Ấn Độ hỗn loạn vì đổi tiền

Tình hình càng trở nên tồi tệ sau khi các cây ATM cũng “cạn tiền”, khiến người dân phải chờ đợi hàng giờ để đổi tiền mệnh giá cũ.

Cơn ác mộng bắt đầu kể từ lúc Thủ tướng Narendra Modi ra lệnh cho các ngân hàng Ấn Độ thu hồi tất cả tờ tiền giấy mệnh giá 500 rupee (khoảng 7,4 USD) và 1.000 rupee tối 8-11 (giờ địa phương), thay vào đó phát hành tiền giấy mệnh giá 500 rupee và 2.000 rupee mới. Đây được xem là một trong những nỗ lực truy quét nạn trốn thuế và tham nhũng sau khi chính phủ phát hiện hàng tỉ USD tiền thuế bị thất thoát.

Người dân cãi vã với lực lượng an ninh sau khi bị ngăn vào một ngân hàng ở TP Mumbai hôm 12-11 Ảnh: REUTERS

Tuy nhiên, do hai đồng tiền giấy mệnh giá này chiếm tới 86% lượng tiền mặt lưu thông hiện hành nên người dân không có tiền mặt để chi tiêu, buộc phải dồn đến các ngân hàng để đổi tiền. Thêm vào đó, hàng loạt cây ATM trên khắp thủ đô New Delhi cũng như nhiều khu vực khác trên cả nước cạn kiệt tiền mặt, khiến họ lâm vào cảnh chờ đợi trong vô vọng. Còn tại TP Mumbai, tình trạng thiếu hụt tiền mặt đẩy giá cả hàng hóa lên cao. Trong đó, giá muối bị “hét” gấp 10 lần so với bình thường nếu người dân thanh toán bằng tiền mệnh giá cũ.

Theo một quan chức Bộ Tài chính Ấn Độ, việc in đồng tiền giấy mệnh giá 2.000 rupee đang diễn ra nhưng tờ 500 rupee mới chỉ vừa bắt đầu được in, khiến tình trạng thiếu hụt tiền mặt có thể kéo dài đến tháng tới. Bên ngoài các ngân hàng ở thủ đô New Delhi, nhân viên an ninh và lính vũ trang được triển khai để giữ trật tự, trong bối cảnh người dân kéo đến ngày một đông để chờ đổi tiền. Dù vậy, ngân hàng giới hạn mức rút tối đa dành cho mỗi người là 4.000 rupee (gần 60 USD). Ông Pushpendra Pankaj, nhân viên Hội đồng TP New Delhi, cho biết ông đã đợi 1 giờ rưỡi tại chi nhánh ngân hàng Canara gần Tòa nhà Quốc hội để đổi tiền 500 rupee.

Ngân hàng Trung ương Ấn Độ hôm 11-11 khẳng định các ngân hàng có đủ tiền mặt để phát hành ra công chúng nhưng cần thời gian điều chỉnh máy ATM để nó tương thích với tiền mới. Giám đốc phụ trách khu vực Ấn Độ và Nam Á của Công ty NCR Corp. (đơn vị cung cấp 2/3 số máy ATM trên cả nước) Navroze Dastur tiết lộ có đến 220.000 máy ATM cần phải điều chỉnh để “nhả” tiền mệnh giá 500 rupee và 2.000 rupee mới. Một số nhà phân tích cho rằng hình ảnh dòng người xếp hàng dài bên ngoài các ngân hàng cho thấy chính phủ Ấn Độ chưa được chuẩn bị tốt cho đợt đổi tiền quy mô lớn như vậy.