Đối thoại Mỹ - Trung: Nhiều vấn đề nhạy cảm

Đây là cuộc đối thoại đầu tiên giữa 2 cường quốc này kể từ khi Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Barack Obama hội đàm vào tháng 6 vừa qua ở California. Dư luận mong đợi cuộc đối thoại lần này sẽ đưa ra những giải pháp cụ thể cho việc thực hiện các thỏa thuận mà 2 nhà lãnh đạo đạt được trong cuộc hội đàm đó. Dẫn đầu phái đoàn Mỹ là Phó Tổng thống Joe Biden, Ngoại trưởng John Kerry và Bộ trưởng Tài chính Jacob Lew. Phái đoàn Trung Quốc do Phó Thủ tướng Vương Dương và Ủy viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì dẫn đầu.

Đầu tuần này, cuộc đối thoại giữa các giới chức Mỹ và Trung Quốc được coi như khúc dạo đầu cho vòng 5 S&ED diễn ra trong 2 ngày 10 và 11-7. Chris Painter, điều phối viên của Bộ Ngoại giao Mỹ về các vấn đề mạng máy tính, cho biết: “Chúng tôi đã có cuộc thảo luận mang tính chất xây dựng với các đồng nhiệm Trung Quốc, trong đó có bàn về các quy chuẩn hành vi trong không gian mạng. Hai bên đã có những đề xuất thực tế để gia tăng hợp tác và tăng cường sự hiểu biết cũng như tính minh bạch giữa 2 bên”.

Cuộc đối thoại Mỹ - Trung diễn ra trong bối cảnh một bộ phận người dân Trung Quốc bất bình về những tiết lộ gần đây của cựu nhân viên tình báo Mỹ Edward Snowden rằng Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA) đã xâm nhập mạng máy tính của Trường Đại học Thanh Hoa cũng như các công ty viễn thông của Trung Quốc để thu thập tin nhắn văn bản từ hàng triệu người sử dụng. Theo China Daily, Bộ Ngoại giao Trung Quốc vẫn thường nhấn mạnh nước này là nạn nhân của các vụ tấn công máy tính, đồng thời bày tỏ mong muốn tăng cường đối thoại và hợp tác với cộng đồng quốc tế trên tinh thần tin cậy lẫn nhau.

Sự kiện Snowden tiết lộ chương trình giám sát điện tử khắp thế giới của Mỹ đã tạo cho Trung Quốc lý lẽ để phản đối cáo buộc từ phía Mỹ rằng Trung Quốc đánh cắp tài sản trí tuệ từ các công ty và trung tâm nghiên cứu của Mỹ. Tân Hoa Xã bình luận: Vụ Snowden cho thấy Mỹ là “kẻ tội phạm lớn nhất thời đại”. James McGregor, nhà nghiên cứu về Trung Quốc, nhận định rằng vụ Snowden đã làm vẩn đục tình hình một cách kinh khủng. Tuy vậy, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jack Lew quả quyết rằng tại cuộc đối thoại, phía Mỹ sẽ thúc ép Trung Quốc về nạn đánh cắp qua máy tính, nội dung được mô tả là khác hẳn các loại vấn đề khác trong lĩnh vực mạng máy tính. Theo hãng tin Reuters, giới chức Mỹ xác nhận rằng Trung Quốc đã thực hiện nhiều vụ đánh cắp IP trong khi nước này cố bắt kịp Mỹ về sức mạnh kinh tế và kỹ năng công nghệ.

Dù gì đi nữa, cuộc đối thoại ở Washington lần này vẫn là cơ hội quan trọng đối với 2 nước để gia tăng sự đồng thuận và thăm dò các lĩnh vực hợp tác mới. Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, ông Kin Moy, cho biết trong cuộc đối thoại lần này, 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới còn bàn về vấn đề an ninh năng lượng và biến đổi khí hậu.