Ấn Độ ra tay

Ngày 26-1, Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ là thượng khách tại lễ diễu hành nhân Ngày Cộng hòa của Ấn Độ. Ông Evan Medeiros, Giám đốc về châu Á trong Hội đồng An ninh quốc gia của Nhà Trắng, cho hay ông Obama sẽ bàn luận với Thủ tướng nước chủ nhà Narendra Modi về việc chuyển chính sách “hướng Đông” của Ấn Độ sang “hành động phía Đông” - vốn có lợi cho chiến lược xoay trục sang châu Á mà Washington theo đuổi.

Theo giới phân tích, chuyến thăm của tổng thống Mỹ không ngoài mục đích tạo đối trọng với Trung Quốc. Một mặt chìa tay với Washington, mặt khác New Delhi cũng “tự thân vận động” mà thắng lợi đáng kể nhất của họ gần đây là việc Tổng thống Sri Lanka Mahinda Rajapaksa bất ngờ bại trận trong cuộc bầu cử hôm 8-1, theo Reuters.

Mặc cho Ấn Độ phủ nhận, giới chính trị Nam Á tin rằng quốc gia lớn nhất khu vực đã giúp lực lượng đối lập lật đổ vị tổng thống thân Trung Quốc của Sri Lanka, qua đó tạo ra cú thụt lùi lớn nhất của Bắc Kinh trong tham vọng bành trướng ở Nam Á.

Chỉ 1 tuần sau khi giành chiến thắng, tân Tổng thống Maithripala Sirisena tuyên bố Ấn Độ là “vấn đề chính yếu hàng đầu” trong chính sách ngoại giao; đồng thời ra lệnh xem xét lại mọi dự án đã giao cho các công ty Trung Quốc, bao gồm một dự án cải tạo biển trị giá 1,5 tỉ USD ở thủ đô Colombo vốn làm Ấn Độ lo ngại.

Thực ra đến cuối năm ngoái, Ấn Độ vẫn chưa có ý định “đụng” vào Sri Lanka. Mọi chuyện thay đổi khi ông Rajapaksa cho phép tàu ngầm Trung Quốc cập cảng ở Colombo vào tháng 9-2014 mà không báo trước Ấn Độ như trong thỏa thuận giữa 2 nước.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi (phải) và Tổng thống Mỹ Barack Obama. Ảnh: Nhà Trắng

Ấn Độ bắt đầu nỗ lực đẩy lùi Trung Quốc khỏi Nam Á kể từ khi ông Modi nhậm chức vào tháng 5-2014. Ông trở thành thủ tướng Ấn Độ đầu tiên trong 17 năm qua đến thăm Nepal, quốc gia được xem là vùng đệm của Trung Quốc. Tại Bangladesh, Công ty Adani thân cận với ông Modi đánh bại Công ty Cơ khí cảng Trung Quốc để giành dự án cảng nước sâu trị giá 8 tỉ USD ở vịnh Bengal.

Trung Quốc sẽ càng lo ngại hơn khi Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) lẫn Ngân hàng Thế giới gần đây dự báo nước này mất vị trí nền kinh tế lớn tăng trưởng nhanh nhất vào tay Ấn Độ trong năm sau, theo đài CNN.

“Ông Modi sẵn lòng can dự vào những vấn đề dài hạn nằm ngoài biên giới Ấn Độ, từ an ninh hàng hải ở biển Đông đến sự trỗi dậy của nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Iraq và Syria. Đây là lúc chúng ta phải nghĩ đến Ấn Độ như một trụ cột trong khu vực lẫn trên thế giới” - chuyên gia Richard Rossow nhận định với Reuters.

Giới quan sát cũng nhận định các chính sách của ông Modi đang đưa Ấn Độ từ một nước không liên kết sang tiếp cận các khối cường quốc nước ngoài. Mối quan hệ ấm áp hơn với Tokyo được thể hiện qua việc Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida mới đây tuyên bố Arunachal Pradesh - khu vực mà Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền - “thuộc lãnh thổ Ấn Độ”.

Trong khi xích lại gần với Mỹ, Ấn Độ vẫn không quên các đồng minh lâu nay như Nga và Iran. Chỉ 4 ngày trước khi tổng thống Mỹ đến New Delhi, Ấn Độ và Nga đạt thỏa thuận tăng tốc trong việc hợp tác phát triển chiến đấu cơ thế hệ thứ năm. Trong chuyến thăm New Delhi tháng trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng công bố kế hoạch chế tạo 400 trực thăng hiện đại cho Ấn Độ mỗi năm.