Công và tội của cựu chủ tịch FIFA vừa qua đời

Vua bóng đá Pele cùng chủ tịch LĐBĐ Brazil Texeira tháp tùng cựu chủ tịch FIFA Joao Havelange năm 2001

Havelange mới tổ chức sinh nhật thứ 100 hôm 8-5 vừa qua. Kể từ tháng 7, ông đã phải nhập viện Samaritan (Botafogo) để điều trị chứng viêm phổi. Năm ngoái ông từng phải cấp cứu ở Samaritan cũng vì lý do tương tự.

Không chỉ làm việc cho FIFA, Havelange còn là cựu thành viên của Ủy ban Olympic quốc tế (IOC). Năm 2011 Havelange đã từ bỏ công việc ở IOC, hai năm sau ông cũng thôi không làm chủ tịch danh dự của FIFA vì lý do sức khỏe.

Havelange là con trai của một doanh nhân người Bỉ tới Rio de Janeiro làm ăn, trước đây ông từng là VĐV thi đấu ở nhiều môn phối hợp. Năm 1974, Havelange thay Stanley Rous giữ chức chủ tịch FIFA.

Ông có một số quyết định đáng chú ý như nâng số đội tuyển dự VCK World Cup từ 16 lên 32. Ngoài ra, Havelange còn là người sáng lập ra giải U17 thế giới, U20 thế giới (vào cuối những năm 80 của thế kỉ trước), Confederations Cup (Cúp Các Liên đoàn châu lục) và giải vô địch bóng đá nữ thế giới (đầu những năm 90 của thế kỉ trước).

Cựu chủ tịch FIFA cũng từng dính đến nghi án tiêu cực cũng như là người trao quyền lực cho Sepp Blatter, người sau đó cũng dính tai tiếng tham nhũng

Điều quan trọng nhất là ông biến FIFA thành cỗ máy kiếm tiền nhờ tiền bán bản quyền truyền hình (tăng lên liên tục) và những hợp đồng tài trợ, quảng cáo rất lớn với các tập đoàn danh tiếng trên thế giới. Nhờ đó, ngân quỹ FIFA từ lúc ông nắm quyền (1974) tăng lên 4 tỉ USD đến lúc ông rời vị trí 24 năm sau.

Tuy nhiên, di sản của ông đã bị hoen ố bởi những cáo buộc liên quan đến tham nhũng. Vì những cáo buộc ấy, Joao Havelange từ bỏ danh hiệu “Chủ tịch danh dự của FIFA” năm 2011. Trùng hợp ở thời điểm ấy, Joao Havelange cũng dính tới những cáo buộc nhận hối lộ từ một công ty tiếp thị. Ông bị cho là dính líu sâu đến sự sụp đổ của Công ty tiếp thị ISL, đối tác chính của FIFA, khiến ngân quỹ FIFA thua lỗ vài trăm triệu USD. Tuy nhiên, trong sự nghiệp làm chủ tịch FIFA, ông Havelange bị nghi là đã bỏ túi khoảng 50 triệu USD tiền lại quả từ các đối tác của FIFA.

Trên hết, việc ông chọn và ủng hộ người kế nhiệm S.Blatter tiếp tục gây tranh cãi khi triều đại của cựu luật sư người Thụy Sĩ khiến FIFA rúng động trong thời gian gần đây, với những cáo buộc và bắt giam hàng chục quan chức cấp cao cùng lãnh đạo những công ty đối tác; khiến chính Blatter phải từ chức.

Tang lễ của cựu chủ tịch FIFA Havelange được tổ chức hôm 16-8 (giờ Brazil)

Năm 2012, ông Havelange đã bị đột quỵ vì những vấn đề liên quan đến tim. Thật thần kỳ là ông đã qua khỏi. Khi ấy, Joao Havelange cũng đang phải vật lộn với những ảnh hưởng của mắt cá chân.