Hôm 8-11, Thủ tướng Narendra Modi đột ngột tuyên bố khai tử tờ tiền giấy mệnh giá 500 rupee và 1.000 rupee (tương đương 7,3 USD và 14,7 USD), chiếm 86% lượng tiền mặt lưu hành ở Ấn Độ. Hạn chót để người dân đổi tiền mới là ngày 30-12.
Sau khi khâu chuẩn bị và tiến hành đổi tiền vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ, New Delhi giờ đây đối mặt cơn đau đầu mới về chuyện xử lý tiền cũ.
Trang Boomberg (Mỹ) dẫn lời một quan chức cấp cao Ngân hàng Trung ương Ấn Độ cho biết phần lớn số tiền giấy thu hồi sẽ bị tiêu hủy và tập kết tại các bãi rác theo quy trình thông thường áp dụng với tiền giấy bẩn. Một số khác được dùng để sản xuất than, làm đồ chặn giấy hoặc trang trí.
Chính quyền ông Modi giải thích việc đổi tiền nhằm đối phó nạn tham nhũng và kiểm soát chặt chẽ hơn “tiền đen” - tiền có từ tham nhũng và được cất giấu để trốn thuế - trong bối cảnh chỉ 1% người dân Ấn Độ đóng thuế thu nhập.
Có thông tin nhiều người đã xé hoặc đốt “tiền đen” để tránh bị truy tố. Ông Palaniappan Chidambaram, cựu Bộ trưởng Tài chính Ấn Độ, công kích chính phủ lãng phí khi cho biết chi phí thay thế tiền cũ có thể lên tới 200 tỉ rupee. Đáp lại, ông Arun Jaitley, người kế nhiệm ông Chidambaram và là nhân vật phụ trách chương trình đổi tiền, cho rằng con số này là “quá phóng đại”.
Bên cạnh đó, sự gián đoạn của tiến trình đổi tiền trong 2 tuần qua do tiền mới in không kịp và trục trặc kỹ thuật của hàng loạt máy ATM khiến cuộc sống người dân xáo trộn, nhiều doanh nghiệp gặp khó khi phải giao dịch bằng tiền mặt.
Theo Reuters, thu nhập của người dân (tài xế taxi, người bán hàng rong…) và công ty sản xuất hàng tiêu dùng lớn giảm đến 80% trong tuần đổi tiền đầu tiên. Ông Chandubhai Kothia, Giám đốc Công ty Hóa chất Shree Ganesh Chemicals ở bang Gujarat, cho biết quy định cho phép rút tối đa 50.000 rupee tiền mặt mỗi tuần là không đủ để doanh nghiệp trả lương và vận chuyển hàng hóa.
Nông dân cũng không có tiền mặt để chuẩn bị gieo cấy vụ đông tới. Trong nỗ lực xoa dịu chỉ trích, Ngân hàng Trung ương Ấn Độ hôm 22-11 nới lỏng các khoản vay cho nông dân, yêu cầu Ngân hàng Quốc gia về nông nghiệp và phát triển nông thôn giải ngân lên đến 230 tỉ rupee (tương đương 3,36 tỉ USD) cho vay trồng trọt.
Ngoài ra, một quan chức Ấn Độ cho biết nhà chức trách sẽ sớm nới lỏng hạn chế dành cho những trường hợp rút tiền mặt để làm đám cưới.
Cuối tuần qua, Tòa án Tối cao Ấn Độ đã cảnh báo nếu tình trạng hỗn loạn trong hoạt động đổi tiền không được giải quyết, bạo loạn sẽ xảy ra trên đường phố. Thủ tướng Modi đã lên tiếng kêu gọi người dân kiên nhẫn và trấn an họ rằng bước đi này sẽ giúp đất nước phát triển lớn mạnh.
Tuy nhiên, các nhà phân tích ước tính đợt đổi tiền mới này có thể khiến GDP của Ấn Độ chỉ tăng 3,5% trong tài khóa kết thúc vào tháng 3-2017, so với mức 7,6% của tài khóa trước đó.
Bình luận (0)