Tìm ra lý do trẻ em "khỏe re" trước Covid-19: Triển vọng cứu nhiều người lớn

Từ đầu đại dịch, việc trẻ em mắc Covid-19 rất nhẹ đã được ghi nhận ở nhiều quốc gia. Nguyên nhân được nghiên cứu mới xác định hết sức đơn giản: là nhờ chính hệ thống miễn dịch "ngây thơ" của chúng.

Khi đối mặt với SARS-CoV-2, hệ thống miễn dịch của trẻ em nhận diện nguy hiểm ngay lập tức, giải phóng interferon có hoạt tính chống virus cực mạnh, kích hoạt các tế bào B và T "ngây thơ" dễ dàng, khiến trẻ em khó nhiễm bệnh hoặc có nhiễm cũng rất nhẹ; trong khi đó cơ thể của người lớn chậm chạp đến nỗi có khi virus tấn công vào các cơ quan khác rồi mới có đủ phản ứng miễn dịch cần thiết, không những kém hiệu quả mà có khi còn làm "rối tung" mọi chuyện.

Sơ đồ cho thấy phản ứng miễn dịch của trẻ em trước virus gây bệnh Covid-19 hết sức đơn giản so với người lớn, dẫn đến hiệu quả nhanh chóng và bảo vệ chúng một cách thần kỳ (Ảnh đồ họa từ nhóm nghiên cứu)

Hệ thống miễn dịch bẩm sinh của con người có khả năng tự động nhận ra các loại virus, vi khuẩn và kích hoạt phản ứng miễn dịch. Ở trẻ em cơ chế kích hoạt rất nhanh chóng và đơn giản, trong khi ở người lớn là một con đường phức tạp và vòng vèo vì tế bào B và T của chúng ta đã được "đào tạo" quá nhiều.

Khoảng thời gian chần chừ, xét lại quá khứ trước khi tạo phản ứng miễn dịch của người lớn đủ để virus kịp tấn công vào các cơ quan khác nhau - thứ thực sự gây ra Covid-19 nặng. Chưa kể phản ứng của các tế bào B và T ở người lớn quá mạnh mẽ so với trẻ em, nên chúng có thể gây ra phản ứng quá mức và làm hại ngược lại các hệ cơ quan, theo phân tích của tiến sĩ Marko Nikolíc từ University College London (UCL, trường thành viên của Viện Đại học London, Anh).

Để đi đến các kết luận trên, nhóm nghiên cứu đến từ UCL và các bệnh viện trực thuộc đã thu thập và xử lý các mẫu máu và mẫu dịch phết mũi họng của 19 bệnh nhân Covid-19 trẻ em, 18 bệnh nhân Covid-19 người lớn, và 41 mẫu đối chứng từ người khỏe mạnh. Nhóm bệnh nhân người lớn có triệu chứng ở các mức độ đa dạng từ không triệu chứng đến nghiêm trọng.

Các nhà khoa học từ Viện Wellcome Sanger (trực thuộc UCL), và là đơn vị dẫn đầu nghiên cứu, đã tạo ra bộ dữ liệu gồm 659.217 tế bào riêng lẻ từ các mẫu này, giải trình tự tế bào đơn và phân ra 59 loại tế bào trong đường thở, 34 loại tế bào trong máu. Trong đó có một số loại chưa từng được mô tả.

Các tế bào này cho thấy inteferon, một nhóm các protein tự nhiên được sản xuất bởi các tế bào của hệ miễn dịch biểu hiện mạnh mẽ hơn ở trẻ em so với người lớn, nhanh chóng hạn chế được sự nhân lên của virus khi nó vừa xâm nhập và đem lại lợi thế ngay lập tức.

Theo tiến sĩ Nikolíc, điều này không chỉ chứng minh việc trẻ em mắc Covid-19 nhẹ là một điều hoàn toàn khoa học chứ không chỉ là may mắn hay suy đoán, mà còn tạo ra triển vọng giúp nhiều người lớn.

Việc xét nghiệm để xác định mức độ inteferon cao hay thấp trong đường thở có thể dự đoán việc bệnh nhân Covid-19 sẽ diễn tiến nặng hay nhẹ. Chưa kể, ngày càng có nhiều bằng chứng về lợi ích của interferon beta 1a dạng hít, là thứ dược phẩm đang có sẵn, có thể sẽ được cân nhắc, nghiên cứu thêm để áp dụng cho các đối tượng nguy cơ.