Đua vào Nhà Trắng, thêm đông, thêm chuyện

Gần một năm rưỡi trước ngày diễn ra cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo ở Mỹ, Đảng Cộng hòa (GOP) đã có ít nhất 10 nhân vật tuyên bố ứng cử và bắt đầu vận động tranh cử. Ở phía Đảng Dân chủ, ngoài Tổng thống đương nhiệm Joe Biden mới chỉ có thêm một vài ứng viên khác.

Dù vậy, những đối thủ hiện tại và sau này, nếu có, ở phía Đảng Dân chủ đều không thể so bì cao thấp với ông Biden. Lý do là xưa nay tổng thống đương nhiệm nếu muốn tái ứng cử luôn được đề cử làm ứng viên chính thức của đảng cầm quyền.

Vì thế, chuyện chạy đua vào Nhà Trắng hiện tại chỉ thú vị ở phía GOP. Cuộc ganh đua ở phe này ngày càng có đông người tham gia và nhiều diễn biến mới. Nó thú vị ở 3 khía cạnh.

Thứ nhất, không chỉ có đối với GOP mà còn đối với cả nước Mỹ, trong lịch sử hơn 200 năm nay chưa khi nào có tình trạng cặp cựu tổng thống và phó tổng thống cùng ứng cử tổng thống.

Cựu Tổng thống Donald Trump xung trận đầu tiên và cựu Phó Tổng thống Mike Pence vừa mới đây đã chính thức nhảy vào tham gia cuộc đua.

Cựu Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence phát động chiến dịch tranh cử ở TP Ankeny, bang Iowa hôm 7-6 Ảnh: REUTERS

Thứ hai, không chỉ có các cộng sự thân cận của ông Trump như ông Pence hoặc cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley ganh đua trực tiếp ông Trump mà còn có cả những nhân vật và chức sắc đã từng được ông Trump nâng đỡ hoặc đã từng ủng hộ ông Trump nhiệt thành như Thống đốc bang Florida Ron DeSantis hoặc cựu Thống đốc bang New Jersey Chris Christie. Đồng minh thời trước nay trở thành địch thủ chính trị của nhau.

Thứ ba, ông Trump hiện dẫn đầu và thậm chí còn bỏ xa tất cả đối thủ đã lộ diện ở phía GOP trong kết quả các cuộc thăm dò dư luận.

Dù vậy, thời gian từ nay cho tới ngày bầu cử còn rất dài và mọi kịch bản đều có thể xảy ra. Ấy là còn chưa kể đến mức độ đáng tin cậy của kết quả thăm dò dư luận và dự báo về kết quả bầu cử ở nước Mỹ trong thời gian qua đã bị sa sút rất nhiều.

Tất cả ứng viên tổng thống khác của GOP hiện tại đều không cùng thế hệ tuổi tác như 2 ông Trump và Biden. Trên phương diện tuổi tác và trước nhu cầu đòi hỏi chung về diện mạo mới của chính quyền và gương mặt mới làm tổng thống, tất cả đối thủ đều có lợi thế hơn hẳn cả ông Trump lẫn ông Biden.

Ông Pence và Thống đốc bang North Dakota Doug Burgum ra tranh cử đúng vào thời điểm ông Trump bị Bộ Tư pháp Mỹ truy tố về việc cất giữ trái phép tài liệu mật. Ông Trump tiến hành cuộc vận động tranh cử trong tình cảnh phải đối phó nhiều phiên tòa mà hệ lụy có thể rất nguy hại.

Tất cả các ứng cử viên kia đều không ủng hộ trực tiếp ông Trump trong chuyện ông này gặp rắc rối với pháp lý mà chỉ không ủng hộ việc Bộ Tư pháp truy tố cựu tổng thống Mỹ. Họ đều không muốn làm mất lòng lực lượng ủng hộ ông Trump nhưng giữ dư địa để tránh bị vạ lây trong trường hợp ông Trump bị tòa án kết tội.

Ông Biden hiện có thể ung dung "tọa sơn quan hổ đấu". Cuộc "huynh đệ tương tàn" trong GOP càng quyết liệt và càng không khoan nhượng thì ông Biden càng được lợi. Ông Trump thắng ở cuộc ganh đua trong nội bộ đảng mình thì triển vọng tái đắc cử của ông Biden càng sáng sủa.