Cuộc chiến khó khăn của Mỹ

Càng đến gần cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 tới, nhà chức trách Mỹ càng khẩn trương trong cuộc chiến chống lại sự can thiệp từ bên ngoài, nhất là sau những lùm xùm liên quan đến cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Tuy nhiên, hiệu quả đến đâu vẫn còn là điều tranh cãi.

Phô trương thanh thế

Tại cuộc họp báo hiếm thấy ở Nhà Trắng ngày 2-8, 5 trong số những quan chức an ninh, tình báo hàng đầu đã hiện diện trong động thái nêu bật sự đồng lòng của Washington nhằm ngăn nước ngoài can thiệp vào các cuộc bầu cử sắp tới ở Mỹ.

Đội ngũ hùng hậu này gồm Giám đốc Tình báo quốc gia Dan Coats, Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, Bộ trưởng An ninh Nội địa Kirstjen Nielsen, Giám đốc Cục Điều tra Liên bang (FBI) Christopher Wray và Giám đốc Cơ quan An ninh quốc gia Paul Nakasone. Từng quan chức lần lượt đề cập chi tiết về nỗ lực của cơ quan mình. "Mối đe dọa vẫn còn đó. Nga đã tìm cách can thiệp vào cuộc bầu cử vừa qua và tiếp tục làm thế lúc này" - ông Wray nói với các phóng viên về cáo buộc bị Moscow bác bỏ lâu nay.

Từ trái qua phải: Các ông Dan Coats, John Bolton, Christopher Wray, Paul Nakasone và bà Kirstjen Nielsen tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng hôm 2-8 Ảnh: REUTERS

Không lâu sau cuộc họp báo trên, tờ The Washington Post tiết lộ Nhà Trắng đang soạn thảo sắc lệnh cho phép Tổng thống Donald Trump quyền trừng phạt những người nước ngoài bị cáo buộc can thiệp bầu cử Mỹ. Đây được xem là nỗ lực mới nhất nhằm chứng tỏ chính quyền ông Trump không hề nói suông trong việc cứng rắn với hành vi phát tán thông tin sai và tấn công mạng từ bên ngoài, nhất là Nga.

Đáng chú ý, bản dự thảo sắc lệnh cho biết ông chủ Nhà Trắng có thể trừng phạt 10 trong số 30 doanh nghiệp lớn nhất của một quốc gia có chính phủ bị phát hiện can thiệp vào bầu cử Mỹ. Giới chuyên gia cho rằng biện pháp trừng phạt này có sức mạnh đáng kể nhưng bản chất không bắt buộc của nó, cộng với việc đang thiếu một chính sách rõ ràng về Nga của Nhà Trắng, đã làm giảm đi sự hiệu quả và tính răn đe.

Ngoài ra, cuộc chiến trên còn bị phủ bóng bởi thái độ mơ hồ của ông Trump, người cho đến giờ vẫn chưa khẳng định liệu ông có tin Nga từng can thiệp cuộc bầu cử năm 2016 hay không. Tại cuộc tuần hành tranh cử ở bang Pennsylvania ngay trong ngày diễn ra cuộc họp báo ở Nhà Trắng nói trên, ông Trump tiếp tục gọi cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller về cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ là cuộc săn phù thủy. Sau đó, tại cuộc tuần hành ở bang Ohio hôm 4-8, ông chủ Nhà Trắng lại nói kiểu nước đôi: "Chúng ta phải chấm dứt sự can thiệp và ngăn mọi người tấn công chúng ta".

Lực lượng "vô hình" của FBI

Washington cho biết kể từ đầu năm đến giờ, nỗ lực can thiệp bầu cử Mỹ mà Nga bị cáo buộc tiến hành chỉ mới dừng lại ở việc sử dụng truyền thông xã hội và chiến dịch phát tán thông tin sai. Phát biểu tại Diễn đàn An ninh Aspen vào tháng rồi, giám đốc FBI cho biết tính từ đầu năm đến giờ, các chiến dịch gây ảnh hưởng chiếm phần lớn "mối đe dọa của Nga" đối với cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, thay vì hành vi tấn công hệ thống máy tính của ứng viên hoặc hệ thống bầu cử của đất nước. "Chúng tôi vẫn chưa phát hiện nỗ lực tấn công hạ tầng bầu cử cụ thể nào nhưng những chiến dịch gây ảnh hưởng tiêu cực khác vẫn đang diễn ra nhằm gieo rắc bất hòa tại Mỹ" - ông Wray nhấn mạnh.

Chỉ mới có một ứng viên công khai nói mình là mục tiêu của một vụ tấn công bất thành của tin tặc Nga - Thượng nghị sĩ Claire McCaskill. Tuy nhiên, thông tin này không đến từ FBI mà từ chính bà McCaskill. Trong khi đó, Microsoft hồi tháng rồi thông báo đã đập tan chiến dịch tấn công mạng nhằm vào 3 ứng viên nhưng không rõ trong số này có nữ thượng nghị sĩ nói trên hay không.

Dư luận đang thắc mắc về đánh giá trên của ông Wray sau khi chứng kiến sự im hơi lặng tiếng của Lực lượng Đặc nhiệm chống ảnh hưởng nước ngoài (FITF) được thành lập cách đây hơn 8 tháng. Kể từ khi sếp FBI này thông báo về sự ra đời của FITF hồi tháng 11-2017, người ta hầu như không biết gì về lực lượng "vô hình" đó, trừ thông tin FITF tập hợp thành viên đến từ các bộ phận chống khủng bố, an ninh mạng và phản gián của FBI. Tại Diễn đàn An ninh Aspen, ông Wray thậm chí không chịu tiết lộ số lượng thành viên của FITF trong lúc cái tên này không hề xuất hiện trên website FBI.

Một tuyên bố được FBI gửi đến trang BuzzFeed News xác nhận sứ mệnh của FITF là xác định và chống lại những chiến dịch của nước ngoài, cả bí mật lẫn công khai, nhằm gây ảnh hưởng lên "các thể chế và giá trị dân chủ" của Mỹ. Dù vậy, cơ quan này không cho biết liệu FITF có đưa ra báo cáo chính thức nào trước thềm cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ hoặc có đạt được thành công nào cho đến giờ hay không. Một lãnh đạo của FITF, ông Feffrey Tricoli, hồi tháng 6 đã nghỉ việc để chuyển sang làm cho một công ty luật nhưng FBI khẳng định hoạt động của lực lượng này không bị ảnh hưởng gì.

Bất chấp sự trấn an trên, các tổ chức bên ngoài từng làm việc với FITF đã phàn nàn lực lượng này khởi đầu chậm chạp và kín tiếng về những gì họ phát hiện được. Cho đến giờ, chỉ mới có một cuộc gặp giữa FITF và các công ty công nghệ lớn có nền tảng bị sử dụng trong những chiến dịch gây ảnh hưởng lên bầu cử Mỹ.

Cuộc họp diễn ra hôm 23-5 này có sự tham dự của một quan chức FBI, Thứ trưởng Bộ An ninh Nội địa Christopher Krebs và đại diện 8 công ty hàng đầu Thung lũng Silicon, trong đó có 2 mạng xã hội Facebook và Twitter. Dù vậy, một số nguồn tin tiết lộ cuộc họp chỉ diễn ra một chiều và giới chức chính phủ từ chối tiết lộ những hoạt động đang diễn ra.