Cuộc chiến pháp lý sau sắc lệnh của ông Trump

Đây không phải là cuộc chiến pháp lý đầu tiên nhắm vào sắc lệnh gây tranh cãi nêu trên nhưng là phán quyết có quy mô rộng nhất. Những phán quyết trước đó thường chỉ liên quan tới những cá nhân cụ thể. Được ký ban hành vào ngày 27-1, sắc lệnh của ông Trump gây hỗn loạn khi đột ngột tạm cấm công dân 7 nước Iran, Iraq, Libya, Somalia, Sudan, Syria, Yemen vào Mỹ trong vòng 90 ngày và tạm ngừng tiếp nhận người tị nạn trong vòng 120 ngày.

Phán quyết của thẩm phán Robart cho rằng bang Washington chịu thiệt hại do sắc lệnh của ông Trump - như sinh viên nước ngoài không thể quay lại Mỹ, nhiều doanh nghiệp (bao gồm hãng thương mại điện tử Amazon, công ty du lịch trực tuyến Expedia...) gánh tổn thất. Trong khi đó, lập luận “sắc lệnh nhằm giúp nước Mỹ an toàn hơn” do Nhà Trắng đưa ra bị thẩm phán Robart bác bỏ với lý do chưa có vụ tấn công nào trên đất Mỹ được thực hiện bởi các cá nhân đến từ 7 nước bị nêu tên.

Thẩm phán James L. Robart. Ảnh: NBC News

Dù được Thống đốc Washington Jay Inslee mô tả là “thắng lợi cho bang” nhưng phán quyết của thẩm phám Robart chỉ tạm thời “đạp thắng” chính sách của ông Trump cho đến khi 2 phe thuận – chống sắc lệnh có cơ hội đưa ra lập luận đầy đủ tại tòa hoặc chính phủ liên bang giành được quyết định hoãn thi hành phán quyết, theo báo The New York Times.

Đài BBC cho biết muốn có kết quả đó, Bộ Tư pháp Mỹ phải kiến nghị hủy bỏ phán quyết của thẩm phán Robart và Tòa án Tối cao sẽ có quyết định cuối cùng. Đó dường như là đối sách của chính quyền ông Trump. Trong tuyên bố ngày 3-2, Nhà Trắng nhấn mạnh: “Vào lúc sớm nhất có thể, Bộ Tư pháp sẽ kiến nghị hủy bỏ phán quyết sỉ nhục này và bảo vệ sắc lệnh hợp pháp cũng như phù hợp của tổng thống”.

Cuộc chiến pháp lý xoay quanh sắc lệnh đầy tranh cãi của ông Trump nhiều khả năng cũng sẽ “rối như canh hẹ”. Chỉ vài giờ trước phán quyết Seattle, thẩm phán liên bang Nathan Gorton ở TP Boston, bang Massachusetts lại không chịu gia hạn phán quyết cấm bắt giữ hoặc trục xuất những người nước ngoài đã được cấp thị thực vào Mỹ. Lệnh cấm chỉ áp dụng cho Massachusetts nêu trên hết hạn vào ngày 5-2. Không chỉ Washington và Massachusetts, tòa án tại các bang Virginia, New York, Massachusetts, Michigan, Hawaii... cũng sẽ phân xử các vụ kiện nhằm vào sắc lệnh của ông Trump.

Theo báo USA Today, đã có 16 tổng chưởng lý các bang – đều là thành viên Đảng Dân chủ - ra tuyên bố chung “quyết chiến” với sắc lệnh của ông Trump. .