Huyền thoại “Diều Hoàng”

Tôi tìm đến ngôi nhà của anh trong con hẻm nhỏ ở dọc bờ sông Hương, TP Huế, trong lúc anh đang tất bật hoàn thiện những con diều độc đáo của mình để chuẩn bị cho đợt trình diễn sắp tới tại Ý.

“Phượng hoàng” con

Hoàng có dáng người cao lều khều, nét mặt trầm tĩnh, sinh năm 1977, tuổi Đinh tỵ. Tuổi thơ của anh là những tháng ngày không yên ả. Nhà Hoàng rất nghèo, vừa đi học, Hoàng phải vừa bán thêm vé số kiếm tiền sinh sống. Song vì quá ham mê diều nên hôm nào Hoàng cũng gắng về sớm để mang diều ra chân kỳ đài, thả chơi.Thế rồi, những khó khăn trong chuyện mưu sinh khiến Hoàng phải sớm bỏ học. Thương đứa bé bán vé số đam mê chơi diều, nghệ nhân dân gian diều Huế Nguyễn Văn Bê đã nhận Hoàng làm đệ tử. Những ngón nghề tuyệt kỹ mà ông Bê đúc rút suốt cuộc đời chơi diều của mình đều được truyền lại cho Hoàng. Ngày Hoàng “đủ lông đủ cánh”, ông đưa Hoàng ra bên chân Kỳ đài, thả một con diều phượng hoàng thật lớn lên bầu trời. đang bay cao, bỗng nhiên, trong lòng con diều phượng hoàng lớn bung ra một con phượng hoàng nhỏ. Hình ảnh này có ý nói rằng từ nay, trên bầu trời diều Huế đã xuất hiện thêm một con phượng hoàng trẻ đang vỗ cánh tung bay, đó chính là “diều Hoàng”.

Mười bốn tuổi, Hoàng đã đi khắp đất nước thi thố những cánh diều theo lời mời của các nhà tổ chức. Giờ đây, ở tuổi ba mươi, Hoàng đã bảy lần mang diều Huế đua tài tại Malaysia, một liên hoan diều thường niên quy tụ nhiều cánh diều trên thế giới.

Đến Pháp biểu diễn điều và dạy làm diều.- Năm 2003, nhân dịp Tuần lễ Văn hóa Việt- Pháp diễn ra tại TP Cahors của Pháp, Hoàng được mời tham dự với tư cách nghệ nhân biểu diễn diều truyền thống. Lần đầu tiên trong đời mang diều đến châu Âu dự thi, Hoàng có cảm giác thật tự hào. Con diều Phướn rực rỡ tung bay, nhào lộn trên bầu trời Cahors. Hoàng nhớ lại hôm ấy, rất nhiều người dân ở Cahors bất ngờ khi tận mắt nhìn thấy con diều thủ công được làm bằng vải, chứ không giống diều công nghiệp như các nước khác. Tờ báo LOT của thành phố Cahors ngày hôm sau có bài giới thiệu trân trọng về “Diều Hoàng” trên trang nhất.

“Kỷ niệm lớn nhất của Hoàng trong lần đầu biểu diễn diều ở Pháp là gì?” - tôi hỏi. Hoàng mang ra một tập ảnh được chụp trong dịp 6 ngày Hoàng về dạy cách làm diều cho học sinh ở Cahors. Hồi mới chơi diều, Hoàng chưa bao giờ dám mơ ước được mang diều đi nước ngoài biểu diễn, chứ đừng nói là làm thầy dạy diều cho các học sinh ở Pháp. Ngày đầu tiên, khi vừa biểu diễn diều xong, nhìn đôi mắt các em tròn xoe ngạc nhiên và đôi tay các em nhẹ nhàng mân mê con diều Phướn, diều Rồng, Hoàng biết rằng học sinh ở đây rất thích những con diều của anh. Liền sau đó, anh được đề nghị dạy làm diều cho học sinh. Số học sinh Cahors đăng ký vào lớp học làm diều đông bất ngờ. Mỗi ngày, Hoàng dạy một lớp trên 50 em. Lớp học còn có cả những thầy cô giáo dạy mỹ thuật xin được đến học cách làm diều Việt Nam. Hoàng tận tình bày cho học sinh từng thao tác nhỏ... “Cuối mỗi ngày, học sinh nào trông cũng rất rạng rỡ, tươi cười khi được cầm trên tay con diều truyền thống Việt Nam do các em làm...”, Hoàng nhớ lại.

Ngày cuối cùng ở Pháp, Hoàng bất ngờ khi một cháu bé đến tặng cho anh một bức ký họa. Cháu đã ký họa chân dung của Hoàng. Mẹ cháu bé tần ngần nói hộ con gái của mình: “Cháu rất ngưỡng mộ anh vì đã dạy cho cách làm con diều rất đẹp. Cháu cũng muốn được làm thật nhiều con diều như vậy để tặng cho các bạn”. Một tuần ở Pháp đúng là thời gian rất ngắn đối với Hoàng và cũng như những học sinh ở đây. Lúc chia tay Hoàng, những người hâm mộ đã lưu luyến, bịn rịn. Họ nói rằng không bao giờ quên ơn một nghệ nhân Việt Nam sang dạy con của họ cách làm diều, chuyện thật khó tìm được trong cuộc sống hiện đại tại Pháp. Họ mong Hoàng sớm trở lại Pháp.

“Diều Hoàng” tung bay ở Dieppe, Rome

Ba năm sau, Hoàng lại được mời sang biểu diễn diều tại TP Dieppe, thủ phủ diều của Pháp. Cánh diều của Hoàng lại được tung bay cùng với diều các nước trên thế giới. Giữa một rừng diều, diều của Hoàng vẫn không lẫn lộn vào đâu được. Đó là con diều truyền thống có đủ 5 màu sắc của cung đình: vàng, cam, đỏ, lục, tím.

Chính cái ước mơ bay cao cùng cánh diều tuổi thơ ấy đã đưa Hoàng đi khắp thế giới. Bà D.Sa Maria Lusia Migliardi, một nhà tổ chức các cuộc biểu diễn thời trang tại Rome (Ý), đã sang tận Huế mời Hoàng mang diều đến Ý biểu diễn (chi phí chuyến đi được bà tài trợ). Bà Migliardi cho biết, nhờ xem chương trình biểu diễn thời trang của nhà thiết kế Minh Hạnh biểu diễn tại Ý, bà mới biết được có một nghệ nhân trẻ tuổi của Việt Nam tài hoa đến vậy. (Trong chương trình thời trang của chị Minh Hạnh ở Ý, mỗi người mẫu khi ra biểu diễn thời trang trên tay cầm một con diều của Hoàng để tôn thêm vẻ đẹp lung linh, quý phái của áo dài Việt Nam). Hiện bà D.Sa Maria Lusia Migliardi đang hoàn thành các thủ tục để tháng 6 này Hoàng kịp có mặt biểu diễn tại Rome.

Diều là cuộc sống

Ngoài việc có mặt ở Pháp và Ý, diều của Hoàng đã “bay đi” rất nhiều nước trên thế giới như Mỹ, Nhật, Đức, Anh... Gần như du khách nước ngoài nào mê diều đều biết đến thương hiệu “Diều Hoàng”.

Vậy mà, đáng buồn thay trong những cuốn sách giới thiệu sản phẩm du lịch Huế lại không có bóng “Diều Hoàng”! Nhiều khách du lịch tìm đến nhà Hoàng để xem làm diều, mua diều đều qua “truyền miệng” tại các tour du lịch.

Hoàng nói rằng khâu khó nhất để làm được một con diều là tìm hình những loài chim muông được yêu quý, rồi chọn gam màu nhằm tôn vẻ đẹp cho diều và quan trọng hơn nữa là bí quyết tạo lực nâng để diều bay cao.... Bình thường mất gần 4 ngày Hoàng mới làm xong một con diều. Nhiều lần để hoàn thành kịp hợp đồng với khách nước ngoài Hoàng phải làm thâu đêm.

Tôi hỏi Hoàng có thể sống được với diều không. Anh chỉ vào các tiện nghi trong gia đình, nói: “ Các thứ này cũng từ diều mà có hết anh ạ. Xưa nay, người ta chơi diều chủ yếu để tìm thú vui. Còn với Hoàng, đó còn là cuộc sống. Trên mỗi cánh diều không chỉ có niềm đam mê, khát vọng mà còn in cả nỗi nhọc nhằn của một đời người.”

Diều Hoàng đi vào bảo tàng ở Mỹ Lãnh đạo TP Dieppe cảm ơn sự có mặt của Hoàng trong chương trình gặp mặt các nghệ nhân chơi diều tại Dieppe Hiện nay một số tác phẩm diều của Hoàng đã được trưng bày tại viện bảo tàng “ The Children’s Museum of Houston” của Mỹ. Anh cũng vừa nhận được lời đề nghị của đại học Mỹ thuật thuộc đại học Harvard của Mỹ mời sang biểu diễn và dạy cách làm diều truyền thống Việt Nam cho các sinh viên. Sách kỷ lục Việt Nam vừa đề nghị anh gửi ảnh con diều phượng (diều phượng được Hoàng làm bằng 400 con diều nhỏ gộp lại) dài 240 m để công nhận kỷ lục VN, nhưng anh đành hẹn lại. Anh nói rằng mình đang làm một con diều dài bằng cầu Tràng Tiền, đến tháng 8-2008, mới hoàn thành. Con diều này mô phỏng hình một con rồng. Hoàng hy vọng con diều rồng sẽ bay cao trên bầu trời Huế thơ mộng. Sau khi hoàn thành nhất định anh sẽ gửi ảnh diều rồng cho sách kỷ lục Việt Nam.