Đối mặt nguy cơ đóng cửa

Theo Cục Quản lý dược - Bộ Y tế, cả nước hiện có 80 doanh nghiệp đăng ký sản xuất đông dược và 200 cơ sở sản xuất đông dược là hộ cá thể. Những cơ sở này sản xuất hơn 1.000 loại thuốc đông y có số đăng ký.

 

Theo quy định của Bộ Y tế, đến ngày 31-12, khoảng 50% loại thuốc đăng ký sản xuất từ dược liệu, bao gồm cả đông dược, sẽ hết hiệu lực do áp dụng tiêu chuẩn “Thực hành tốt sản xuất thuốc” (GMP). Nếu các cơ sở không đăng ký lại theo tiêu chuẩn GMP thì có thể sẽ bị đóng cửa hoặc rút số đăng ký thuốc. Tuy nhiên, đại diện nhiều cơ sở cho biết việc thực hiện đúng lộ trình là điều không tưởng.

 

Theo Sở Y tế TPHCM, hiện TP có 385 nhà thuốc và 100 cơ sở sản xuất thuốc y học cổ truyền. Trong đó, quận 5 được xem là trung tâm đông dược lớn nhất TP và cả nước với nhiều cơ sở sản xuất có tiếng và lâu đời. Đa số các loại thuốc đông y tại đây sản xuất theo dạng thủ công và có nhiều chủng loại, từ dạng thô cho người bệnh về tự sao nấu đến các dạng tinh như cao đơn hoàn tán, tinh dầu, tinh bột...

 

Bà Phạm Khánh Phong Lan, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM, cho biết hầu hết các cơ sở sản xuất đông dược đều có quy mô sản xuất nhỏ, chủ yếu làm theo kiểu hộ gia đình, không đủ năng lực kinh tế đầu tư cơ sở vật chất trang thiết bị, đăng ký các thủ tục quản lý Nhà nước... để đáp ứng yêu cầu GMP.

 

Chưa kể, tình trạng đông dược nhập lậu, thành phẩm đông dược không có số đăng ký tại TP hiện rất phức tạp. Vì vậy, việc áp dụng máy móc tiêu chuẩn GMP vào đông y nếu không có lộ trình và quy trình sẽ vô tình giết chết ngành sản xuất thuốc cổ truyền. “Tuy vậy, nếu thả nổi thì sức khỏe của người dân đang bị đánh cược” - bà Lan băn khoăn.

 

Xây dựng khu phố du lịch - chữa bệnh Lương y Trần Văn Nghiêm, Chủ tịch Hội Đông y quận 5, cho rằng TPHCM đang sở hữu một tiềm năng kinh tế rất lớn mà chưa biết khai thác. Đó là xây dựng mô hình kết hợp kép - vừa du lịch vừa điều trị bệnh bằng y học cổ truyền dành cho du khách tại phố đông y trên đường Hải Thượng Lãn Ông. Theo lương y Nghiêm, UBND TP cần cấp thiết định hướng xây dựng mô hình mới này để thu hút khách du lịch quốc tế đến VN. Đây là mô hình mà Singapore, Thái Lan, Hàn Quốc... thực hiện rất thành công.

Hầu hết cơ sở đông dược đều cho rằng việc đầu tư nhà máy đạt chuẩn GMP theo quy định là rất khó. Tiêu chuẩn này chỉ phù hợp với các nhà máy sản xuất đông dược quy mô lớn như OPC, Trapharco hay Đông Nam Dược Bảo Long. Như vậy, nếu áp dụng quy định của Bộ Y tế về GMP, các cơ sở đối mặt nguy cơ đóng cửa.

 

Theo bà Phạm Khánh Phong Lan, hiện ngành y tế TP đang tăng cường mạnh việc quản lý dược liệu và thuốc từ dược liệu. Đó là tham mưu cho UBND TP ra kế hoạch phát triển Hội Đông y. Trước mắt, đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật nội dung các văn bản quy phạm pháp luật cho những người hành nghề y học cổ truyền; tăng cường thanh tra, kiểm tra chất lượng, nguồn gốc xuất xứ nguyên liệu; đề nghị bổ sung lực lượng thanh tra chuyên ngành y học cổ truyền và bổ sung một biên chế phụ trách y học cổ truyền tại các quận, huyện.

 

Sở Y tế TPHCM cũng đang đề xuất với Bộ Y tế sửa các tiêu chuẩn GMP cho thực sự phù hợp với đặc thù ngành sản xuất đông dược tại TP và lùi thời hạn áp dụng GMP với các cơ sở sản xuất đến năm 2015; sửa đổi quy chế nhập khẩu đông dược, nguyên liệu; phổ biến hướng dẫn, chuẩn hóa quản lý dược liệu và thuốc từ dược liệu...