Di sản thành hình

Mở đầu, cả 2 dự luật Quyền Xúc tiến thương mại (TPA) và Hỗ trợ Điều chỉnh thương mại (TAA) đều qua ải quốc hội.

Reuters nhận định một khi được ký thành luật, chúng sẽ đem lại cho tổng thống Mỹ cơ hội hoàn tất 2 hiệp định thương mại quốc tế bước ngoặt - Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và Hiệp định Thương mại và Đầu tư xuyên Đại Tây Dương (TTIP), qua đó giúp Mỹ “viết quy tắc cho nền kinh tế thế giới thế kỷ XXI”.

Đạt được 2 hiệp định này có thể làm nên đỉnh cao trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Obama, đồng thời gia cố ảnh hưởng của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương, châu Mỹ và châu Âu. Ông Ian Bremmer, Chủ tịch Nhóm Âu Á, nhận xét với trang Business Insider rằng TPP là “phần quan trọng nhất” làm nên di sản đối ngoại của ông Obama.

Với việc Tòa án Tối cao Mỹ ủng hộ điều khoản trợ cấp thuế của Đạo Luật Chăm sóc sức khỏe vừa túi tiền (Obamacare), Đài CNN nhận định ông Obama đã đi được 2/3 chặng đường hình thành vị trí của mình trong lịch sử nước Mỹ. Mảnh ghép còn thiếu có thể được lấp đầy trong vài ngày tới khi cuộc đàm phán về thỏa thuận hạt nhân toàn diện với Iran tiến gần hạn chót vào ngày 30-6.

Phản ứng của Tổng thống Barack Obama...

... khi nghe tin Tòa án Tối cao Mỹ ủng hộ Obamacare hôm 25-6 Ảnh: NHÀ TRẮNG

Dĩ nhiên sẽ còn nhiều rào cản! Đảng Cộng hòa đã tuyên bố sẽ tiếp tục nỗ lực “tiêu diệt” Obamacare - như họ từng hơn 50 lần đem ra bỏ phiếu đòi bãi bỏ ở hạ viện, khiến đạo luật này chắc chắn trở thành điểm nóng trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2016; hay thỏa thuận với Iran không phải là điều hiển nhiên đạt được.

Đó là chưa kể hàng loạt thất bại trong nỗ lực kiểm soát súng, ngăn chặn phân biệt chủng tộc... nhưng chắc chắn không ai còn dám nói nhiệm kỳ thứ hai của ông Obama là “con vịt què” nữa. “Tôi không nghĩ một tổng thống vịt què có thể chủ động dẫn dắt mọi vấn đề trọng yếu như thế” - ông Bill Burton, cựu cố vấn Nhà Trắng, nhận xét với hãng tin AP.

Còn theo đài CNN, dường như Tổng thống Obama đang ngày càng tự giải phóng mình khỏi những câu thúc chính trị đã phần nào kìm hãm ông trong 5 năm rưỡi làm tổng thống. Bằng chứng là cú bắt tay lạ đời giữa ông và phe Cộng hòa trong việc mở đường cho TPA.

Sẽ không ai ngây thơ đến mức mơ về sự hợp tác lâu dài nhưng Nhà Trắng cho rằng khoảnh khắc chung giới tuyến hiếm hoi trên chứng tỏ một phần khác trong di sản của ông Obama: Khả năng làm việc với các đối thủ chính trị và khống chế tình trạng cục bộ đảng phái thâm căn cố đế ở Mỹ.

Chưa dừng lại ở đó, 24 giờ sau phán quyết về Obamacare, Tòa án Tối cao Mỹ tuyên bố hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới trên khắp nước Mỹ. Quyết định này, theo đài CNN, dường như đang khép lại vòng tròn về sự biến đổi mà ông Obama bắt đầu vẽ nên khi ra tranh cử tổng thống lần đầu năm 2008.

Cùng với những tiến triển khác trong vài tháng gần đây - như cải cách nhập cư, lương bổng, hỗ trợ chống biến đổi khí hậu, bình thường hóa quan hệ với Cuba..., tờ The New Yorker đánh giá rời Nhà Trắng rồi, ông Obama vẫn sẽ là nhân vật quan trọng hàng đầu của Đảng Dân chủ.