Bất ngờ giải Nobel Hòa bình

Trong một quyết định mà nhiều người cho là mâu thuẫn, Ủy ban Nobel Na Uy (NNC) hôm 12-10 tuyên bố giải Nobel Hòa bình năm 2012 thuộc về EU. Mâu thuẫn bởi EU đang đối phó vất vả với một loạt khủng hoảng chính trị và kinh tế mà nổi bật là nợ công nghiêm trọng nhất trong lịch sử EU đe dọa tương lai euro, đồng tiền chung châu Âu.

Giải thưởng dành cho quá khứ

Tất nhiên, ông Jagland thừa nhận rằng khối  EU với 27 thành viên đang rơi vào cuộc khủng hoảng lòng tin tệ hại nhất. Nhưng ông nhấn mạnh: “NNC muốn tập trung vào  điều mà ủy ban  cho là thành quả  quan trọng nhất của EU. Đó là sự thành công của 60 năm đấu tranh vì hòa bình, hòa giải, dân chủ và nhân quyền. EU đã đóng vai trò cân bằng và biến đổi phần lớn châu Âu từ một lục địa chiến tranh thành một lục địa hòa bình”.

Nhận được món quà bất ngờ, các nhà lãnh đạo EU không giấu được sự “hân hoan tột cùng”  - từ của nhà báo Ian Traynor viết trên tờ The Guardian. Chủ tịch Ủy ban châu Âu, ông  Jose Manuel Barroso, mô tả “châu Âu là một tài sản quý giá mà chúng ta cần phải gìn giữ”. Chủ tịch Hội đồng châu Âu (đại diện 27 nước thành viên EU), ông Herman Van Rompuy,  cũng không quên nhấn mạnh: “EU ngày nay là một cỗ máy hòa bình lớn nhất trên hành tinh”.

Tại Đức, Inge Hoger, nghị sĩ Đảng Die Linke cánh tả, tố cáo EU theo đuổi chính sách đối ngoại ủng hộ “sự đối nghịch, sự nghèo đói và chiến tranh”.  Ông Martin Schultz, Chủ tịch Đảng Dân chủ Xã hội Đức đồng thời cùng là một nghị sĩ EU, bức xúc: “Làm sao sống nổi trong một liên hiệp có nhiều người rất giàu cất giấu tiền ở nước ngoài, trong khi những người nghèo kiếm cái ăn trong thùng rác”.

Một chính khách hâm mộ EU

Người đứng sau quyết định gây tranh cãi nói trên là ông Thorbjorn Jagland, Chủ tịch NNC đồng thời là Tổng Thư ký Hội đồng châu Âu từ năm 2009. Đây không phải là lần đầu mà là lần thứ 3,  ông Jagland gây sửng sốt cho các nhà Nobel học. Hai lần trước liên quan đến Tổng thống Barack Obama và nữ Tổng thống Ellen J. Sirleaf của Liberia (lãnh chung  với 2 người khác).

Việc ông chủ tịch NNC chọn EU để trao giải Nobel Hòa bình năm nay tuy bất ngờ nhưng không khó hiểu. Ai cũng biết ông là người hâm mộ cuồng nhiệt EU. Năm 1990, ông từng xuất bản cuốn Min europeiske Drom (Giấc mộng châu Âu của tôi). Ông là người ủng hộ Na Uy vào EU nhưng đến nay chưa thành công.

Ông Jagland chính là người đề xuất trao giải Nobel Hòa bình năm nay cho EU trong cuộc thảo luận của 5 thành viên NNC. Không rõ tại cuộc thảo luận này, có bao nhiêu người ủng hộ và phản đối đề xuất của ông. Đây là một trong những bí mật thuộc dạng “thâm cung bí sử” của NNC.

Kỳ tới: Những giải Nobel Hòa bình kỳ lạ nhất