Berezovsky chết cũng không yên

Tự sát hay bị giết?

Hôm 23-3, tỉ phú 67 tuổi này được nhân viên phát hiện chết trong phòng tắm bị khóa từ bên trong tại căn biệt thự sang trọng trị giá 20 triệu bảng Anh ở Ascot, gần thủ đô London. Theo cảnh sát Anh, kiểm tra hiện trường không phát hiện dấu vết xô xát nhưng các xét nghiệm sâu hơn về chất độc và mô đang được tiến hành, dự kiến sẽ công bố trong nhiều tuần nữa. Trước đó, cảnh sát cho biết không có chứng cứ về sự dính líu của “bên thứ ba” đến cái chết của ông Berezovsky.

Chấm dứt một thời đại

Cái chết của tỉ phú Berezovsky có thể đánh dấu sự kết thúc của kỷ nguyên cạnh tranh khốc liệt thời hậu Xô Viết đối với nhiều người Nga. Làm nên sự nghiệp nhờ buôn bán xe nhập khẩu, “đế chế” của ông Berezovsky dần dần bành trướng trong suốt những năm 1990. Năm 2000, ông di cư sang Anh và trở thành một trong những người chỉ trích Tổng thống Putin kịch liệt nhất.

Năm 2001, chính quyền Moscow truy nã ông Berezovsky về các tội lừa đảo, rửa tiền, can thiệp vào chính trường Nga. Tòa án Nga 2 lần xử vắng mặt ông, 1 lần vào năm 2007 về tội lừa đảo khi làm chủ hãng hàng không quốc gia Aeroflot và lần thứ hai vào năm 2009 về tội biển thủ tiền từ hãng xe hơi Avtovaz trong những năm 1990. Tháng 5-2012, Ủy ban Điều tra Nga đã 2 lần điều tra hình sự đối với Berezovsky vì ông công khai kêu gọi bạo loạn nhằm ngăn ông Putin tuyên thệ tái nhậm chức tổng thống. Moscow từng yêu cầu London dẫn độ Berezovsky nhưng bị từ chối.

Kể từ khi sống lưu vong, “bố già Điện Kremlin” một thời thường thổ lộ ông lo sợ cho mạng sống của mình, nhất là sau khi người bạn điệp viên Alexander Litvinenko bị đầu độc chết bằng chất phóng xạ polonium năm 2006. Ông Litvinenko từng tuyên bố được chính quyền Moscow phái đi giết tỉ phú Berezovsky.

Tờ Irish Times ngày 26-3 dẫn lời giới công tố Nga khẳng định cái chết của ông Berezovsky sẽ không cản trở quá trình thu hồi “số tài sản mà ông ta đã đánh cắp khỏi đất nước”. “Berezovsky bị buộc hàng loạt tội về kinh tế trong một tổ chức tội phạm xuyên quốc gia. Nga sẽ tiếp tục thu hồi cho đất nước những tài sản mà Berezovsky và đồng phạm có được nhờ phạm tội và sau đó hợp pháp hóa chúng ở nước ngoài” - ông Alexander Zvyagintsev, phó tổng công tố Nga, tuyên bố.