Trị “bệnh lạ” khó hơn đánh giặc!

Chiều 14-5, tại Hà Nội, Bộ Y tế đã tổ chức họp báo công bố kết quả điều tra nguyên nhân gây hội chứng viêm da dày sừng lòng bàn tay, bàn chân và có tăng men gan ở thôn Làng Rêu, xã Ba Điền, huyện Ba Tơ - Quảng Ngãi. Tại đây, đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát bệnh dịch Mỹ (CDC) đã được mời để nghe những thông tin mới nhất về “bệnh lạ”, đồng thời đề nghị các phóng viên không đặt bất kỳ câu hỏi nào với các chuyên gia quốc tế.

Không lây từ người sang người

Từ đầu năm 2012 đến nay, đã ghi nhận 115 trường hợp mắc hội chứng viêm da dày sừng lòng bàn tay, bàn chân và có tăng men gan tại 3 xã Ba Điền (109 trường hợp), Ba Ngạc (5 trường hợp) và Ba Tô (1 trường hợp). Trong đó, 34 trường hợp bị tái phát và 9 tử vong đều ở xã Ba Điền. Hiện tại, số bệnh nhân đang được điều trị là 33 trường hợp và đều là người H’re. Qua xét nghiệm, hầu hết có men gan tăng trên cơ địa, tình trạng dinh dưỡng kém, thiếu máu phổ biến…

Hai chuyên gia quốc tế (hàng đầu từ phải sang) trong cuộc họp báo chiều 14-5 do Bộ Y tế tổ chức

Khó đối phó

Tại buổi họp báo, Bộ Y tế khẳng định đang làm mọi cách để có thể giảm thiểu số ca mắc, tử vong và bảo đảm sự an tâm của người dân trong khu vực có bệnh. Theo ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Khám Chữa bệnh - Bộ Y tế, thời gian qua, Bộ Y tế đã huy động nhiều bác sĩ, chuyên gia đầu ngành trong các lĩnh vực từ da liễu, chống độc, hồi sức, nhi khoa… vào tỉnh Quảng Ngãi điều trị cho bệnh nhân cũng như hỗ trợ bệnh viện tuyến dưới.

Trong khi đó, bà Đặng Thị Phượng, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ, cho biết tuy vừa mới triển khai chiến dịch phòng chống bệnh nhưng suốt một năm qua, ngành y tế địa phương đã trăn trở và tìm mọi biện pháp để ngăn ngừa bệnh. “Trị căn bệnh này khó hơn đánh giặc vì không biết nó tấn công bằng vũ khí nào để đối phó” - bà Phượng thừa nhận.

Tại cuộc họp báo, ông Nguyễn Thanh Long phủ nhận thông tin cho rằng Bộ Y tế đã quá ôm đồm trong việc điều tra nguyên nhân gây “bệnh lạ” trong khi nhiều tổ chức y tế quốc tế mong muốn được hỗ trợ. “Trong quá trình tìm kiếm nguyên nhân căn bệnh, Bộ Y tế đã tham khảo ý kiến từ các tổ chức y tế quốc tế, gửi nhiều mẫu xét nghiệm đến Trường Đại học Nagasaki và tham khảo ý kiến của đơn vị này” - ông Long cho biết.

Theo ông Long, Bộ Y tế đã hoàn thành giai đoạn đầu tiên là lấy mẫu trên thực địa để tìm căn nguyên gây “bệnh lạ” và đang tiếp tục can thiệp để ngăn chặn số ca tử vong và ca bệnh mới. “Chúng tôi đang cố gắng xác định nguyên nhân gây bệnh trong thời gian sớm nhất” - ông Long nói.

Nghi nhiễm độc từ nguồn nước Ba thôn Làng Rêu, Gò Nghênh và Hy Long (xã Ba Điền) có người mắc “bệnh lạ” đều sử dụng chung một nguồn nước bị ô nhiễm Để tìm hiểu nguyên nhân gây “bệnh lạ”, phóng viên Báo Người Lao Động đã theo chân anh Phạm Văn Tuân (ngụ thôn Làng Rêu) đến điểm đầu của nguồn nước ở trên núi Gò Khế mà người dân thôn Làng Rêu sử dụng. Tại nguồn nước này, có một vũng nước nhỏ được người dân dùng đất, đá ngăn lại và đặt ống nước dẫn về làng. Nguồn nước cách thôn Làng Rêu khoảng 100 m, chạy dọc theo con suối V’ranh; xung quanh rêu, meo mốc và cỏ bụi phủ dày đồng thời có rất nhiều phân trâu, lá cây mục, côn trùng. “Chúng tôi không sử dụng giếng mà chủ yếu là lấy nước từ nguồn này” - anh Tuân cho biết. Kiểm tra mẫu nước từ mạch ngầm ở thôn Làng Rêu Theo khảo sát, không chỉ thôn Làng Rêu mà hai thôn Gò Nghênh và Hy Long cũng sử dụng nguồn nước ngầm xuất phát từ núi Gò Khế. Ba thôn này có số người mắc “bệnh lạ” cao hơn so với làng Tương (xã Ba Điền) - nơi sử dụng nguồn nước riêng. Một số người cao niên ở xã Ba Điền cho biết trước đây, trên đỉnh núi Gò Khế có một kho hóa chất của Mỹ. “Trước đây, có lần tôi đánh giáp lá cà đến tận đồn bốt của địch và thấy trên núi Gò Khế có một kho vũ khí rất lớn cùng nhiều chất bột màu trắng” - già làng Phạm Văn Đang(thôn Làng Rêu) kể. Trước thông tin già làng Phạm Văn Đang và người dân cung cấp, một nhóm công tác của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Ngãi đã vào vùng dịch tìm kiếm kho đạn cũng như hóa chất nhưng vẫn chưa phát hiện. Một nhóm công tác khác của Bộ Quốc phòng do đại tá Đinh Ngọc Tấn, Viện trưởng Viện Môi trường hóa học và Môi trường Quân sự - Bộ Tư lệnh Hóa học, dẫn đầu cũng đã vào vùng dịch lấy mẫu đất, nước xét nghiệm; đồng thời dùng thiết bị tìm độc rà khu vực xung quanh người dân sinh sống để nghiên cứu và cung cấp thông tin cho ngành y tế. Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm mới cho thấy nguồn nước nhiễm asen. Trong khi đó, PGS-TS Triệu Nguyên Trung, Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn, cho biết qua khảo sát về môi trường thì cả ba thôn Làng Rêu, Gò Nghênh và Hy Long đều có môi trường sống ô nhiễm. “Rất có thể nguồn nước ô nhiễm là một trong những nguyên nhân gây bệnh” - ông Trung nhận định. Bài và ảnh: NIÊM HÀ