Bước tiến dài trong quan hệ Việt - Mỹ

Phóng viên: Dư luận chú ý nhất trong chuyến thăm là Tổng thống Mỹ đã tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương với Việt Nam. Xin thứ trưởng đánh giá về sự kiện này?

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc tại cuộc trao đổi với báo chí vào chiều 25-5

- Thứ trưởng Hà Kim Ngọc: Việc Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm vận này là một bước tiến quan trọng trong quan hệ, như ông Obama nói tại cuộc gặp lãnh đạo cấp cao của ta là sự phát triển tự nhiên trong hợp tác Việt Nam - Mỹ. Quyết định này cho thấy quan hệ Việt - Mỹ đã được bình thường hóa với đúng nghĩa của nó, tạo điều kiện thúc đẩy hợp tác toàn diện giữa hai bên, trong đó có hợp tác quốc phòng, góp phần xây dựng lòng tin giữa hai nước.

Chính sách nhất quán của Việt Nam là hòa hiếu, chủ trương giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, ngoại giao và pháp lý. Mục đích của nước ta là tăng cường năng lực quốc phòng là để bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Phòng vệ là quyền chính đáng của các quốc gia được luật pháp quốc tế quy định rõ. Tôi tin diễn biến mới này sẽ đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và thế giới.

Trong Tuyên bố chung Việt Nam - Mỹ nêu rõ hai nước sẽ tăng cường hợp tác an ninh - quốc phòng. Xin cho biết hướng hợp tác trong lĩnh vực này thời gian tới?

- Việt Nam và Mỹ đã ký Thư thỏa thuận về hỗ trợ trong lĩnh vực thực thi pháp luật và tư pháp. Hai bên cũng nhất trí gia tăng hợp tác trong lĩnh vực cảnh sát biển, cứu hộ, cứu nạn, ưu tiên cao hơn cho hợp tác giải quyết hậu quả chiến tranh. Tổng thống Obama cam kết Mỹ sẽ hợp tác với Việt Nam để xử lý chất độc dioxin tại sân bay Biên Hòa sau khi hai bên đã thành công trong dự án tương tự ở sân bay Đà Nẵng cũng như trong vấn đề rà phá bom mìn.

Hai bên nhất trí tăng cường phối hợp xử lý các thách thức chung ở khu vực và toàn cầu, bao gồm các vấn đề liên quan biển Đông, biến đổi khí hậu, phát triển bền vững, chống buôn bán động vật hoang dã, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt và gìn giữ hòa bình. Về biển Đông, hai bên khẳng định lại lập trường đã nêu trong tuyên bố Sunnylands của Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN - Mỹ tháng 2-2016.

Thứ trưởng đánh giá như thế nào về những cơ hội hợp tác kinh tế được mở ra sau chuyến thăm?

- Đáng chú ý nhất là hai bên nhất trí cao lấy hợp tác phát triển làm trọng tâm của quan hệ hai nước trong thời gian tới. Theo đó, sẽ tập trung hợp tác nhiều hơn vào lĩnh vực thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, chống biến đổi khí hậu. Chủ trương này được minh chứng bằng những thỏa thuận kinh tế lớn với trị giá lên tới 16,3 tỉ USD mà hai bên đạt được nhân chuyến thăm trong lĩnh vực hàng không và điện gió. Tổng thống khẳng định quyết tâm thúc đẩy quốc hội thông qua TPP trong năm 2016; tiếp tục mở cửa thị trường Mỹ cho hàng hóa Việt Nam; xem xét thuận lợi việc nhập xoài, vú sữa.