ASEAN đề cao luật pháp quốc tế

Sáng 9-9, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM-53) đã chính thức khai mạc tại Hà Nội.

Xây dựng tin cậy chiến lược

Phát biểu tại lễ khai mạc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh đoàn kết là chìa khóa để ASEAN triển khai thành công cộng đồng, đẩy lùi dịch bệnh, thúc đẩy phục hồi bền vững. ASEAN cần phát huy vai trò trung tâm, thúc đẩy đối thoại, hợp tác, xây dựng lòng tin, đề cao các nguyên tắc cơ bản về thượng tôn pháp luật, nhất là trong bối cảnh môi trường quốc tế phức tạp với nhiều thách thức khó lường.

Đây là hội nghị đầu tiên trong loạt Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao hằng năm của ASEAN và giữa ASEAN với đối tác, một trong những sự kiện chính trong Năm ASEAN 2020. Khai mạc chuỗi hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đề nghị các nước trao đổi các biện pháp hiện thực hóa những ưu tiên, sáng kiến đã nhất trí, đóng góp cho hòa bình, an ninh, hợp tác và phát triển ở khu vực, cũng như ứng phó hữu hiệu với những thách thức, trong đó nhấn mạnh tin cậy chiến lược là yếu tố quan trọng hóa giải nghi kỵ, ngăn ngừa nguy cơ xung đột.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 Ảnh: Bộ Ngoại giao

Trong thảo luận, các bộ trưởng chia sẻ đánh giá bất chấp ảnh hưởng của dịch Covid-19, ASEAN tiếp tục chủ động tăng cường hợp tác, duy trì đà xây dựng cộng đồng cũng như ứng phó hữu hiệu với dịch Covid-19. Trước những diễn biến, bất ổn gia tăng trong tình hình thế giới, trong đó có dịch bệnh, nguy cơ suy thoái kinh tế, cạnh tranh gia tăng giữa các nước lớn…, ASEAN tái khẳng định cam kết mạnh mẽ duy trì khu vực Đông Nam Á hòa bình, ổn định, an ninh và trung lập, trong đó luật pháp quốc tế được đề cao.

Hội nghị nhất trí tiếp tục nỗ lực triển khai các sáng kiến, ưu tiên đã nhất trí cho Năm Chủ tịch ASEAN 2020, thúc đẩy hợp tác ứng phó với dịch Covid-19 và chuẩn bị kế hoạch phục hồi toàn diện sau đại dịch. Các nước ASEAN hoan nghênh Việt Nam, Chủ tịch ASEAN 2020, đã chủ động đề xuất, triển khai nhiều sáng kiến, duy trì và thúc đẩy phối hợp cả trong phòng chống, kiểm soát dịch bệnh cũng như xây dựng cộng đồng, củng cố vai trò trung tâm của ASEAN.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 Ảnh: Bộ Ngoại giao

Nỗ lực xây dựng COC hiệu lực, thực chất

Trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, các bộ trưởng tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì, thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải ở biển Đông.

Trước những diễn biến phức tạp thời gian qua, các bộ trưởng nhất trí ASEAN cần kiên trì lập trường nguyên tắc, trong đó kêu gọi các bên tiếp tục kiềm chế, không quân sự hóa, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, cam kết giải quyết hòa bình các tranh chấp, đồng thời cần tiếp tục đề cao hơn nữa luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982. Hội nghị cũng nhắc lại tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông, nỗ lực xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC) hiệu lực, thực chất, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chia sẻ thẳng thắn quan ngại về những diễn biến phức tạp, vụ việc nghiêm trọng xảy ra thời gian trên biển Đông, trái với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982, vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của các quốc gia ven biển, làm gia tăng căng thẳng và gây phương hại tới hòa bình, an ninh trên biển Đông. Phó Thủ tướng đề nghị ASEAN giữ vững đoàn kết và lập trường nguyên tắc, trong đó cần tiếp tục đề cao tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982, khung khổ điều chỉnh mọi hoạt động trên tất cả các vùng biển và đại dương.

Tiếp đó Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã chủ trì Hội nghị Ủy ban Hiệp ước khu vực Đông Nam Á không vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), Hội nghị Hội đồng Điều phối ASEAN (ACC) lần thứ 27 và Phiên họp đặc biệt của Hội đồng Điều phối ASEAN về phát triển tiểu vùng. Chiều cùng ngày, diễn ra Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Trung Quốc, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 lần thứ 21, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Nhật Bản, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Hàn Quốc và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 10.