Hiểu lầm tai hại về mỡ máu

Thuốc hạ mỡ máu loại hóa chất tổng hợp nhờ có tác dụng tương đối cấp kỳ nên tất nhiên hữu dụng trong trường hợp cấp bách, nhất là khi có nguy cơ nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não… Nhưng thuốc hóa chất chắc chắn cũng khó tránh phản ứng phụ nếu dùng dài lâu. Thay vì uống thuốc cầu may, tốt nhất nên rà lại nếp sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng, nhất là tầm soát bệnh gan, bệnh tiểu đường, bệnh tuyến giáp.

Nhiều người vì sợ mập, sợ xấu nên nhịn ăn thịt mỡ để đừng béo phì, đừng tăng mỡ máu, để rồi càng nhịn càng… phì. Đầu tiên, chỉ cần giảm cân khi thừa cân. Nếu tưởng tất cả do đầu vào quá độ thì sai. Nguyên nhân hàng đầu dẫn đến rối loạn biến dưỡng chất béo là do chất mỡ không được dùng nên tích lũy trong máu rồi ký gửi trong thành bụng, mông, đùi, thành mạch máu.

Không ít bệnh nhân nghi ngờ thầy thuốc vẽ rắn thêm chân vì sau khi khám sức khỏe nhận được chẩn đoán là gan nhiễm mỡ và tăng mỡ máu, trong lúc bệnh nhân có ngoại hình gần như… siêu mẫu. Phát hiện của thầy thuốc không sai. Với máy siêu âm, thầy thuốc đã phát hiện nhiều trường hợp gan nhiễm mỡ ở người không hề béo phì, nhiều khi gầy còm là khác.

Đáng nói là đa số đối tượng không tăng mỡ máu toàn phần mà chỉ tăng chất mỡ độc hại triglyceride nên dễ là nạn nhân của nhồi máu cơ tim, cao huyết áp, viêm thận mạn, tiểu đường. Triglyceride không là chất béo ngoại nhập mà do lá gan tự tổng hợp từ phản ứng sai lệch, chẳng hạn do ghi nhận gia chủ thiếu năng lượng vì nhịn ăn thái quá. Càng nhịn ăn càng dễ tăng triglyceride hoặc dù có giảm thì sau đó lại tăng. Nguyên nhân thường gặp nhất là do hậu quả của rượu bia.

Trái với số đối tượng cố né thầy thuốc bằng mọi cách, sợ tăng mỡ máu nên xét nghiệm máu mỗi tháng để rồi mất ăn mất ngủ vì kết quả xét nghiệm cho thấy cholesterol cao hơn định mức bình thường vài… mg! Đây là trị số của chất mỡ toàn phần. Chất này tăng chút không sao, thậm chí có lợi vì cơ thể cần nó để tổng hợp kháng thể, kiến tạo tế bào… Chỉ đáng lo nếu tăng các chất mỡ độc hại như LDL, triglyceride.

Mỡ máu nếu cao hơn định mức bình thường chút đỉnh thì chưa phải dùng thuốc ngay. Nên chủ động áp dụng chế độ dinh dưỡng đủ nước, nhiều rau quả, tăng vận động sau bữa ăn, nếu có thêm dược thảo nhuận gan lợi mật càng tốt, rồi sau vài tuần kiểm soát lượng mỡ trong máu.

Chỉ cần hạ mỡ trong máu khi nào mỡ tăng và khi có chỉ định của thầy thuốc. Không nên hạ mỡ máu đang trong định mức bình thường vì thiếu cũng hại không kém thừa mỡ.

Mặt khác, đừng dùng một loại thuốc nào đó năm này qua tháng khác, cũng đừng dùng thuốc theo toa của… hàng xóm. Chỉ nên dùng một số cây thuốc có tác dụng nhuận gan lợi mật như atisô, bồ công anh, rau má… định kỳ với người có nếp sinh hoạt bất lợi cho lá gan như lạm dụng rượu thịt, thường tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.