Lần đầu tiên trong gần 9 thập kỷ, lãnh đạo của Cuba và Mỹ đứng vai kề vai tại Havana hôm 21-3. Mặc dù hai nước chỉ cách nhau chưa đầy 145 km, nhưng hững trở ngại về kinh tế và chính trị lớn vẫn còn, Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro kỳ vọng có thể khắc phục được những trở ngại đó.
Tuy nhiên, sau cuộc tuyên bố chung kéo dài một giờ và phiên trả lời câu hỏi của hai vị lãnh đạo với báo giới, có thể nhận thấy hai bên vẫn chưa tới gần được cánh cửa đó.
Chủ tịch Cuba Raul Castro giơ tay Tổng thống Mỹ Barack Obama lên trong cuộc họp báo chung ngày 21-3 tại Havana. Ảnh: AP
Ông Castro mở màn cuộc họp báo chung với một danh sách dài các lý do tại sao Cuba và Mỹ sẽ không bao giờ nhìn thẳng vào mắt nhau.
Nói trước ông chủ Nhà Trắng trong khoảng 15 phút, Chủ tịch Cuba trình bày chi tiết các thành quả kỹ trị của tan băng ngoại giao – đó là sự khôi phục dịch vụ bưu chính và du lịch giữa hai nước, đồng thời hối thúc Washington gỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại kéo dài nhiều thập kỉ quan giữa Mỹ và Cuba.
“Sự hợp tác này là có lợi không chỉ cho Cuba và Mỹ mà cả bán cầu não của chúng ta” – ông Castro nhấn mạnh, trong đó có đề cập tới sự hợp tác trong việc giải quyết sự bùng phát của virus Zika trong khu vực.
Chủ tịch Cuba còn giới thiệu những tiến bộ của nước này trong lĩnh vực thông tin và y học, đồng thời nhấn mạnh rằng “thành quả có thể lớn hơn nhiều nếu lệnh cấm vận của Mỹ được gỡ bỏ”.
Ông Castro cũng hối thúc Mỹ trả lại Vịnh Guantanamo mà ông gọi là đang bị Mỹ chiếm đóng trái phép.
“Hiện đang có những khác biệt cố hữu giữa hai nước vẫn chưa giải tỏa được”- ông Castro khẳng định, trong đó có đề cập tới những khác biệt giữa hai nước về nền dân chủ, nhân quyền, ổn định toàn cầu và các vấn đề khác.
Người đứng đầu Cuba ca ngợi hành trình đặc biệt năm 2013 của vận động viên bơi Mỹ Diana Nyad là biểu tượng cho sự bình thường hóa quan hệ giữa hai nước. Đây là người đầu tiên bơi từ Cuba tới Florida mà không cần lồng cá mập.
Trong khi đó, Tổng thống Obama khẳng định rằng những gì Mỹ và Cuba đã làm trong 50 năm qua không mang lại lợi ích cho của Mỹ cũng như lợi ích của người dân Cuba. “Chúng ta tiếp tục có những khác biệt sâu sắc, trong đó có những khác biệt về vấn đề dân chủ và nhân quyền” – ông Obama khẳng định. Ông cũng thừa nhận “những khác biệt lớn” hiện nay với Cuba.
Trong phần trả lời những câu hỏi của báo chí vào chiều 21-3, nhà lãnh đạo Cuba có vẻ không dễ chịu khi nhận được câu hỏi của một nhà báo Mỹ về việc chính quyền Cuba đang giam giữ các tù nhân chính trị. Ông Castro dứt khoát bác bỏ điều này. Ông nói rằng: “Tôi sẽ thả hết họ trong ngày hôm nay nếu anh đưa cho tôi danh sách các tù nhân chính trị đó”.
Về phía Tổng thống Obama, ông khẳng định “lệnh cấm vận đối với Cuba sẽ được gỡ bỏ” mặc dù ông không thể nói chính xác là khi nào.
Ông chủ Nhà Trắng cũng cho rằng lệnh cấm vận sẽ được dỡ bỏ sớm hay muộn một phần phụ thuộc vào tiến trình giải quyết những bất đồng giữa hai bên.
Bình luận (0)