Cơ hội cho người suy thận

Những người có thu nhập khá, may ra sự sống còn có thể kéo dài, ngược lại, với người nghèo suy thận mãn, chi phí chữa trị là gánh nặng cho gia đình. Làm sao để giảm chi phí chữa trị cho người nghèo bị suy thận là băn khoăn của hầu hết đại biểu tại hội nghị khoa học “Chất lượng trong lọc máu” do Bệnh viện (BV) Nhân dân 115 TPHCM tổ chức vào ngày 4-4, thu hút khoảng 100 chuyên gia thận niệu thế giới và từ 11 tỉnh, thành cả nước tham gia.

Bệnh nhân suy thận đang được chạy thận nhân tạo tại Bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM)

Chỉ 10% được chạy thận

Bị suy thận mãn từ nhiều năm qua, anh N.N.T (40 tuổi, ngụ Củ Chi - TPHCM), một kỹ sư xây dựng, vừa giám sát công trình, mỗi tuần, anh phải tranh thủ vào BV Chợ Rẫy để chạy thận nhân tạo. Có hôm, dù ở công trình cách xa BV  hàng chục km nhưng anh T. cũng không thể nào “bỏ cữ”. “Nếu không có BHYT thì đồng lương kỹ sư xây dựng của tôi không đủ để chữa trị căn bệnh này trong thời gian dài”- anh T. phân trần. Tương tự, 4 năm qua, chị H.T.C  (45 tuổi, ngụ quận Bình Tân - TPHCM) xem BV Nhân dân 115 TPHCM như nhà của mình, từ khi mắc phải căn bệnh tốn tiền này. Dù được BHYT lo một phần, nhưng căn nhà của chị cũng phải cầm cố để có tiền chữa trị.  

Theo bác sĩ Tạ Phương Dung, Trưởng Khoa Thận niệu BV Nhân dân 115, hiện nay lượng bệnh nhân thường xuyên điều trị suy thận tại BV là trên 900 người. Với 48 máy chạy thận nhân tạo, hoạt động hết công suất (4-5 ca/ngày)  vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của người bệnh. Riêng TPHCM có gần 2.000 bệnh nhân (chiếm 32%). Cả TPHCM có 19 cơ sở y tế với 336 máy chạy thận nhưng vẫn thường xuyên quá tải.

Trong khi đó, PGS Nguyễn Nguyên Khôi, BV Bạch Mai-Hà Nội, cho biết hiện nay trên thế giới có khoảng 500 triệu người mắc bệnh suy thận. Tại VN, số bệnh nhân suy thận ngày càng tăng. Theo điều tra chưa đầy đủ, tỉ lệ mắc bệnh suy thận tại VN là 6,73% dân số, khoảng 5,4 triệu người. Riêng số bị suy thận giai đoạn cuối cần lọc máu là 72.000 người. Tuy nhiên, hệ thống y tế cả nước chỉ mới đáp ứng được 10% việc chạy thận, 90% còn lại phải tử vong. Ngoài ra, theo các chuyên gia về thận- niệu, hầu hết bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối rơi vào cảnh cùng kiệt, chất lượng cuộc sống suy giảm, do mất sức lao động

Sử dụng máy lọc màng bụng “made in VN”

Theo bà Tống Thị Song Hương, Vụ trưởng Vụ BHXH-Bộ Y tế, hiện nay có 90% người suy thận được hưởng lợi từ BHYT. Từ nhiều năm qua, BHYT đã chi trả cho bệnh nhân chạy thận nhân tạo là 300.000 đồng/lần chạy thận. Tuy nhiên, mới đây mức này đã tăng lên 400.000 đồng/lần. Hiện mức chi trả cho bệnh nhân suy thận chiếm 10% trên tổng chi của BHYT. Cũng theo bà Hương, trung bình mỗi năm, BHYT chi trả cho một bệnh nhân chạy thận nhân tạo hoặc lọc máu qua màng bụng khoảng 100 triệu đồng. 

Theo PGS Nguyễn Nguyên Khôi, tình trạng quá tải trong điều trị suy thận tại các BV VN hiện nay không phải không có giải pháp tháo gỡ. Năm 2008, VN đã nghiên cứu chế tạo máy lọc máu qua màng bụng và đã được Bộ Y tế nghiệm thu. Theo đó, trong năm nay sẽ triển khai sản xuất thử nghiệm 40 máy lọc máu qua màng bụng và đến năm 2010 sẽ ứng dụng rộng rãi cả nước. Việc ứng dụng máy lọc máu qua màng bụng “made in VN” sẽ giúp giảm đáng kể chi phí điều trị cho bệnh nhân suy thận. Cũng theo PGS Khôi, Nhà nước cũng nên đề ra chiến lược trong việc điều trị bệnh suy thận. Cụ thể là nên triển khai nhân rộng hệ thống trung tâm, phòng khám, trung tâm tự lọc ngoài BV dành cho BV suy thận. Theo đó, tỉ lệ lọc máu tại bệnh viện giảm dần còn 10%, thay vì 100% như hiện nay. Số còn lại sẽ được lọc máu tại trung tâm và phòng khám.