“Bửu bối” phòng bệnh sốt xuất huyết

“Chỉ có vắc-xin mới giải quyết vấn đề bệnh tật, tiến tới thanh toán dịch bệnh. Bao năm nay, chúng ta loay hoay phòng chống bệnh sốt xuất huyết (SXH) và trăn trở làm sao trẻ em Việt Nam có vắc-xin phòng bệnh” - PGS-TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cho biết tại hội thảo “Hiệu quả vắc-xin ngừa sốt xuất huyết Dengue và ý nghĩa thực tiễn cho cộng đồng” do Viện Pasteur TP HCM tổ chức ngày 3-11.

Cứ 10 năm, dịch SXH tăng gấp đôi

Theo các chuyên gia, bệnh SXH lâu nay là gánh nặng, đe dọa nửa dân số toàn cầu và hiện chưa có điều trị đặc hiệu. Bệnh lưu hành trên 100 quốc gia ở các vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), có khoảng 3 tỉ người sống tại các vùng có bệnh SXH lưu hành với 50-100 triệu ca mắc hằng năm. Khu vực Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Hiện 60%-70% ca mắc SXH là ở trẻ em.

Trẻ điều trị sốt xuất huyết tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 - TP HCM

PGS-TS Trần Đắc Phu cho biết trong số người mắc SXH trên thế giới thì có 500.000 người mắc cần nhập viện và 25.000 người tử vong. Ở Việt Nam ghi nhận mỗi năm cũng khoảng 100.000 trường hợp mắc. “Tại phía Nam, SXH đang lưu hành, việc kiểm soát là khó khăn” - ông Phu nhấn mạnh.

PGS-TS Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur TP HCM, cho rằng dù cả thế giới tích cực phòng chống dịch thông qua các chương trình kiểm soát muỗi nhưng số ca SXH vẫn tăng gấp đôi sau mỗi thập kỷ và lan rộng nhiều quốc gia. Điều này tạo áp lực rất lớn cho hệ thống chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Mở lối

Theo PGS-TS-BS Trần Ngọc Hữu, nguyên Viện trưởng Viện Pasteur TP HCM kiêm Chủ nhiệm đề tài kết quả nghiên cứu về hiệu quả và tính an toàn của vắc-xin mới ngừa SXH type D4 tại Việt Nam và châu Á, từ năm 2011, Công ty Sanofi Pasteur đưa vào thử nghiệm giai đoạn 3 vắc -xin SXH trên hơn 10.200 trẻ em từ 2-14 tuổi tại 5 quốc gia gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam (tại Việt Nam nghiên cứu do Viện Pasteur TP HCM thực hiện tại 2 thành phố Long Xuyên và Mỹ Tho với trên hơn 2.300 trẻ em). Sau 3 mũi tiêm và theo dõi 13 tháng, kết quả cho thấy giúp phòng ngừa được 56,5% SXH, giảm 88,5% ca SXH thể nặng và giảm 67% nguy cơ nhập viện do SXH.

Theo các chuyên gia, dù còn tiếp tục nghiên cứu tính an toàn của vắc-xin đến năm 2017 nhưng kết quả này đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử phòng chống SXH Dengue trên thế giới vì lần đầu tiên trên thế giới đã tìm ra vắc-xin ngừa được bệnh SXH Dengue .

PGS-TS Trần Đắc Phu đánh giá cao về nghiên cứu này, giúp mở lối phòng thủ hiệu quả bệnh nguy hiểm uy hiếp tính mạng cộng đồng lâu nay. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý cần thêm một lộ trình, thủ tục trước khi đưa vào sử dụng cho cộng đồng. Đó là ngoài tuân thủ nghiêm ngặt tính an toàn theo quy định của WHO, hội đồng chuyên môn quyết định, Chính phủ đồng ý thì cần nhiều yếu tố về dịch tễ, xã hội và kinh tế…