Đô đốc Mỹ: Trung Quốc rắp tâm thống trị Đông Á

Trong phiên điều trần trước Ủy ban Quân lực Thượng viện Mỹ ngày 23-2, Đô đốc Harris cho biết ông tin rằng việc Trung Quốc triển khai tên lửa đất đối không trên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa (của Việt Nam), hệ thống radar mới trên bãi Đá Châu Viên và xây đường băng trên bãi Đá Chữ Thập trong quần đảo Trường Sa (cũng thuộc chủ quyền của Việt Nam) là hành động cho thấy Bắc Kinh "rõ ràng đang thay đổi hiện trạng biển Đông".

Trước cuộc họp tại Washington giữa Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và người đồng cấp Mỹ John Kerry diễn ra cùng ngày 23-2, ông Harris lên án hành động của Trung Quốc đã làm leo thang căng thẳng trong khu vực. Khi được hỏi về mục đích của Bắc Kinh, ông Harris trả lời: “Tôi tin Trung Quốc đang muốn thực hiện mộng bá quyền ở khu vực Đông Á”.

Trung Quốc triển khai radar trên bãi đá Châu Viên. Ảnh: Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á (AMTI)

Đô đốc Harris cũng cho biết các tên lửa chống hạm DF-21 và DF-26 của Trung Quốc có khả năng đe dọa tàu sân bay Mỹ nhưng Washington sẽ chủ động phản ứng nếu gặp nguy hiểm. Ông Harris cũng ủng hộ Không quân và Hải quân Mỹ tuần tra thường xuyên biển Đông để khẳng định quyền thực thi tự do hàng hải và hàng không.

Cũng tại cuộc điều trần này, nhiều quan chức Mỹ lên tiếng chỉ trích cách hành xử của Trung Quốc ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Chủ tịch Ủy ban Quân lực Thượng viện Mỹ, Thượng nghị sĩ Cộng hòa John McCain, cho rằng chính quyền của Tổng thống Barack Obama chưa thể ngăn chặn lối hành xử cưỡng ép của Bắc Kinh tại biển Đông, đồng thời kêu gọi Mỹ đẩy mạnh tự do hàng hải trong khu vực.

Thượng nghị sĩ hàng đầu của đảng Dân chủ tại ủy ban trên, ông Jack Reed, đánh giá Trung Quốc không hề có ý định đóng vai trò là “một bên có trách nhiệm” tại châu Á - Thái Bình Dương.

Tại một cuộc họp báo sau đó cùng ngày với ông Kerry, ông Vương khẳng định không có vấn đề gì xảy ra với tự do hàng hải và Trung Quốc cùng các nước thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đủ sức duy trì sự ổn định ở biển Đông.

Đáp lại, vị ngoại trưởng Mỹ bày tỏ sự đáng tiếc về việc Trung Quốc triển khai tên lửa, máy bay chiến đấu và khí tài quân sự ở vùng biển này.

Hôm 23-2, đài Fox News đưa tin Bắc Kinh đã triển khai “dưới 10 máy bay chiến đấu” Shenyang J-11 và Xian JH-7 tới đảo Phú Lâm ở quần đảo Hoàng Sa (của Việt Nam), hơn 1 tuần sau khi nước này tập kết hai khẩu đội gồm 8 bệ phóng tên lửa HQ-9 ở đây. Đây không phải lần đầu Trung Quốc triển khai chiến đấu cơ đến Phú Lâm song vào thời điểm hiện nay, điều này rõ ràng là có tính toán.