"Siêu nhân" làng chạy

Tháng 9-2023, hình ảnh một phụ nữ nhỏ bé cầm Quốc kỳ Việt Nam chạy băng băng về đích tại Chamonix - Pháp khiến người Việt không khỏi xúc động, tự hào. Hà Thị Hậu trở thành chân chạy Đông Nam Á đầu tiên, tính chung cả nam lẫn nữ, về đích trong top 10 giải chạy trail (địa hình) lớn nhất thế giới Ultra Trail du Mont Blanc 2023. Cô về đích chậm hơn người xếp hạng 3 chung cuộc chỉ… 23 giây và được vinh danh trong top 5 VĐV nam, nữ xuất sắc nhất ở cự ly 100 km.

Từ trẻ chăn trâu đến cô giáo thể dục hụt

Sinh ra ở huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai, tuổi thơ của Hậu gắn liền với đồi núi trập trùng và những cánh đồng cỏ xanh mướt tầm mắt. Hằng ngày, cô đạp xe 12 km trên quãng đường từ nhà đến trường. Tan học, cô lại phụ giúp bố mẹ việc đồng áng, chăn trâu cắt cỏ.

Dù chỉ chăn trâu cắt cỏ và đạp xe đi học, không tập luyện đặc biệt gì nhưng Hậu đạt nhiều thành tích ở các giải chạy việt dã địa phương. Năm 2008, với hy vọng làm cô giáo, Hậu đi thi để trở thành giáo viên thể dục ở Trường Đại học TDTT Hà Tây. Cô gái sinh năm 1989 này đủ điểm vào trường nhưng thiếu tiêu chuẩn chiều cao chỉ 2 cm nên đành gác lại giấc mơ trở thành giáo viên thể dục.

Sau cú sốc đó, sở thích thể thao của cô gái hướng dẫn viên một công ty du lịch ở Sa Pa bị vùi lấp bởi cuộc sống bộn bề. Thế rồi, đại dịch COVID-19 ập đến đã gián tiếp thay đổi cuộc sống của Hậu.

Trong thời gian giãn cách xã hội, công việc bị ảnh hưởng nặng nề, Hậu bị ám ảnh khi cơ thể tăng thêm 5 kg. "Bạn trai cũ bảo tôi đi chạy để giảm cân. Thế là tôi xách giày chạy 2 buổi sáng chiều quanh hồ ở thị trấn Sa Pa, mỗi buổi 4 km" - Hậu kể.

Dáng chạy nhẹ nhàng, thanh thoát của Hậu lọt vào "mắt xanh" các thành viên Câu lạc bộ Sapa Runners. Sau lần đầu thử sức chạy 21 km với nhiều người bạn mới, cô ê ẩm nhưng rồi bắt nhịp rất nhanh với những chặng đường thử thách mới.

Chỉ 1 tháng sau đó, Hậu chẳng những hoàn thành mà còn về nhất cuộc đua 21 km Vietnam Mountain Marathon tháng 9-2020 với thời gian 2 giờ 32 phút, nhanh hơn VĐV vô địch cự ly nam đến 26 phút!

Thành công = Kỷ luật + tài năng + sự chăm chỉ

Khả năng chạy trail của Hà Thị Hậu được Guim Valls Teruel, CEO của hãng trang phục thể thao MUDE, phát hiện sau khi ông xem thời gian hoàn thành cuộc đua của cô ở Mộc Châu.

"Tôi đã́ ngỏ lời mời tài trợ để Hậu có cơ hội được thi đấu ở nhiều giải chạy lớn. Thời điểm ấy, Hậu không biết đến Strava là gì, không biết đồng hồ, thiết bị đo nhịp tim, thậm chí cả cái gậy chạy trail, chứ chưa nói đến những thứ phức tạp như dinh dưỡng hay kế hoạch tập luyện cùng huấn luyện viên. Khi đó, Hậu là con số 0" - Guim nhớ lại.

Được xây dựng kế hoạch tạo nền tảng để thi đấu ở cự ly phù hợp cũng như tập trung vào thế mạnh của mình, cùng với việc cải thiện tốc độ và sức bền, Hậu đã vô địch chung cuộc khi đánh bại cả nhà vô địch nam người Pháp rất mạnh ở cự ly 100 km VMM. Chiến thắng ở giải này là bệ phóng để Hậu và đội ngũ HLV của cô hiện thực hóa giấc mơ UTMB. Tiếp sau đó, Hậu giành chức vô địch cự ly 50 km ở Thái Lan và Úc năm 2022; hạng 4 ở Mont-Blanc và về nhất Doi Inthanon UTMB trong năm 2023, đều ở cự ly gian khổ 100 km.

Vinh danh Việt Nam trên bản đồ ultra trail thế giới

"Chưa khi nào mà 2 cụm từ "Việt Nam - Lào Cai" được nhắc đến nhiều đến vậy trong vòng 12 giờ với hình ảnh cuộc đua Mont-Blanc được phát trực tiếp trên truyền hình tới 190 quốc gia" - Guim Valls Teruel nhớ lại khi hình ảnh và âm thanh tương tự tái hiện ở giải đấu Doi Inthanon hồi đầu tháng 12.

Trong khi các VĐV hàng đầu thế giới được trang bị tốt nhất và có đội ngũ hỗ trợ hùng hậu thì Hậu chỉ sở hữu trang bị ở mức khiêm tốn. "Tôi mang đi 3 đôi giày. Nếu có giày chất lượng tốt hơn, tôi còn có thể đoạt thành tích cao hơn nhiều. Ngoài ra, nếu tối ưu hóa được khoảng thời gian nghỉ thì chuyện về đích sớm đối với tôi không phải là điều gì quá khó khăn" - Hậu khẳng định.

Theo Hậu, "giây phút về đích vô cùng xúc động và tự hào". "Cảm ơn nhiều người ở quê nhà đã ủng hộ, cổ vũ tôi. Runner Việt Nam còn tiến xa hơn nữa nếu có tài trợ và đặc biệt là sự hỗ trợ từ ngành thể thao và cơ quan quản lý. Tôi và nhiều người rất mong muốn được tham gia các giải đấu lớn, như giải vô địch thế giới chạy băng đồng, với khát khao được vinh danh Quốc kỳ Việt Nam trên bản đồ ultra trail thế giới".