Rõ hướng đi

Luật Công nghiệp công nghệ số được Quốc hội thông qua vào tháng 6-2025, trong đó giao Chính phủ quy định cụ thể về tài sản số, đang được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích kinh tế, tạo khuôn khổ pháp lý cho kênh đầu tư này.

Trong bối cảnh phát triển công nghệ số, tiền mã hóa đang nổi lên như một tài sản số then chốt, thu hút giới đầu tư và cả các nhà nghiên cứu... Dù còn tiềm ẩn rủi ro như biến động mạnh, thiếu khung pháp lý rõ ràng và nguy cơ gian lận nhưng loại tài sản này cũng mang lại tiềm năng lớn trong huy động vốn, giảm chi phí giao dịch và mở rộng cơ hội tiếp cận vốn cho các công ty khởi nghiệp.

Nhờ loại bỏ trung gian tài chính, chi phí giao dịch và rào cản tiếp cận vốn được giảm đáng kể so với kênh huy động truyền thống qua ngân hàng. Các công ty khởi nghiệp - thường khó tiếp cận nguồn vốn do hạn chế về tài sản bảo đảm - có thể phát hành token trong các đợt ICO (phát hành tiền mã hóa lần đầu) để huy động vốn trực tiếp từ nhà đầu tư toàn cầu, đổi lấy tiền pháp định hoặc các loại tiền mã hóa khác mà không chịu ràng buộc của quy định tài chính truyền thống…

Tiền mã hóa mặc dù chưa được công nhận chính thức tại Việt Nam nhưng vẫn là kênh đầu tư hấp dẫn. Theo Tripple-A, tỉ lệ người dân sở hữu tiền mã hóa đứng thứ hai thế giới với 21,2% (chỉ sau UAE là 34,4%), trong khi con số này tại Mỹ chỉ là 15,6%. Vào tháng 3-2025, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính nghiên cứu, cho phép thí điểm đưa vào vận hành sàn giao dịch tiền mã hóa.

Việc triển khai xây dựng khung pháp lý quản lý tài sản số, tiền mã hóa tại Việt Nam được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích kinh tế, như thu thuế từ giao dịch, thu hút vốn nước ngoài qua thị trường tài sản số, mở rộng cơ hội tiếp cận vốn cho các công ty khởi nghiệp.

Bối cảnh hiện tại, Việt Nam nên mở sàn giao dịch tài sản số mới hay cấp phép cho các sàn quốc tế vào; nhà đầu tư sẽ chọn đầu tư ở sàn nội địa hay quốc tế? Viện Nghiên cứu Phát triển Công nghệ Ngân hàng vừa có một khảo sát về lựa chọn sàn giao dịch tiền mã hóa quốc tế hay Việt Nam. Trong đó, nhiều nhà đầu tư thể hiện mong muốn và sự cần thiết có sàn giao dịch tiền mã hóa tại Việt Nam; một số nhà đầu tư khác nói rằng muốn duy trì hoạt động đầu tư trên cả sàn quốc tế và Việt Nam nếu sàn nội địa được mở chính thức.

Cơ quan quản lý cần xây dựng khung pháp lý rõ ràng để bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư, thiết lập cơ chế giám sát độc lập, công khai thông tin thời gian thực về phí, khối lượng, thanh khoản; thiết lập cơ chế giám sát và ngăn chặn thao túng thị trường; công bố rủi ro tiềm ẩn và chính sách bảo hiểm tài sản, niêm yết công khai danh sách mã tiền mã hóa; ban hành quy trình giải quyết tranh chấp hiệu quả, và bảo đảm quy định hỗ trợ người dùng rõ ràng… 

Thái Phương ghi