Quản lý nghiêm đất "vàng"

Khu đất tại số 152 Trần Phú, phường 4, quận 5, TP HCM có diện tích gần 31.000 m2 được xem là đất "vàng" khi nằm tại 3 mặt tiền đường Lê Hồng Phong - Trần Nhân Tôn - Trần Phú, nơi có hoạt động thương mại sầm uất. Tuy vậy, hiện trạng địa điểm này không như trông đợi.

Khung cảnh đìu hiu

Ghi nhận cho thấy toàn bộ khu đất được quây rào cao, cổng ở mỗi lối vào khóa chặt, bên trong là không gian nhiều cỏ dại. Chốt bảo vệ cũng bị bỏ trống ngay phía sau cánh cửa sắt lớn phía đường Lê Hồng Phong.

Dạo quanh một vòng khu đất, phóng viên thấy những biển quảng cáo lớn đã bạc màu cùng thời gian, nhiều nét vẽ bậy, tờ rao vặt bám đầy. Phía vỉa hè mặt đường Lê Hồng Phong, nhiều người đặt tiệm sửa xe, rửa xe, linh kiện điện thoại còn vỉa hè đường Trần Nhân Tôn có nhiều quầy hàng rong ăn uống, giải khát.

Vẻ hiu hắt của khu đất còn thể hiện trên một số cánh cổng im lìm dán thông báo quyết định của UBND TP HCM về việc thu hồi đất tại số 152 Trần Phú; công văn của Văn phòng Đăng ký đất đai TP HCM về việc giao nộp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) TP HCM cấp cho Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam.

Nhiều sai phạm

Năm 2009, địa điểm này được cấp cho Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam với mục đích để xây dựng cao ốc văn phòng - trung tâm thương mại - dịch vụ và căn hộ cao cấp. Đến năm 2015, khu đất 152 Trần Phú được Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam mang góp vốn vào Công ty TNHH Vina Alliance và được cấp giấy chứng nhận đầu tư cho dự án khu phức hợp trung tâm thương mại - dịch vụ, cao ốc văn phòng với tên thương mại là Vina Square.

Tháng 10-2022, Thanh tra Chính phủ có thông báo kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng vốn và tài sản, thoái vốn và tái cơ cấu tại Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam. Theo đó, Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam là tổng công ty nhà nước hạng đặc biệt, hoạt động theo mô hình công ty TNHH MTV do nhà nước làm chủ sở hữu, nắm giữ 100% vốn điều lệ. Bộ Công Thương là cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước. Vào tháng 11-2018, Bộ Công Thương bàn giao quyền đại diện chủ sở hữu Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam sang Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Kết quả thanh tra cho thấy Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam đã có sai phạm trong việc góp vốn dự án tại 152 Trần Phú về quản lý tài sản doanh nghiệp nhà nước; làm trái chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, vi phạm pháp luật về chuyển nhượng tài sản doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ khi chuyển nhượng gần 31.000 m2 tại 152 Trần Phú không xin phép Thủ tướng Chính phủ…

Từ đó, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chủ trì cùng Bộ Tài chính, UBND TP HCM, Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam và các bộ, ngành liên quan thu hồi cơ sở nhà đất tại 152 Trần Phú và xử lý các phát sinh trong quá trình thu hồi cơ sở nhà đất này. Trong quá trình thực hiện nếu phát hiện dấu hiệu tội phạm hoặc đến ngày 31-12-2023 chưa thực hiện được việc thu hồi thì chuyển cơ quan điều tra Bộ Công an để điều tra, xử lý.

Không chấp nhận chậm trễ

Ngày 25-10-2023, UBND TP HCM đã ban hành quyết định thu hồi đất tại số 152 Trần Phú. UBND TP HCM đề nghị Công ty TNHH Vina Alliance, Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam bàn giao bản chính giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ký ngày 19-1-2009 do Sở TN-MT cấp cho Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam đã đăng ký biến động ngày 26-8-2015 (góp vốn cho Công ty TNHH Vina Alliance) cho Sở TN-MT quản lý theo quy định pháp luật.

Ngày 10-1-2024, Văn phòng Đăng ký đất đai TP HCM có công văn gửi Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam và Công ty TNHH Vina Alliance về việc giao nộp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khu đất 152 Trần Phú. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn chưa thực hiện việc giao nộp giấy chứng nhận nên Sở TN-MT TP HCM ra công văn thông báo việc thu hồi và hủy bỏ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nêu trên.

Sở TN-MT TP HCM nêu rõ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã đăng ký biến động do nhận góp vốn của Công ty TNHH Vina Allinace đối với khu đất tại số 152 Trần Phú không còn giá trị pháp lý.

Người dân cho hay bao lâu nay không hiểu mấy về lý do khu đất giá trị như vậy nằm im lìm, nay biết thông tin sự tình, việc hủy giá trị pháp lý giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới vỡ lẽ. "Tôi cho rằng nên nhanh chóng xử lý dứt điểm để đất "vàng" thực hiện sứ mệnh mới, chứ án binh bất động như lâu nay rất lãng phí" - anh H., một chủ tiệm nước, nói. 

Rà soát lại quyết định phê duyệt dự án

Mới đây, Thanh tra TP HCM đã có Kết luận thanh tra về trách nhiệm của chủ tịch UBND quận 5 trong công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch xây dựng đô thị trên địa bàn quận 5.

Theo đó, dự án cao ốc văn phòng - trung tâm thương mại - dịch vụ và căn hộ cao cấp tại số 152 Trần Phú được UBND TP HCM giao đất cho Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam theo Quyết định số 4089 ngày 25-9-2008 và được điều chỉnh theo Quyết định số 4985 ngày 18-11-2008. Năm 2009, khu đất được Sở TN-MT cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và đăng ký cập nhật biến động năm 2015.

Dự án được chủ tịch UBND quận 5 phê duyệt quy hoạch chi tiết tại Quyết định số 4317 ngày 1-12-2010 và được điều điều chỉnh bởi Quyết định số 6097 ngày 30-11-2011. Trong thời kỳ thanh tra, dự án đã hoàn tất các hạng mục theo giấy phép xây dựng số 100 năm 2018 của Sở Xây dựng.

Từ kết quả thanh tra, Chánh Thanh tra TP HCM kiến nghị Chủ tịch UBND TP HCM giao chủ tịch UBND quận 5 rà soát, đề xuất xử lý theo quy định đối với Quyết định số 4317 của UBND quận 5 và thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đất đai, xây dựng, quy hoạch đối với khu đất tại địa chỉ số 152 Trần Phú, kịp thời xử lý vi phạm (nếu có) theo quy định pháp luật.