Sao thuốc chống dị ứng không hiệu quả?

Dị ứng có thể tạm diễn giải như một loại phản ứng quái dị của cơ thể khi phát hiện trong cơ thể có món gì lạ mặt. Ngoại vật có thể là hóa chất, độc chất, thực phẩm, dược phẩm, vi khuẩn, siêu vi, nấm mốc, thậm chí một cảm xúc bất ngờ.

Kẻ vào nhà phá bĩnh

Nếu là chất quen mặt, chất đã nhiều lần được cơ thể dung nạp dễ dàng thì lực lượng phòng vệ chín bỏ làm mười. Ngược lại, cơ thể sẽ tìm cách vô hiệu hóa bệnh nguyên, như huy động bạch cầu để bao vây, tập trung thực bào để phá hủy và nhất là tổng hợp kháng thể để trung hòa kẻ vào nhà phá bĩnh. Phản ứng này nếu êm xuôi thì gia chủ ăn ngon ngủ yên.

Nếu vì lý do nào đó mà phản ứng bị trật chìa thì một số phế phẩm được sản sinh dẫn đến đau nhức, ngứa ngáy, phù nề… Khi đó xảy ra dị ứng dưới nhiều thể dạng từ nhẹ như nổi mề đay sang nặng như hen suyễn.

Nên đến thầy thuốc sớm nếu gặp phải tình trạng ngứa mắt bất thường. (Ảnh chỉ có tính minh họa) Ảnh: TẤN THẠNH

Một trong các chất được xem như con cưng tiêu biểu của hiện tượng dị ứng là histamine khiến nổi mẩn ngoài da và ngứa ngáy chịu không nổi. Thuốc chống dị ứng vì thế dựa trên tác dụng ức chế histamine. Trung hòa được chất này thì nạn nhân hết viêm da, hết đau khớp, hết ngứa. Dùng thuốc chống dị ứng tuy chỉ là giải pháp chữa cháy cầm canh vì nguyên nhân vẫn còn đâu đó. Nhưng thà có hơn không vì mấy ai sống vui nếu ngứa ngáy cả ngày lẫn đêm?!

Éo le chính ở điểm không thiếu người hiện nay là nạn nhân của tình trạng ngứa ngoài da, ngứa mắt, ngứa trong ống tai, ngứa vùng cơ quan sinh dục nhưng dùng thuốc chống dị ứng cứ như không! Thay vì cơn ngứa xuất hiện rõ ràng chỉ khi nạn nhân tiếp xúc với bệnh nguyên, ngứa ở số nạn nhân này thường xuất hiện bất chợt mỗi lần cảm xúc, mỗi khi đổ mồ hôi, mỗi lần gặp khác biệt về nhiệt độ, chẳng hạn sau khi tắm nước nóng, khi ra vào phòng máy lạnh. Ngứa trong trường hợp này, khác với ngứa do dị ứng thực phẩm hay hóa chất, thường không phát tán toàn thân mà chỉ khu trú ở đầu, lòng bàn tay, lưng, háng… nhưng hễ ngứa thì gãi không kịp, gãi không xuể!

Ngứa ngáy: Tiếng kêu báo động

Chuyện gì cũng có lý do. Các nhà nghiên cứu về bệnh lý do stress ở Munich - CHLB Đức đã phát hiện nguyên nhân của hội chứng mang tên “dị ứng giả” là do cơ thể thiếu canxi và kẽm, 2 khoáng tố cần thiết để ổn định dẫn truyền thần kinh ngoài da. Thiếu 2 khoáng tố này thì cảm thụ thần kinh dưới da trở nên nhạy cảm khi có kích ứng từ cảm xúc, nhiệt độ, mồ hôi.

Dùng thuốc chống dị ứng tất nhiên không hiệu quả như mong muốn nếu như không bổ sung canxi và kẽm. Trong nhiều trường hợp, ngứa được cải thiện thấy rõ sau thời gian ngắn điều trị bằng canxi và kẽm mà không cần thuốc chống dị ứng.

Tại sao có người dễ thiếu 2 khoáng tố này? Nguyên nhân cũng đã được xác minh. Đó là vì stress. Cuộc sống càng căng thẳng, tuyến thượng thận càng phải “rồ ga” làm việc ngoài giờ và tiêu thụ canxi, kẽm nhiều hơn, nhanh hơn bình thường vì 2 khoáng tố này là nhân tố không thể thiếu trong cấu trúc của nội tiết tố tuyến thượng thận.

Y sĩ đoàn ở châu Âu ắt hẳn có lý do chính đáng khi cảnh báo người dân nên đến thầy thuốc sớm nếu ghi nhận tình trạng ngứa ngáy xảy ra quá thường. Dù là dị ứng thật hay dị ứng giả, ngứa ngáy là tiếng kêu báo động của lớp da cho thấy phải có trục trặc nào đó hoặc với hệ miễn dịch hoặc với hệ thần kinh. Da không vô cớ bỗng ngứa. Da lại không biết nói nên đành phản ứng theo kiểu khác. Kẹt là ít ai chịu khó lắng nghe tiếng nói của làn da thân thương!