Bạo lực lan rộng ở Kazakhstan, liên quân Nga điều lực lượng đến bình ổn

Ngày 5-1, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan, chủ tịch luân phiên CSTO, cho biết: "CSTO sẽ triển khai số lượng chưa xác định lính gìn giữ hòa bình tới Kazakhstan có thời hạn, nhằm ổn định tình hình tại quốc gia đang bị tác động từ bên ngoài".

Thông báo trên được đưa ra sau khi Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev kêu gọi hỗ trợ từ liên minh an ninh do Nga dẫn đầu nhằm đối phó với "những nhóm khủng bố được huấn luyện kỹ càng ở nước ngoài".

Ông Tokayev nói rằng "những kẻ khủng bố" đang chiếm giữ các tòa nhà, cơ sở hạ tầng và cơ sở vũ khí, đồng thời nhấn mạnh sẽ hành động cứng rắn để "vượt qua thời kỳ đen tối trong lịch sử của Kazakhstan".

Cũng theo ông Tokayev, lực lượng không quân của Kazakhstan đã tham gia vào một "trận chiến ngoan cường" gần Almaty, thành phố lớn nhất Kazakhstan.

Bất ổn xã hội ở Kazakhstan bùng phát sau khi giá nhiên liệu tăng đột biến, đặc biệt ở khu vực phía Tây đất nước. Ảnh: AP

Người biểu tình đập phá một chốt gác cảnh sát ở Almaty. Ảnh: AP

Theo Reuters, Kazakhstan giàu năng lượng đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng lớn nhất trong nhiều thập kỷ sau khi những người biểu tình tức giận vì giá nhiên liệu tăng cao xông vào các tòa nhà chính phủ.

Biểu tình bùng phát ở thị trấn Zhanaozen, tỉnh Mangystau, miền Tây Kazakhstan từ cuối tuần trước, sau đó lan rộng ra nhiều địa phương trên cả nước. Người dân xuống đường để phản đối tình trạng giá nhiên liệu ở nước này tăng đột biến. Người biểu tình đốt phá nhiều tòa nhà chính phủ và kiểm soát sân bay quốc tế ở Almaty.

Tại thành phố này, hơn 10.000 người bao vây tòa nhà trụ sở chính quyền địa phương. Khung cảnh hỗn loạn xảy ra trên đường phố. Lựu đạn choáng đã được sử dụng. Đài CNN cho biết có tiếng súng nổ, trong khi mạng Internet ngắt kết nối và điện bị cắt ở một số nơi.

Trang Sputnik dẫn lời Bộ Nội vụ Kazakhstan cho biết 8 cảnh sát và lính vệ binh quốc gia thiệt mạng giữa tình hình bất ổn vào ngày 4 và 5-1. Ngoài ra, hai binh lính chết trong "chiến dịch chống khủng bố" ở sân bay Almaty. Cảnh sát Kazakhstan phải sử dụng hơi cay và lựu đạn gây choáng để đẩy đuổi hàng trăm người biểu tình khỏi khu vực quảng trường ở Almaty. Tuy nhiên, các cuộc đụng độ tiếp tục xảy ra.

Cảnh sát vũ trang lập rào chắn tại TP Almaty. Ảnh: Reuters

Tình trạng khẩn cấp đã được ban bố ở thủ đô Nursultan, TP Almaty và các khu vực khác của Kazakhstan. Bộ Nội vụ Kazakhstan cho biết quan chức chính quyền tại các thành phố này bị người biểu tình tấn công. Nhiều tòa nhà bị phá hoại bằng gạch đá, bom xăng.

Tổng thống Tokayev hôm 5-1 áp đặt lệnh giới nghiêm tại TP Almaty và tỉnh Mangistau. Theo đó, giờ giới nghiêm từ 23 giờ đến 7 giờ (theo giờ địa phương), từ ngày 5-1 đến ngày 19-1.

Liên minh châu Âu (EU) và Liên Hiệp Quôc kêu gọi tất cả các bên "kiềm chế", trong khi Mỹ kêu gọi nhà chức trách địa phương cho phép người dân biểu tình ôn hòa.