Đột quỵ do xuất huyết não khác gì đột quỵ "kiểu thường gặp"?

Bạn đọc Nguyễn Thị Lệ D. (nữ, 57 tuổi, quận Gò Vấp, TP HCM), hỏi: Tôi nghe nói có một dạng đột quỵ là "xuất huyết não" khác biệt so với đột quỵ theo cách phổ biến là nhồi máu não, và trong dạng này nếu lỡ di chuyển bệnh nhân hay hô hấp nhân tạo thì không tốt mà lại còn nguy hiểm. Có thực vậy không? Biểu hiện giữa 2 dạng đột quỵ này có gì khác nhau không và nên sơ cứu như thế nào đối với người đột quỵ dạng xuất huyết não? Tôi và chồng đều cao tuổi (57 và 65) nên rất lo…

Bác sĩ chuyên khoa II Trương Quang Anh Vũ, Trưởng phòng Kế hoạch – Tổng hợp, Bệnh viện Thống Nhất, trả lời:

Đột quỵ đúng là có 2 dạng là nhồi máu não và xuất huyết não, trong đó nhồi máu não phổ biến hơn. Nhồi máu não là tình trạng một phần nhu mô não bị tổn thương do mạch máu nuôi bị thuyên tắc gây ra bởi mảng xơ vữa bong ra hoặc do huyết khối. Xuất huyết não là tình trạng một phần nhu mô não bị tổn thương do mạch máu nuôi bị vỡ, xuất huyết, tạo khối máu tụ chèn ép.

Biểu hiện lâm sàng của cả 2 dạng này giống nhau. Tùy thuộc vào phần nhu mô não bị tổn thương nhỏ hay lớn, khối máu tụ nhỏ hay lớn, sẽ biểu hiện triệu chứng từ nhẹ đến nặng: yếu nửa người, nói đớ, nuốt khó, méo mặt…, nặng hơn có thể hôn mê, suy hô hấp tuần hoàn, tử vong.

Đối với người thân và bản thân bệnh nhân, việc tự phân biệt nhồi máu não hay xuất huyết não khi xảy ra sự cố là không thể và không phải điều cần làm. Điều cần làm là khi có các triệu chứng tôi đã liệt kê bên trên, bệnh nhân cần được đưa đến bệnh viện cấp cứu. Nếu có biểu hiện hôn mê, suy hô hấp - tuần hoàn (ngưng tim, ngưng thở), thì người đột quỵ do nhồi máu não hay xuất huyết não đều cần được hồi sức tim phổi ngay: ép tim ngoài lòng ngực (ấn tim), hô hấp nhân tạo (thổi ngạt) trên đường đến bệnh viện hoặc trong khi chờ xe cấp cứu tới.

Khi vào viện, bác sĩ sẽ dùng các phương tiện chẩn đoán hình ảnh để phân biệt 2 dạng đột quỵ (CT scan sọ não hoặc MRI sọ não)

Đối với nhồi máu não, bệnh nhân sẽ được tái thông mạch máu não bằng thuốc tiêu huyết khối hoặc can thiệp mạnh máu não (hút thuyết khối, đặt stent). Đối với xuất huyết não, bệnh nhân sẽ được can thiệp mạch máu não hoặc phẫu thuật sọ não lấy khối xuất huyết, cầm máu.

Tuổi cao, tăng huyết áp là các yếu tố nguy cơ dễ gây đột quỵ. Do đó, anh chị nên khám sức khỏe định kỳ, điều trị kiểm soát huyết áp, chế độ ăn giảm béo, giảm mặn, tập thể dục điều độ vừa sức.