Làm sao ngăn ngừa hội chứng "trái tim tan vỡ"?

Bạn đọc Nguyễn Đông An (nam, 50 tuổi, quận Tân Bình, TP HCM), hỏi: Mẹ tôi một mình nuôi tôi từ khi tôi còn rất nhỏ. Đến lúc 60 tuổi, tức 10 năm trước, bà mới gặp lại được người yêu thuở thiếu thời và tái hôn nên tình cảm rất gắn bó. Nay ông lâm bạo bệnh, mẹ tôi rất đau khổ, trầm uất. Tôi đọc báo thấy nhắc nhiều đến hội chứng "trái tim tan vỡ" có thể gây đau tim, tử vong ở cả những người không có bệnh tim, khi mất đi người thân; người già càng dễ bị. Xin bác sĩ cho biết rõ thêm về hội chứng "trái tim tan vỡ". Tôi có cách nào ngăn ngừa điều này xảy ra không, vì theo lời bác sĩ của cha dượng tôi, chúng tôi có thể phải đón tin buồn trong nay mai?

Bác sĩ chuyên khoa II Trương Quang Anh Vũ, Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Thống Nhất, trả lời:

Chào anh, hội chứng "trái tim tan vỡ" ("broken heart" syndrome) là tình trạng căng thẳng cơ tim cấp tính sau những kích thích mạnh về tình cảm và tâm lý, có thể tự hết sau vài ngày; cũng có thể diễn tiến nặng dẫn đến tử vong với những người có bệnh lý mạn tính về tim mạch (tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, bệnh mạch vành đã đặt stent,…). Các triệu chứng biểu hiện là đau thắt ngực trái, cảm giác như quả tim bị bóp ép, có thể kèm khó thở, mệt vã mồ hôi, hoặc ngất.

Nguyên nhân của hội chứng là các kích thích về tình cảm, tâm lý làm cơ thể tăng tiết catecholamin khiến tim đập nhanh, co thắt mạch máu, động mạch vành… làm người bệnh mệt, hồi hộp, đau ngực. Triệu chứng có thể giảm khi người bệnh nghỉ ngơi nhưng cũng có thể khởi phát nhồi máu cơ tim cấp nếu người bệnh có các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim…

Hội chứng trái tim tan vỡ thường gặp ở phụ nữ hơn nam giới, những người nhạy cảm, dễ bị tổn thương. Để đề phòng, nhóm có nguy cơ này nên tập luyện thể dục, tập yoga, thiền để kiểm soát cảm xúc, khám kiểm tra sức khỏe thường xuyên nhằm phát hiện và điều trị các bệnh lý tim mạch.

Theo thư của anh, mẹ anh có vẻ thuộc đối tượng nguy cơ. Vì vậy anh nên khuyên nhủ bà thêm, tìm cách đưa bà ra ngoài vận động, duy trì tập thể dục nhẹ nhàng, phù hợp với tuổi, tập thiền… song song với việc chăm sóc cha dượng anh.

Khi xảy ra trường hợp gây kích động lớn về tâm lý, tình cảm, anh nên đưa mẹ đến khám bác sĩ để được kê đơn thuốc an thần giảm lo lắng nếu cần và can thiệp tâm lý. Nếu có các triệu chứng nguy hiểm như đau ngực, mệt, khó thở nhiều, nên đưa mẹ đến bệnh viện ngay lập tức.

Ngay từ bây giờ, anh cũng nên đưa mẹ đi tầm soát các yếu tố nguy cơ tim mạch. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc an thần, giảm lo lắng từ bây giờ nếu xét thấy tâm lý của mẹ anh quá bất ổn. Quan trọng hơn, anh nên ở bên mẹ, theo dõi các biểu hiện sức khỏe và an ủi bà.