Sáng kiến đột phá cho đô thị bền vững

Tên cuộc thi này tạm dịch: Thử thách sống tốt 2025 (của Singapore).

Vượt qua số lượng kỷ lục 1.200 hồ sơ từ hơn 100 quốc gia, Công ty Krosslinker (Singapore) đã giành chiến thắng với lớp phủ aerogel không tiêu tốn năng lượng; công ty khởi nghiệp Ayrton Energy (Canada) với công nghệ lưu trữ và vận chuyển hydro tiết kiệm tới 50% chi phí so với các phương pháp hiện tại.

Giành giải thưởng hạng mục Cool Earth (Làm mát trái đất), lớp sơn aerogel hiệu suất cao của Krosslinker hoạt động suốt ngày đêm - phản xạ ánh nắng, ngăn nhiệt bên ngoài và phát tán nhiệt hấp thụ kể cả ban đêm. Với độ dẫn nhiệt cực thấp và khả năng phát xạ nhiệt cao, nó có thể được sơn lên nhiều bề mặt, bao gồm kim loại và bê-tông, giúp giảm nhiệt độ bên trong, từ đó tiết kiệm khoảng 10% hóa đơn điện của các tòa nhà - theo kênh Channel News Asia (CNA).

"Singapore là đô thị có mật độ cao, nhu cầu năng lượng cao, chính là nơi cần đổi mới trong việc làm mát" - TS Gayathri, nhà đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành Krosslinker, nhận xét, đồng thời lưu ý việc làm mát chiếm gần 30% điện năng tiêu thụ trong các tòa nhà tại Singapore, tương đương hơn 1,5 tỉ SGD mỗi năm.

Sau cuộc thử nghiệm thành công ở Abu Dhabi - Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, nơi lớp phủ giúp giảm nhiệt độ bề mặt tới 30°C, Krosslinker chuẩn bị triển khai thử nghiệm thực tế trong các lĩnh vực cơ sở hạ tầng và hậu cần, bắt đầu từ Singapore. Mục tiêu dài hạn của công ty này là tích hợp công nghệ lớp phủ aerogel vào các tiêu chuẩn xây dựng và chứng nhận xanh, đồng thời phát triển nền tảng vật liệu aerogel cho các ứng dụng như sơn chống cháy, chuỗi cung ứng lạnh và thiết bị làm lạnh.

Trong khi đó, công nghệ độc quyền e-LOHC của Ayrton Energy hóa giải được trở ngại lớn nhất trong việc sử dụng khí hydro - tức khâu lưu trữ và vận chuyển. Theo CNA, khí hydro có mật độ thấp, có thể rò rỉ qua các khe nứt nhỏ, ăn mòn một số kim loại và cần được nén hoặc hóa lỏng - các quy trình tốn kém và tiêu tốn năng lượng.

Giải pháp của Ayrton Energy là gắn hydro vào một loại dầu nền (carrier oil), có thể hấp thụ và giải phóng khí dễ dàng. Công nghệ e-LOHC cho phép lưu trữ hydro ở nhiệt độ và áp suất bình thường, tận dụng hạ tầng nhiên liệu sẵn có như bồn chứa, xe tải, tàu biển và đường ống.

Là quán quân hạng mục Decarbonisation (khử carbon), công nghệ của Ayrton Energy được đánh giá là an toàn, ổn định và tiết kiệm 50% chi phí. "Ayrton Energy đang tiếp cận các thị trường mục tiêu như Singapore để hiểu rõ hơn các thách thức trong phân phối và sử dụng hydro tại khu vực này" - TS Brandy Kinkead, Giám đốc công nghệ và đồng sáng lập Ayrton, bày tỏ. Singapore đang xem xét sử dụng hydro là con đường chính để khử carbon.

Ngoài 2 giải pháp trên, 6 đội còn lại vào chung kết The Liveability Challenge 2025 cũng để lại ấn tượng mạnh - từ thiết bị làm mát có thể mang trên người đến thiết kế thời trang "tích hợp AI, không rác thải". Được tổ chức bởi Temasek Foundation và do Eco-Business điều phối, mùa thứ tám của cuộc thi đã trình làng nhóm sáng kiến bền vững đa dạng nhất từ trước đến nay, đồng thời mở ra hướng phát triển thương mại khả thi - theo ông Ng Boon Heong, Giám đốc điều hành Temasek Foundation.