Thi lớp 10 tại TP HCM: Đề văn “trên hành trình trưởng thành”, xem đề thi và nhận xét

Theo quy chế tuyển sinh thi lớp 10, đúng 8 giờ ngày 6-6, hơn 76.000 thí sinh tại TP HCM chính thức bắt đầu làm bài thi môn ngữ văn. Thời gian làm bài là 120 phút.

Nhận xét đề:

Thầy Võ Kim Bảo, Tổ trưởng tổ ngữ văn Trường THCS Nguyễn Du (quận 1), nhận xét về đề thi.

- Đề thi có cấu trúc sát với đề minh họa mà Sở GD-ĐT đã ban hành từ học kỳ I, học sinh đã được thầy cô giáo rèn luyện nhiều nên chắc chắn sẽ không bị bỡ ngỡ với cấu trúc đề, dạng đề, các dạng câu hỏi…

- Đề thi có cấu trúc và nội dung đảm bảo yêu cầu cần đạt của chương trình giáo dục phổ thông 2018 nên rất vừa sức với học sinh. Học sinh học ở bất kì bộ sách nào trong ba bộ sách (Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức với cuộc sống, Cánh diều) đều có thể đáp ứng tốt các yêu cầu của đề.

- Đề có độ "bao phủ" rộng về nội dung nhằm kiểm tra toàn diện kiến thức mà học sinh đã được học ở chương trình ngữ văn 9 nói riêng và chương trình ngữ văn cấp THCS nói chung. Tuy có độ "bao phủ" rộng nhưng người ra đề lại chú trọng việc phát triển phẩm chất và năng lực người học nên các câu hỏi đều không bắt học sinh học thuộc lòng mà đòi hỏi kỹ năng, năng lực thực chất trong việc giải quyết vấn đề mà đề bài đưa ra. Nhờ vậy, học sinh có thể thể hiện được ra năng, tư duy độc lập, năng lực sáng tạo của bản thân mà không phải học thuộc lòng văn mẫu. Tất nhiên là không còn tình trạng đề cho "Trình bày suy nghĩ của em" nhưng phải làm đúng suy nghĩ của thầy, cô như trước đây.

- Đề có tính phân hóa cao, nhất là đối với môn ngữ văn, tính phân hóa lại càng rõ rệt khi xét về các mặt như: trải nghiệm văn học, năng lực ngôn ngữ, năng lực sáng tạo, hiểu biết về đời sống xã hội… Tính phân hóa của đề được thể hiện rõ ở câu 1d (hiểu biết về đời sống xã hội), câu 2 phần 1 (trải nghiệm văn học, năng lực ngôn ngữ và sáng tạo), câu 2 phần 2 (hiểu biết về đời sống xã hội).

- Điểm đặc biệt của đề thi môn ngữ văn ở TP. HCM là đề luôn được xây dựng theo mạch chủ đề. Chủ đề của các câu hỏi, các phần trong đề thi luôn được đặt ở phần đầu tiên của đề bài. Điều này cho thấy sự kì công, sáng tạo và thái độ làm nghề nghiêm túc của người ra đề. Bên cạnh đó, nếu tinh ý, học sinh sẽ nhận thấy chủ đề và câu danh ngôn được đặt ngay bên dưới chủ đề chính là sự gợi ý cho việc trả lời các câu hỏi trong phần I và phần II của bài làm. Có thể hói, nhờ đề thi được xây dựng theo mạch chủ đề mà học sinh có thể có được tư duy logic và chủ động hơn trong quá trình làm bài.

- Nội dung của đề bài rất gần gũi và phù hợp với lứa tuổi của học sinh. Với chủ đề "HÀNH TRÌNH TRƯỞNG THÀNH", đề có độ mở cao, học sinh chắc chắn sẽ không cảm thấy áp lực mà có nhiều ý tưởng hay, độc đáo, sáng tạo trong quá trình làm bài. Đề thi hứa hẹn sẽ có những bài viết phá cách, sáng tạo, nội dung hấp dẫn và gây được ấn tượng với giám khảo.

- Nội dung của đề tuy gần gũi nhưng không phải dễ để đạt được điểm cao. Như đã nói ở trên, đề có sự phân hóa rất rõ nét. Với chương trình giáo dục phổ thông 2018, một học sinh trung bình và học đúng mục tiêu (phát triển phẩm chất và năng lực) thì có thể đạt được ít nhất 6.5 đến 7.0 điểm. Nhưng một học sinh trung bình, không học đúng định hướng, có thói quen ỷ lại vào bài giải, học thuộc lòng văn mẫu sẽ không thể có bài làm chất lượng. Bản thân tôi nhận thấy đề không khó, nếu có học sinh nhận xét đề khó thì thật đáng tiếc vì học sinh ấy đã học sai cách, không đúng tinh thần phát triển phẩm chất và năng lực của chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Kỳ thi lớp 10 năm nay là kỳ thi đầu tiên theo Chương trình GDPT 2018, với nhiều thay đổi quan trọng ở cấu trúc và ngữ liệu đề thi, đặc biệt là môn ngữ văn. 

Theo Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) TP HCM, Chương trình GDPT 2018 hướng đến đánh giá năng lực học sinh, khả năng vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết các tình huống cụ thể của cuộc sống. Do đó, trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm nay, tỉ lệ phân bổ mức độ kiến thức trong đề thi ở cả 3 môn thi cũng được điều chỉnh theo hướng giảm mức độ nhận biết, thông hiểu, tăng tỉ lệ vận dụng.

Theo một số giáo viên ngữ văn, học sinh cần rèn luyện nhiều, phát triển năng lực thật sự thay vì đối phó bằng cách học thuộc lòng. Đề thi ngữ văn chắc chắn sẽ không có bất kỳ nội dung nào có thể học thuộc lòng mà hoàn thành được bài. 

Ngay sau khi kết thúc môn thi, Báo Người Lao Động sẽ đăng gợi ý giải đề thi. Kính mời phụ huynh, học sinh đón xem TẠI ĐÂY.