, hai vợ chồng toàn tâm, toàn ý tìm chó. Nghe thông tin ai có chó quý, vợ chồng Huệ tìm đến. Thuyết phục chủ chó một lần không được thì hai ba lần. Hễ đúng là chó quý, thì 3- 5 triệu đồng không được, 6-10 triệu đồng Huệ cũng mua. Hiện đàn chó của Huệ đã được 180 con. Trong số ấy, anh lựa được 22 cặp từ sắc lông, vóc dáng giống nhau, cho làm “vợ chồng”. Anh cất cho mỗi cặp một “căn hộ” khoảng hơn 1 m2, tường gạch, mái tôn, xung quanh có lưới B40 bao bọc, nhằm mục đích nhân giống thuần chủng chó quý. Trước mắt, vợ chồng Huệ chỉ có mua, không bán chó, bởi anh đang có tham vọng xây dựng Cội Nguồn thành một điểm tham quan.

Thiên nhiên đã ưu đãi cho chúng ta có giống chó quý. Trung tâm Bảo tồn gien chó Phú Quốc đã được thành lập, nhưng với sự đầu tư chưa đúng mức, chưa có sự cộng tác của các nhà khoa học thì việc bảo tồn, nhân giống một cách khoa học, xác định đặc tính di truyền bằng sinh học phân tử vẫn chỉ là ý tưởng. Chưa nói chó Phú Quốc đã được thế giới chú ý, một thị trường chó sinh động đã hé mở, sao chưa ai đăng ký và quảng bá cho thương hiệu chó Phú Quốc?