Chưa đến lúc hoảng sợ vì Triều Tiên

Vụ thử hạt nhân hôm 3-9 là lần thử thứ 6 của Triều Tiên và là lần đầu tiên nhà lãnh đạo Kim Jong-un tuyên bố thử nghiệm đầu đạn nhiệt hạch, còn được biết đến là bom H.

Có đáng tin?

Trước đây, Triều Tiên từng thử nghiệm bom nguyên tử - tương tự những quả bom do Mỹ ném xuống Nhật Bản năm 1945 - trong khi bom H có thể mạnh hơn gấp 1.000 lần. TS Patricia Lewis, Giám đốc nghiên cứu về an ninh quốc tế tại Viện Nghiên cứu Chatham House (Anh), mô tả bom H "phức tạp hơn" loại bom phân hạch sử dụng uranium và plutonium được thả xuống 2 TP Nagasaki và Hiroshima.

Bom H có 2 giai đoạn gồm phản ứng phân hạch và phản ứng nhiệt hạch. TS Lewis nói rằng vật liệu nhiệt hạch gây ra vụ nổ lớn hơn và vì nó rất nhẹ nên có thể bay xa hơn, đặc biệt quan trọng trong trường hợp vượt biển. Nữ chuyên gia nói với trang Yahoo! News: "Đó là công nghệ cũ đã được nói tới từ những năm 1940. Tuy nhiên, với một quốc gia nhỏ như Triều Tiên, việc đạt được công nghệ đó trong một thời gian ngắn thì thật khó tin".

Ông Andrei Lankov, giáo sư nghiên cứu về Triều Tiên tại Trường ĐH Kookmin (Hàn Quốc), nhận định với kênh al Jazeera: "Loại bom này có thể làm bốc hơi toàn bộ TP New York, không ai có thể sống sót".

Dù vậy, TS Lewis nhắc rằng chỉ có thời gian mới chứng minh Triều Tiên có nói thật về năng lực hạt nhân của mình hay không. Theo bà, Triều Tiên có thể đã thử nghiệm loại bom phân hạch tăng cường chứ chưa hẳn là bom H. Để xác định chính xác loại bom Triều Tiên vừa thử nghiệm, các nhà khoa học phải dựa vào mảnh vỡ phóng xạ phát tán trong không khí - có thể được thu thập bởi các trạm quan sát mà Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đều có.

Các tàu hải quân của Hàn Quốc tập trận ứng phó các cuộc tấn công tiềm năng từ Triều Tiên hôm 5-9 Ảnh: REUTERS

"Bình mới rượu cũ"

Trong lúc chờ kết luận chính thức, một số chuyên gia cho rằng quả bom nhiệt hạch mà Triều Tiên tuyên bố thử hôm 3-9 chẳng qua là "bình mới rượu cũ". Giới phân tích đánh giá quả bom phát nổ cuối tuần qua có sức công phá 100.000 tấn, mạnh gấp 7 lần quả bom nguyên tử mà Mỹ thả xuống TP Hiroshima vào năm 1945. Tuy nhiên, nó chỉ bằng 1/10 sức mạnh của quả bom H mà Mỹ thử nghiệm vào tháng 11-1952, gây ra vụ nổ tương đương 10 triệu tấn thuốc nổ TNT, theo báo South China Morning Post.

Quả bom của Bình Nhưỡng dựa trên cùng công nghệ được sử dụng trong vụ thử hồi năm 1952. Thực tế, tất cả vụ thử sau đó của Liên Xô, Trung Quốc, Anh, Pháp, Ấn Độ và Pakistan đều dùng cùng các nguyên tắc kích hoạt được phát triển bởi "cha đẻ của bom H" Edward Teller, nhà vật lý lý thuyết người Mỹ gốc Hungary. Chưa hết, mặc dù cuộc thử nghiệm mới đây gây chấn động 6,3 độ Richter - mạnh hơn so với vụ thử 5,3 độ Richter hồi tháng 9-2016 - nhưng bị đánh giá là không có bước nhảy vọt lớn về sức công phá cũng như tiến bộ hạt nhân.

Theo South China Morning Post, điều đáng lo ngại hơn các hoạt động địa chấn hay quy mô vụ nổ là việc Bình Nhưỡng tuyên bố đã thu nhỏ bom H để gắn lên tên lửa đạn đạo. Nhưng không cần phải hoảng sợ trước khi thông tin này được xác nhận.

Trên thực tế, vụ thử hôm 3-9 cho thấy sự cấp thiết phải tăng cường giải pháp ngoại giao, bao gồm sự chung tay của Mỹ, Nhật Bản, Nga và Trung Quốc. Tuy nhiên, trong bối cảnh Mỹ - Nga trục xuất nhà ngoại giao của nhau, Washington thúc giục Bắc Kinh hành động, Triều Tiên hiểu rõ đây là thời điểm hoàn hảo để tiến hành thêm các vụ thử hạt nhân.

Lợi dụng các cường quốc đang chia rẽ, ông Kim sẽ quyết tâm hơn bao giờ hết để khẳng định sự tồn tại của chính quyền Bình Nhưỡng cũng như được công nhận là cường quốc hạt nhân.