Diễn đàn an ninh của Trung Quốc "né" vấn đề biển Đông vì quá nóng?

Theo South China Morning Post đưa tin ngày 27-10, các nhà tổ chức diễn đàn an ninh Hương Sơn vừa kết thúc hôm 26-10 tại Bắc Kinh đã hạn chế để các đại biểu phát biểu, thảo luận về những vấn đề quan trọng ảnh hưởng đến khu vực.

Trung Quốc hi vọng rằng Diễn đàn Hương Sơn sẽ trở thành hội nghị hàng đầu khu vực để bàn thảo những vấn đề an ninh nhưng sự dè dặt này cho thấy Diễn đàn Hương Sơn vẫn còn một khoảng cách lớn nếu muốn vượt qua vượt qua Đối thoại Shangri-la được tổ chức hàng năm tại Singapore.

Bộ trưởng quốc phòng Ngụy Phượng Hòa phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: SCMP

Những đề tài "nóng" như căng thẳng Trung - Mỹ hầu như không được mang ra bàn thảo trong suốt các chương trình nghị sự. Vấn đề biển Đông còn bị giới hạn trong một phiên họp toàn thể bàn về một chủ đề rộng lớn hơn là hợp tác an ninh hàng hải. Trái lại, cả hai vấn đề này đều được thường xuyên thảo luận tại Đối thoại Shangri-la.

Chỉ có duy nhất một đại biểu quân sự được mời phát biểu tại Diễn đàn Hương Sơn năm nay. Đó là một đại diện từ Philippines - một quốc gia liên quan trực tiếp trong vấn đề tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc. Trong khi đó đại diện từ các quốc gia khác như  Sri Lanka,  Ecuador,  Pakistan đều bày tỏ sự ủng hộ đối với sáng kiến "vành đai và con đường" của Trung Quốc.

Những phát biểu thảo luận công khai về quan hệ của Trung Quốc với Mỹ hầu như chỉ được đề cập đến bởi 2 quan chức của Trung Quốc là Chủ tịch quốc hội Lật Chiến Thư và Bộ trưởng quốc phòng Ngụy Phượng Hòa. Cả hai ông đều chỉ trích Washington rất gay gắt.

Ông Lật - quan chức cấp cao thứ 3  trong Ủy ban thường vụ Bộ Chính trị - đã dùng bữa tiệc tối để chào đón các đại biểu hôm trước khi diễn ra hội nghị để chỉ trích Nhà Trắng "đang xây dựng các liên minh để đối phó Trung Quốc".

Trong ngày tiếp theo, đến lượt ông Ngụy lên tiếng chỉ trích một quan chức cấp cao Mỹ vì người này đã cáo buộc Trung Quốc can thiệp vào chính trị nội bộ của Mỹ làm tổn hại nghiêm trọng quan hệ Trung - Mỹ và sự tin tưởng lẫn nhau của hai bên. Cả Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence  trong vài tuần gần đây đều có phát biểu chỉ trích Trung Quốc nhưng ông Ngụy không nói rõ là những lời chỉ trích của ông đang nằm vào ai.

Diễn đàn an ninh Hương Sơn năm nay có số đại biểu tham gia nhiều nhất. Ảnh: Xinhua

Căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ đã leo thang kể từ tháng 7 khi cả hai quốc gia  tăng cường đánh thuế vào hàng nhập khẩu của nhau và mâu thuẫn còn lan rộng sang cả các lĩnh vực khác, bao gồm cả sự cố hai tàu chiến Trung Quốc và Mỹ suýt đụng nhau trên Biển Đông hồi tháng trước.

Những chỉ trích của ông Lật và ông Ngụy  đã được truyền thông  quốc tế đưa tin rộng rãi  nhưng truyền thông Trung Quốc thì lại không cho đăng những phát biểu nhạy cảm của ông Lật. Ấn bản tiếng Anh của Thời báo Hoàn Cầu (Global Times) có lặp lại một số đoạn trong bài phát biểu của ông Ngụy nhưng tuyệt nhiên không đề cập gì đến những phát ngôn của ông Lật.

Một nguồn tin địa phương cho biết  các nhà báo Trung Quốc đang phải "tự kiểm duyệt" các bài viết của mình để lược bỏ các thông tin nhạy cảm về những chỉ trích của ông Lật đối với Mỹ vì chính họ cũng không biết đâu là giới hạn mà họ được phép đưa tin.

"Cấp trên của chúng tôi không muốn gây ra bất kỳ rắc rối nào vì hiện vẫn chưa có chỉ thị rõ ràng từ Ban Tuyên truyền Trung ương"-  một biên tập viên của một đài truyền hình địa phương chia sẻ.

Trước đó một số nguồn tin khác cũng tiết lộ rằng các nhà báo Trung Quốc đã được cảnh báo khi đưa tin không được "nói quá" về chiến tranh thương mại và một số phóng viên còn được chỉ thị không được dùng cụm từ "chiến tranh thương mại" trong các dòng tít báo.