Bất an với nước muối sinh lý!

Nước muối sinh lý là sản phẩm y tế khá thông dụng trong mỗi gia đình song cách làm ra loại sản phẩm này khiến người dân không khỏi giật mình.

Sản xuất thủ công, tùy tiện

Mới nhất là qua kiểm tra một cơ sở chuyên về thiết bị vật tư y tế tại quận 12, TP HCM vào ngày 9-5, Thanh tra Sở Y tế TP HCM phát hiện cơ sở này không có giấy tờ chứng minh sản phẩm được phép lưu hành nên yêu cầu ngưng lưu hành sản phẩm. Tại tầng trệt cơ sở, cạnh những thùng cồn, nhiều công nhân đang ngồi bệt dưới nền nhà thực hiện chiết rót rất thủ công.

Cách đó chưa lâu, kiểm tra một công ty tại huyện Hóc Môn, thanh tra y tế cũng phát hiện hàng ngàn thùng nước muối thành phẩm đã đóng xong. Điều đáng nói là công nhân viên làm việc không có bảo hộ lao động, bít tất, găng tay... Nền nhà xưởng bề bộn nước chảy, đất cát, trông rất bẩn. Trong phòng pha chế, công cụ để lẫn lộn đủ thứ...

Còn tại Hà Nội, công an cũng đã bắt quả tang đôi vợ chồng tự chế biến nước muối sinh lý nhái bằng cách pha trộn một chất bột màu trắng mang chữ Trung Quốc.

Theo TS-BS Bùi Minh Trạng, Chánh Thanh tra Sở Y tế TP HCM, qua kiểm tra 5 công ty sản xuất, kinh doanh nước muối sinh lý gần đây, ghi nhận chung tất cả điều kiện sản xuất không vô khuẩn, có nơi sản xuất rất bẩn... Trong đó, một công ty đã chuyển địa điểm, 3 công ty không có phiếu công bố hay số đăng ký là thuốc, thực phẩm hay mỹ phẩm (không biết thuộc loại sản phẩm gì?).

Trước tình trạng một loại sản phẩm liên quan sức khỏe con người nhưng sản xuất bừa bãi như thế này, Giám đốc Sở Y tế

TP HCM Nguyễn Tấn Bỉnh chỉ đạo phòng y tế 24 quận, huyện trên địa bàn TP về kiểm tra các sản phẩm: natri clorid 0,9% (nước muối sinh lý), cồn 70 độ, cồn 90 độ, ô xy già... đang lưu hành trên thị trường nhưng tính pháp lý không rõ ràng.

Người đứng đầu ngành y tế TP đề nghị phòng y tế các quận/huyện thông báo ngay đến các cơ sở bán lẻ thuốc trên địa bàn quản lý các sản phẩm: natri clorid 0,9%, cồn 70 độ, cồn 90 độ, nước ô xy già, cồn Iod sản xuất trong nước phải được Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cấp số đăng ký lưu hành tại Việt Nam mới được phép lưu thông trên thị trường. Đối với các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn TP phải khẩn trương tiến hành rà soát tính pháp lý của các sản phẩm này. Ngưng ngay việc sử dụng thuốc dùng ngoài sản xuất trong nước cho bệnh nhân khi các sản phẩm này không có số đăng ký lưu hành do Cục Quản lý dược cấp.

Lạm dụng nước muối sinh lý có thể gây ra bệnh Ảnh: NGỌC DUNG

Lạm dụng, đổ bệnh

Kiểu sản xuất nước muối sinh lý cho thấy sự bất an thì việc sử dụng nó càng nên cẩn trọng. Theo PGS-TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng Khoa nhi Bệnh viện Bạch Mai, nước muối sinh lý (NaCl 0,9%) được dùng trong y học có nhiều loại: nhỏ mắt, mũi; súc miệng, rửa vết thương và loại để tiêm truyền. Nước muối sinh lý có tác dụng sát khuẩn, vệ sinh mắt, mũi, họng, tuy nhiên nhiều bậc phụ huynh đang có những nhầm lẫn trong việc sử dụng sản phẩm này. "Có bà mẹ thấy con sổ mũi, sụt sịt lập tức lấy nước muối sinh lý bơm, xịt rửa tới tấp cho con mà không biết rằng lạm dụng và thực hiện không đúng kỹ thuật thì không những không có tác dụng diệt khuẩn mà còn làm hỏng niêm mạc mũi của trẻ, thậm chí khiến tình trạng viêm nhiễm tai mũi họng của trẻ còn nặng hơn" - PGS Dũng nói.

PGS Dũng lưu ý mũi là cửa ngõ đầu tiên của cơ quan hô hấp, khi bị viêm nhiễm, dùng nước muối sinh lý sẽ giúp làm sạch lớp mủ trước khi sử dụng thuốc để thuốc tác dụng trực tiếp vào lớp biểu mô của niêm mạc mũi. Nhưng khi mũi hoàn toàn trong tình trạng bình thường không nên sử dụng nước muối thường xuyên để rửa mũi. Bởi lẽ việc sử dụng thường xuyên nước muối sinh lý để làm sạch mũi sẽ vô tình làm mất đi lớp thảm nhầy bảo vệ mũi, mất đi chức năng bảo vệ mũi của lớp thảm này và gây tổn thương niêm mạc mũi khiến mũi hay bị viêm hơn.

Theo BS Hoàng Cương, Khoa Khám bệnh Bệnh viện Mắt trung ương, với trẻ nhỏ, nếu mắt trẻ bình thường, cha mẹ thường xuyên nhỏ nước muối sinh lý cho trẻ có thể khiến cho mắt bị khô, viêm giác mạc, ảnh hưởng tới chức năng của mắt khi trẻ lớn lên. Chỉ sử dụng nước muối sinh lý khi trẻ có dấu hiệu viêm nhiễm, đau mắt..."Không phải cứ gọi là nước muối sinh lý là có thể dùng tùy tiện mà phải dùng loại nước muối sinh lý dành cho mắt được bào chế trong điều kiện riêng tuyệt đối vô trùng, thường đóng lọ 10 ml. Tuyệt đối không tự pha nước muối để nhỏ mắt. Ngoài ra, không dùng thuốc nhỏ mũi, nhỏ tai NaCl 0,9% để nhỏ mắt" - BS Cương khuyến cáo.

Các bác sĩ cũng cảnh báo hầu hết hết mọi người đều súc miệng bằng nước muối sai cách. Nhiều người nghĩ rằng súc miệng bằng nước muối để sạch miệng và phòng các bệnh về mũi họng. Thậm chí càng đậm đặc, vi khuẩn càng nhanh bị giết chết. Thế nhưng thực tế đã có những bệnh nhân bị loét họng, viêm họng nặng hơn do súc miệng bằng nước muối nồng độ cao hay ngậm trực tiếp muối hạt trong miệng sẽ làm tổn thương tế bào niêm mạc họng, về lâu dài còn gây thừa muối trong cơ thể.