Bài học đau thương từ Itaewon

Ngày 31-10, cùng với đông đảo người dân, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol và đệ nhất phu nhân Kim Keon-hee đến viếng tại bàn thờ chung của các nạn nhân thảm kịch Itaewon - được dựng lên trước tòa thị chính Seoul.

 Trong bài phát biểu tuyên bố quốc tang trước đó vào chiều 30-10, Tổng thống Yoon cam kết sẽ điều tra và có những cải tiến cơ bản để ngăn chặn thảm họa tái diễn, đồng thời giám sát kỹ lưỡng các sự kiện, lễ hội sắp tới.

Theo các hãng tin Yonhap và Reuters, ngày 31-10, các cơ quan điều tra Hàn Quốc đã xem xét 52 góc máy camera của nhà nước và tư nhân từ 42 địa điểm xung quanh nơi xảy ra thảm kịch giẫm đạp trong đêm hội Halloween ở khu Itaewon thuộc thủ đô Seoul - Hàn Quốc, khiến ít nhất 154 người thiệt mạng và 149 người bị thương.

Người dân đặt hoa, nến, những món ăn yêu thích của người quá cố, khóc và cầu nguyện tại địa điểm xảy ra thảm kịch giẫm đạp ở Itaewon, TP Seoul - Hàn Quốc Ảnh: REUTERS

Hàn Quốc bắt đầu một tuần mới ảm đạm trong quốc tang, với các hoạt động tưởng niệm người quá cố, hỗ trợ những người bị thương và gia đình chịu mất mát diễn ra song song với cuộc điều tra toàn diện nhằm tìm nguyên nhân thảm kịch.

 "Chúng tôi đã thành lập một đội điều tra đặc biệt gồm 475 thành viên và đang phân tích thấu đáo các tình huống của thảm kịch bằng cách phỏng vấn các nhân chứng và phân tích các đoạn phim từ CCTV (máy quay giám sát)" - Chánh Văn phòng Điều tra quốc gia Nam Gu-jun nói với báo giới.

Theo ông Nam Gu-jun, chưa phát hiện hành vi tội phạm nào cho đến nay. Đối với cáo buộc rằng một số người đã khởi đầu thảm kịch khi xô đẩy người khác trong đám đông, ông Nam Gu-jun cho biết lời khai từ các nhân chứng rất khác nhau và sẽ điều tra thêm. Việc khám nghiệm tử thi được cho là không cần thiết vì hiện không có gia đình nào yêu cầu.

Cơ quan chức năng cũng khẳng định sẽ xử lý nghiêm các hành vi bôi nhọ hay làm rò rỉ thông tin cá nhân của những người đã khuất cũng như các hành vi vu khống, phát tán thông tin sai sự thật.

Trách nhiệm của các cơ quan quản lý trong đêm hội đường phố thảm họa cũng được quan tâm. Yonhap dẫn lời Cục trưởng Cục Quản lý trật tự công cộng của Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Hàn Quốc Hong Ki-hyun thừa nhận cảnh sát đã không lường trước được biến cố ở Itaewon.

 "Dù biết trước sẽ có rất đông người tập trung nhưng chúng tôi không ngờ lại có thương vong quy mô lớn do tụ tập đông người" - ông Hong nói. Theo ông Hong, thật ra đám đông tham dự đêm hội Halloween năm nay tương đương những năm trước hoặc chỉ lớn hơn một chút. Các cảnh sát có mặt tại hiện trường ban đầu đã không phát hiện ra diễn biến bất thường trong đám đông.

Dòng người đông nghẹt đường phố ở Itaewon không lâu trước thảm kịch. Ảnh: Yonhap

Có 137 cảnh sát được triển khai ở Itaewon đêm 29-10, nhiều hơn so với các năm trước đại dịch (thường có 30 - 90 cảnh sát). Tuy nhiên, không có biện pháp kiểm soát đám đông đặc biệt nào, cũng như không hề có tài liệu hướng dẫn cảnh sát thực thi nhiệm vụ trong những tình huống tụ tập đông người mà không có cơ quan tổ chức rõ ràng như đêm hội ở Itaewon.

Theo báo The Korea Times, mặc dù các kế hoạch kiểm soát, phân luồng đường phố, triển khai nhân viên cứu hộ… được thực hiện rất chu đáo tại Lễ hội Pháo hoa quốc tế Seoul 2022 vào ngày 8-10 trước đó, song không có bất cứ sự chuẩn bị nào cho đêm hội Halloween ở Itaewon. Các tuyến phố đông đúc trong đêm 29-10, bao gồm con hẻm hẹp 3,2 m là tâm điểm của vụ giẫm đạp, đã không được giám sát, phân luồng một chiều như trong các lễ hội đường phố khác.

Các nhà bình luận cũng cho rằng lẽ ra nên điều chỉnh để các chuyến tàu điện ngầm thuộc tuyến số 6 bỏ qua nhà ga Itaewon vào đêm 29-10 nhằm điều tiết lưu lượng giao thông nhưng nhà điều hành Seoul Metro đã cho rằng không cần thiết. Không có lệnh cấm nào đối với phương tiện giao thông trên các tuyến đường chính trong khu Itaewon.

 Nhiều chuyên gia nhận định thảm kịch đã xảy ra do sự kết hợp của nhiều yếu tố. "Các nhà chức trách có trách nhiệm theo dõi lượng người tụ tập trong thời gian thực để nhận ra khi nào phải giải tán bớt đám đông" - chuyên gia ứng phó thảm họa Julue Kayem phân tích trên đài CNN.